Marshall McLuhan | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Edmonton[1], 21 de xunetu de 1911[2] |
Nacionalidá | Canadá [3] |
Muerte | Toronto[4], 31 d'avientu de 1980[5] (69 años) |
Sepultura | Holy Cross Cemetery (en) [6] |
Familia | |
Casáu con | Corinne Lewis (en) |
Fíos/es | Eric McLuhan |
Estudios | |
Estudios |
Trinity Hall (es) Universidá de Manitoba Kelvin High School (en) |
Nivel d'estudios | doctoráu |
Direutor de tesis de | Walter J. Ong (es) |
Llingües falaes | inglés[7] |
Profesor de | Walter J. Ong (es) |
Oficiu | filósofu, escritor, profesor universitariu, sociólogu, críticu lliterariu, retóricu |
Emplegadores |
Universidá de Toronto Universidá de Fordham Universidá de San Luis |
Premios | |
Nominaciones |
ver
|
Creencies | |
Relixón | catolicismu |
IMDb | nm0572956 |
marshallmcluhan.com | |
Herbert Marshall McLuhan (21 de xunetu de 1911, Edmonton – 31 d'avientu de 1980, Toronto) foi un filósofu, eruditu y profesor canadianu.
Profesor de lliteratura inglesa, crítica lliteraria y teoría de la comunicación, McLuhan ye reconocíu como unu de los fundadores de los estudios sobre los medios, y pasó a la posteridá como unu de los grandes visionarios del presente y futura sociedá de la información. Escontra finales de la década de 1960 y principios de los 70, McLuhan acuñó'l términu aldea global pa describir la interconexón humana a escala global xenerada pelos medios electrónicos de comunicación. Ye famosa la so sentencia "el mediu ye'l mensaxe".
Herbert Marshall McLuhan nació'l 21 de xunetu de 1911 en Edmonton, Alberta, Canadá, fíu d'Herbert Marshall y Elsie Hall. La familia McLuhan treslladóse a Winnipeg, Manitoba, mientres Marshall yera inda un neñu.
Tando en Winnipeg, McLuhan llogró un "BA"(Llicenciatura en lletres) y un "MA"(Máster) en llingua inglesa, na Universidá de Manitoba. McLuhan depués matriculóse na Universidá de Cambridge . Doctorar a los 31 años d'edá na Universidá de Cambridge, na so tesis doctoral analizó la obra del dramaturgu inglés Thomas Nashe. Ellí enseñaríalu a I. A. Richards y F. R. Leavis, y foi influyíu pol New Criticism. Destacar pola so maña física pa la ballesta, ganando dellos torneos internacionales ente 1935 y 1936. Ente 1936 y 1937, McLuhan enseñó como profesor axuntu na Universidá de Wisconsin.
El 30 de marzu de 1937, McLuhan remató la conversión a la fe católica, tres un llargu procesu. De siguío enseñó n'institutos cimeros católicos. Dende 1937 hasta 1944 enseñó inglés na Universidá de Saint Louis, onde se fixo amigu de Walter J. Ong (1912-2003), quien depués realizó un doctoráu sobre una tema respeuto del cual McLuhan llamára-y l'atención, y quien depués sería conocíu de la mesma como una autoridá de les comunicaciones y la teunoloxía.
Un total de nueve universidaes concediéronlu doctoraos honoris causa: University of Windsor (1965), Assumption University (1966), University of Manitoba (1967), Simon Fraser University (1967), Grinnell University (1967), St. John Fisher College (1969), University of Alberta (1971), University of Western Ontario (1972), University of Toronto (1977).[9]
Mientres los años na Universidá de Saint Louis (1937-1944), McLuhan trabayó evidentemente en dos ambiciosos proyeutos: el so disertación doctoral y el so manuscritu que sería publicáu en 1951 como'l llibru de The Mechanical Bride, qu'incluyía namái una seleición representativa de los materiales que McLuhan preparara pa él.
El doctoráu de la Universidá de Cambridge, llográu en 1943, revisa la so disertación sobre la historia de les artes verbales (gramática, dialéutica, lóxica y retórica). McLuhan delles vegaes utiliza'l conceutu en llatín de trivium pa destacar un orde sistemáticu de la visión de ciertos periodos de la historia cultural d'Occidente. Suxer que la Edá Media, por casu, carauterizar en gran midida pol énfasis nel estudiu de la lóxica. La clave que llevó a la Renacencia nun foi'l redescubrimientu de testos antiguos, sinón más bien l'anovada importancia que se-y dio a la retórica y al llinguaxe percima del estudiu de la lóxica. Esti cambéu realizáu na Renacencia humanista foi un cambéu na énfasis dau non totalmente a la eliminación del arte verbal. La Edá Moderna carauterizar pol resurdimientu de la gramática como la so tema más sobresaliente.
McLuhan ye'l creador de numberosos conceutos güei bien populares alrodiu de los medios d'espardimientu masivu y la sociedá de la información, tales como la Galaxa Gutenberg, la Aldea global, la diferenciación ente medios fríos y calientes y la descripción de los medios de comunicación como estensiones de la persona.
McLuhan saltó a la fama en 1964, cuando publicó Understanding Media. El llibru, ensin recursos publicitarios, camudar nun best seller en Harvard y otres universidaes.
¿Cuál yera'l particular enfoque de McLuhan? Esencialmente, podría dicise que nun tenía nengunu. L'aproximamientu de McLuhan a un determináu problema partía de negar un puntu fixu, yá que la comprensión rique siempres, pa él, un enfoque multidimensional. Con total llibertá, los sos escritos escarecen d'argumentaciones complexes o de tesis dalguna que se desenvuelva linealmente a lo llargo de les sos páxines.
Ye innegable que McLuhan foi, n'efeutu, un home llibre. La so llábana reza, con tipografía dixital:
La verdá va faenos llibres. (Cita bíblica: Veritas liberabit nos.)
Diarios y revistes recordar a la so muerte con calificativos como Místicu de l'Aldea Electrónica o El más hippie ente los académicos y el más académicu ente los hippies.
La perspeutiva de McLuhan al respeutive de los medios de comunicación social diose en llamar determinismu teunolóxicu. Anque ye probable ver nél, tamién, a un visionariu. N'efeutu, cuando McLuhan morrió, la televisión per cable entá nun yera una realidá mundial, los habitantes de la 'aldea global' entá poco sabíen sobre interactividad, y-books, multimedia, vídeoconferencias... pero la obra de McLuhan dexó un marcu teóricu que dexa estudiar y entender la naturaleza d'estos nuevos medios que revolucionaron la historia de la comunicación de la humanidá.
Cuando McLuhan, a mediaos de la década de los 60, llamó per primer vegada l'atención del públicu al redefinir medios y mensaxes, hubo quien interpretó que lo que faía yera promover el fin de la cultura del llibru pa favorecer la era de la televisión. Pero, en realidá, lo que faía yera alvertir sobre'l poderosu potencial del nuevu mediu. Sábese que na so vida privada McLuhan refugaba a la TV hasta tal puntu que-y pidía al so fíu que torgara que'l so nietos ver. N'efeutu, llamó a la TV «el xigante cobarde» y pretendía xenerar conciencia alrodiu del so enorme poder.
El pensamientu de McLuhan al respeutive de los medios de comunicación empecipiar a partir de les siguientes idees:
Nesta llinia, podría afirmase que vía nos medios más axentes de posibilidá que de concencia: asina, los medios podríen comparase con caminos y canales, primero que con obres de valor artísticu o modelos de conducta a siguir.
Ye habitual que pensemos que los medios nun son sinón fontes al traviés de les cualos recibimos información, pero la concepción de McLuhan yera que cualquier teunoloxía (tou mediu) ye una estensión del nuesu cuerpu, mente o ser. Los medios teunolóxicos son entendíos como ferramientes qu'estienden les habilidaes humanes, de la mesma qu'una bicicleta o un automóvil son una estensión de los nuesos pies... l'ordenador sería una estensión del nuesu sistema nerviosu central.
Según el mediu ye entendíu como una estensión del cuerpu humanu, el mensaxe nun podría llindase entós a cencielles a conteníu o información, porque d'esta forma escluyiríamos dalgunes de les carauterístiques más importantes de los medios: el so poder pa modificar el cursu y el funcionamientu de les rellaciones y les actividaes humanes. Al considerar el mediu como una de les carauterístiques primordiales del mensaxe, McLuhan afirmaba que si'l mediu camudaba, el mensaxe aburuyábase, ensin importar con cuanta fidelidá pase'l mensaxe d'un mediu a otru este invariablemente aburúyase por cuenta de los sesgos de los distintos medios.
Nesta llinia, McLuhan va definir el mensaxe d'un mediu como tou cambéu d'escala, ritmu o lletres qu'esi mediu provoque nes sociedaes o cultures. D'esta forma, el content convertir nuna ilusión o visión, nel sentíu de qu'ésti s'atopa amazcarando, como La Mázcara, el cambéu del mediu (la mediatización).
Mediu y mensaxe funcionen en pareya, comprometíos más o menos, yá que unu puede contener a otru: el telégrafu contién a la pallabra impresa, que contién de la mesma a la escritura, que contién al discursu... y asina, polo que'l conteníu convertir nel mensaxe del mediu continente.
Davezu nun notamos qu'esiste interacción ente los medios y, yá que'l so efeutu sobre nós, en tanta audiencia, suel ser poderosu, el conteníu de cualquier mensaxe resulta menos importante que'l mediu en sí mesmu.
Los cuatro edaes. Una manera d'intentar sistematizar delles idees que caractericen el pensamientu de McLuhan ye realizar un curtiu percorríu pola historia de la comunicación, acordies cola concepción qu'ésti tenía de cada etapa.
Percuerre tres fases, según McLuhan:
Ye posible que la fala empecipiárase hai unos 30 000 años, pero la comunicación escrito-alfabética tien tan solo unos cuatro milenios d'antigüedá. L'aldea tribal ye pos una aldea analfabeta y la so duración na tierra tendría la estensión d'unos 26 000 años.
Mientres tou esi tiempu, otros factores (innovaciones teunolóxiques dende'l fueu y los metales hasta los medios de tresporte y les armes) fixeron que l'home dexara de ser cazador y nómada p'aprender los secretos de l'agricultura y tresformase nun ser sedentariu. Apaecieron, pos, les aldegues estables, desenvolviéronse recursos defensivos, lo cual abrió'l pasu pa les primeres ciudaes y, más tarde, les civilizaciones, con tou lo qu'elles impliquen: la formación de clases, xerarquíes, estructures alministratives, etc. L'aldea tribal caracterízase porque va ser la pallabra oral l'únicu mediu de comunicación del que disponía l'home.
La pallabra oral como mediu de comunicación aguiyaba l'oyíu primero que la vista, arreyando sensorial y emocionalmente al oyente ya integrándolo asina al grupu de pertenencia (la cla, la tribu). Na aldea tribal, la única posibilidá de tresmitir esperiencies y atropales yera faciéndolo nun espaciu acutáu que taba representáu pola memoria del grupu yá que entá nun esistíen nin la historia nin les escueles nin la burocracia... los homes taben 'sensorialmente' integraos.
Esta era empecipiar cola invención de la escritura hasta l'espardimientu de la imprenta n'Europa, poro, esta etapa estender a lo llargo d'unos 3 500 años. Mientres esti periodu apaecen numberoses 'estensiones del home' nel campu de les máquines y ferramientes. Pero va apaecer tamién la escritura alfabética que puede ser considerada'l primer mediu capaz de recoyer, caltener y tresmitir les esperiencies humanes, amenorgando la función nemónica de los individuos, el pesu dogmáticu de los proverbios ya inclusive l'autoridá de los vieyos, qu'hasta entós yeren los depositarios de la historia y la tradición, cargando cola función de tresmitiles a les élites alministratives relixoses y fiscales.
L'alfabetu concretar nuna perspeutiva sensorial-visual y tien una clara función analíticu-llinial, n'efeutu la linealidad ye una carauterística predominante de la vista si comparar con otros sentíos como l'oyíu, el gustu y el tactu.
McLuhan va dicir qu'esto deriva nuna disociación ente la sensibilidá interior del home alfabetizado. McLuhan va ver, amás, que la disolución de la familia y la cla escontra sociedaes más abiertes ye una consecuencia mediata de l'alfabetización, nel sentíu qu'ésta fai posible la homogeneización ente les cultures, la uniformidá de los individuos ante les lleis escrites y, particularmente, la revolución que la escritura xeneró nel pensamientu griegu que marcó'l pasu de lo 'xavaz' escontra la filosofía y la ciencia.
Na introducción a The Gutemberg Galaxy, McLuhan diz que la pallabra "ambiente" fuera preferible pa describir el periodu pero depués cavilga: El términu galaxa espresa perfectamente al conxuntu simultáneo y recíproco de diversos factores non direutamente rellacionaos ente sigo.
Esti periodu entiende los casi cuatro sieglos que van dende l'espardimientu de la imprenta na Europa de la modernidá hasta les primeres décades del sieglu XIX, cuando'l telégrafu camudaría pa siempres la historia de la comunicación humana.
Nel mundu occidental, solo una tercer parte de la historia foi tipográfica, anque, a éstes la rellación ente esta etapa y l'anterior ye interdependiente. Pa McLuhan, la civilización ye equiparable a la cultura de la escritura, cultura que, según la so opinión, va competir cola cultura electrónica. Va Reparar, amás, qu'ente que la escritura manuscrito destacaba la consolancia y la torpeza de la irritación especializada mesmes del signu visual, na páxina impresa, va predominar la linealidad y la repetitividad.
McLuhan estrema la historia en cuatro fases:
La definición de los datos tresmitíos al traviés d'un mediu, y el grau de participación de les audiencies pa completar al mediu, son los dos criterios fundamentales que propunxo McLuhan pa estremar medios fríos y calientes. Pa él, l'alta definición ye l'estáu del ser bien abastecíu de datos. Nesti sentíu, una fotografía ye una alta definición y una caricatura ye una definición baxa pola senciellu razón de qu'apurre bien poca información visual. La revista llatinoamericana de comunicación Chasqui, fai referencia a un apartáu nel cual McLuhan esplica claramente esta diferencia: "El teléfonu ye un mediu fríu o un mediu de definición baxa por cuenta de que dase al escuchu una cantidá mezquina d'información, y la fala ye un mediu fríu de definición baxa, por cuenta de que ye bien pocu lo que se da y enforma lo que l'oyente tien que completar (…) los medios templaos son de poco o baxa participación, ente que los fríos son d'alta participación por que'l públicu completar". (McLuhan, 1977: 47).[10]
McLuhan dixo que'l ciclu históricu ente los medios-mensaxes y l'home usuariu, conclúi na actual Galaxa Marconi, carauterizada pel mediu televisivu.
En resume, hai una referencia de fechu (anque probablemente intuitiva) a trés distintos órdenes d'innovaciones teunolóxiques:
Estensiones del cuerpu. Hombre máquina. Home rueda. Home arma. El ser humanu estiéndese. El sistema puede ser mecánicu. Servomecanismos al serviciu del home. El términu utilizáu por Marshall McLuhan referir a los mecanismos que l'home utilizó al traviés del tiempu. Cualesquier de les nueses estensiones resulta de les nueves escales d'estensiones o nueves teunoloxíes.
Unu de los exemplos utilizaos ye la lluz llétrico: información pura: «Na edá llétrica llevamos a tola humanidá como la nuesa piel».
«Asitiando los nuesos cuerpos físicos nel centru de los nuesos sistemes nerviosos ampliaos cola ayuda de los medios electrónicos, empecipiamos una dinámica pola cual toles categoríes anteriores, que son meres estensiones del nuesu cuerpu, incluyíes les ciudaes, van poder traducise en sistemes d'información.»
McLuhan alude al mitu griegu de Narcisu que confundió'l so reflexu na agua con otra persona: «Esta estensión so sensibilizó les sos perceiciones hasta que se convirtió nel servomecanismo de la so propia imaxe estendida o repitida».
Poro, si pensamos qu'una rueda ye una estensión de les piernes, la realidá virtual, la revolución dixital ¿Ye acasu una estensión del nuesu celebru? ¿De la nuesa sensibilidá? La metáfora de Narcisu nel mundu de les redes dixitales, paez una visión d'un futuru que yá llegó.