Premiu Nobel de la Paz |
Isaac Rabin (יִצְחַק רָבִּין, Yitzjak Rabin). Militar y políticu israelín (1 de marzu de 1922, Xerusalén – 4 de payares de 1995, Tel Aviv) —el primeru nacíu nel país— y otra vegada ente 1992 hasta'l so asesinatu en 1995. Recibió'l Premiu Nobel de la Paz pol so enfotu en llograr la paz que se robló nos Alcuerdos d'Oslu. Tamién foi merecedor del Premiu Príncipe d'Asturies de Cooperación Internacional. Dambos premios concediéronse-y en 1994.
So padre y so madre, Nehemiah y Rosa, fueron pioneros de la tercera Aliyá. Nejamia Rubichov, nacíu nuna pequeña ciudá ucraína en 1886, perdió a so padre cuando yera mui neñu y dende mozu trabayó pa sofitar a la so familia. A la edá de 18 años, emigró a los Estaos Xuníos, onde se xunió el partíu de Poalei Zion (Trabayadores de Zion) y modificó'l so apellíu a Rabin. En 1917 foi a Palestina colos voluntarios del Hagdud Ha’ivri (Lexón Xudía), determinaos p'asentar Eretz Israel (Tierra d'Israel). La madre d'Isaac, Rosa Cohen, nació en 1890 en Mohilev en Bielorrusia. So padre, un rabín, opúnxose al movimientu sionista, y envió a Rosa a una escuela secundaria cristiana pa señorites en Homel, permitiéndo-y adquirir una amplia educación xeneral. Dende xoven, Rosa tomó interés en causes polítiques y sociales, pa ser pionera y activista nel Movimientu Socialista. En 1919, realizó la so aliyá a Palestina na famosa embarcación Roselán, primera embarcación de olim depués de la Primer Guerra Mundial. Depués de trabayar nun kibutz nes oriellaes del Kineret (Mar de Galilea), treslladóse a Xerusalén.[7]
El sábadu 4 de payares de 1995, col enfotu de reforzar a los partidarios del procesu de paz, foi convocáu un mitin multitudinariu na Plaza de los Reyes d'Israel (güei plaza Yitzjak Rabin), de Tel Aviv, col slogan «Si a la Paz, non a la violencia», cola participación d'artistas y políticos de centroizquierda y izquierda, encabezaos pol propiu Primer Ministru.[7][8] Nel so últimu discursu a los miles de participantes declaró:
«Fui home d'armes demientres 27 años. Cuando nun habia oportunidá pa la paz, desarrollárones múltiples guerres. Güei, toi convencíu de la oportunidá que tenemos de realizar la paz, gran oportunidá. La paz lleva intrínseca dolores y dificultaes pa poder ser conseguida. Pero un hai camín ensin esos dolores».
en acabando el mitin, y depués de cantar «La canción de la paz» (שיר השלום) a les 21:40, procedió Rabin a retirase del llugar, baxando del estráu por unes escaleres llaterales, al final de les que lu esperaba un fanáticu relixosu, que-y disparó pola espalda, momentos anantes de subir al so coche oficial. Isaac Rabin, gravemente firíu, foi lleváu urxentemente al hospital Íjilov asitiáu nes proximidaes, onde foi fue declaráu muertu al cabo de 40 minutos del so ingresu.