Kim Ryholt | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Nueva Jersey[1], 19 de xunu de 1970[2] (54 años) |
Nacionalidá | Estaos Xuníos |
Residencia | Copenḥague |
Estudios | |
Llingües falaes | inglés[3] |
Oficiu | exiptólogu, arqueólogu, profesor universitariu, historiador |
Emplegadores | Universidá de Copenḥague (1r marzu 1994 – |
Kim Steven Bardrum Ryholt (19 de xunu de 1970, Nueva Jersey)[4] ye profesor d'Exiptoloxía de la Universidá de Copenhague, especialista n'hestoria y lliteratura exipcia, campu nel que destaquen les sos hipótesis en rellación a la cronoloxía del segundu periodu entemediu del Antiguu Exiptu. Dende l'añu 1999 ta a cargu del Proyeutu Papyrus Carlsberg Collection, de que les sos publicaciones acomuñaes ye editor dende'l 2000. Nel añu 2008 foi nomáu direutor del centru d'investigación Canon and Identity Formation in the Earliest Literate Societies sol auspicio del Programa d'Excelencia d'esta universidá.[5]
Cursó estudios d'exiptoloxía nes universidaes Julius-Maximilians de Wurzburg, la Freie Universität de Berlín y en la mesma Universidá de Copenhague, onde llogró la so maestría (1993) y darréu el so doctoráu (2000).
Ryholt ye reconocíu pol so estudiu d'esti estropiáu documentu de papiru conocíu como Canon de Turín, que esaminó personalmente. El so analís dexó-y proponer nueves visiones ya interpretaciones de la historia política del Segundu periodu entemediu d'Exiptu, afiguraes nel so trabayu The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period c. 1800-1550 B.C. (La situación política n'Exiptu mientres el Segundu periodu entemediu c. 1800-1550 e.C.)[6] publicáu en 1997 y nel que desenvuelve les sos hipótesis sobre esti periodu a la lluz de los nuevos estudios y afayos realizaos desque Alan Gardiner estudiara'l Canon y publicara les sos conclusiones na so obra Royal Canon of Egypt nel añu 1959.
Na so obra, Ryholt tamién cataloga tolos monumentos conocíos, inscripciones y sellos de los reis d'esti periodu tomando nota de los numberosos y recién descubrimientos arqueolóxicos, incluyendo'l d'un nuevu rei hicso llamáu Sakir-Har y l'afayu, a mediaos de la década de 1990, d'unes jambes en Gebel Antef qu'establecieron que'l faraón Sejemra Shedtauy Sobekemsaf (Sobekemsaf II) foi'l padre de los reis tebanos de la dinastía XVII, Intef VI y Intef VII.
Amás d'esti llibru, Ryohlt publicó otros estudios referentes al Canon como parte de los Zentrum für Allgemeine Sprachwissenschaft (ZAS Papers in Linguistics)[7] y analís alrodiu de la naturaleza del documentu.[8]
Unu de los alderiques que Ryholt propón ye la evidencia de que'l primer rei de la dinastía XIII sería Sejemra Jutauy Amenemhat en llugar d'Ugaf.[nota 1] Otra hipótesis refier a los oríxenes foranos del rei Jendyer de la semítica dinastía XIII, que'l so reináu - acordies colos rexistros fechaos de control de los trabayadores que figuren nos bloques de piedra del so complexu funerariu[9] -, duró un mínimu de cuatro años y tres meses.
Otra cuestión plantegada por esti exiptólogu ta en rellación cola identidá y datación de la dinastía XIV. Ryholt - al igual que Manfred Bietak - sostién qu'esta dinastía foi una predecesora de la dinastía XV, pero estremar no atinente a la contemporaneidad de l'anterior cola dinastía XIII proponiendo la fundación d'esta postrera alredor de 1800 e. C. hasta'l so colpaso c. 1650/ 1648 e.C. Esta hipótesis ye confrontada por Daphna Ben-Tor y James y Susan Allen.[10] La propuesta de Ryholt de que los reis Sheshi, Ahotepra y Sejenra Yakebmu fueron tamién gobernantes de la dinastía XIV ye cuestionada nesti trabayu qu'estudia los niveles d'estratos conocíos de los sos sellos, que, dende'l so puntu de vista, indiquen que daten de la segunda metá de la dinastía XV de los hicsos y nun son contemporáneos de la dinastía XIII. Sheshi, Yakebmu y Ahotepra son más probablemente reis vasallos hicsos nel delta.
Tamién Ryholt suxirió que Sheshi, unu de los reis meyor documentaos de la dinastía XIV, yera contemporaneu de la temprana dinastía XIII basáu nun depósitu arqueolóxicu en Uronarti onde la impresión del sellu d'esti rei foi atopada xunto coles impresiones de dos de los primeros reis de la exipcia dinastía XIII.[11] Sicasí, Ben-Tor plantegó que la datación del sellu de Maaibre Sheshi nun ye fiable y que bien probablemente sía un sellu del imperiu nuevu.[12] Acordies con Ben-Tor, Reiser reportó que dos fragmentos adicionales de sellos de los atopaos en Uronarti, bien probablemente espongan diseños de la dinastía XVIII.[13] Esto confirmaría'l casu de intromisiones de la dinastía XVIII ente'l bultu de sellos del imperiu mediu tardíu nesti sitiu.[12] Ben-Tor tamién señala que la probabilidá de intromisiones del imperiu nuevu nes escavaciones de Uronarti "foi confirmada por Yvonne Markowitz", y tamién "reconocida por Reisner".[12] Poro, les escavaciones de Uronarti nun son segures yá que contienen sellos escarabeos que porten los tipos de les dinastíes del imperiu nuevu; esto ye, los sellos Sheshi atopaos nesti sitiu nun tendríen d'usar se pa datar a esti rei asiáticu na temprana dinastía XIII. Ben-Tor enfatiza que l'usu de escarabeos del segundu periodu entemediu na dinastía XVIII ta documentáu en Tell el-Daba, onde un númberu significativu d'exemplos d'esti tipu fueron atopaos apocayá en sitios arqueolóxicos fechaos mientres el reináu de Tutmosis III.[14]
Tamién Ryholt argumenta fuertemente sobre la posibilidá de que la dinastía XVI tuviera compuesta por reis tebanos de los que se caltienen probes testimonios, como Nebirau I, Nebirau II, Seuserenra y Sejemra Shedtauy (los cualos apaecen na última páxina restante del Canon de Turín), más qu'en reis vasallos hicsos del Baxu Exiptu como ye xeneralmente aceptáu.
Amás de los trabayos mentaos y del so estudiu alrodiu de los papiros y la lliteratura demóticos y el so analís de la cercu de la nube d'Amosis I, Ryholt tamién publicó dellos llibros y artículos; ente ellos: