Niihau
| Niihau | |
|---|---|
| Niʻihau (en) | |
 | |
| Situación | |
 | |
| País |  Estaos Xuníos |
| Estaos |  Ḥawai |
| Condáu | condáu de Kauai |
| Tipu | islla |
| Parte de | Archipiélagu de Ḥawai |
| Asitiáu en | Océanu Pacíficu |
| Coordenaes | 21°54′N 160°12′W / 21.9°N 160.2°O |
  Niihau Niihau (Océanu Pacíficu) | |
 Niihau Niihau (Ḥawai) | |
| Datos | |
| Altitú media | 1250 ft y 381 m |
| Puntu más altu |
Mount Pānīʻau (es)  |
| Superficie | 179,9 km² |
| Población | 130 (2009) |
| Fusu horariu | UTC−10:00 |
| Llonxitú | 29 km |
 | |
Niihau (en ḥawaianu Niʻihau) ye la islla habitada más pequeña del archipiélagu de Ḥawai. Tien un área de 180 km². Ye una de les islles más antigües de tol archipiélagu.
Historia
[editar | editar la fonte]La totalidá de la'islla ye propiedá de la familia Robinson. La familia Robinson mercó la islla al reinu de Ḥawai por 10 000 $ USA n'oru en 1872. Dizse que la so compradora, Elizabeth Sinclair (darréu Sinclair-Robinson), prefirió la islla a otros llugares como Waikīkī, Pearl Harbor o la islla de Lanai. Na actualidá hai una pequeña base de la Marina de los Estaos Xuníos.
La islla ta habitada por unos pocos cientos d'habitantes permanentes. La mayoría d'ellos son nativos ḥawaianos.
Los habitantes de la islla dedíquense principalmente a cultivar pequeñes granxes familiares.
Munchos d'ellos trabayen para'l ranchu propiedá de la familia Robinson. Los nativos ḥawaianos siguen falando n'ḥawaianu (una variedá estremada) y caltienen vivas les antigües tradiciones. Esto debese a la promesa de la Señora Sinclair d'ayudar a caltener la cultura ḥawaiana y la so tradición cuando mercó la islla. Niʻihau ye la única islla del archipiélagu onde'l ḥawaianu ye la llingua principal.
Niʻihau nun principio tenía l'accesu a la islla prohibíu salvo pa familiares, personal militar, miembros del gobiernu ya invitaos especiales de la familia Robinson.
Na actualidá los turistes pueden visitala en númberu limitáu en tour guiau. Otros nomatos son la "Islla Alloñada" o la "Islla Escaecida", una y bones los mapes turísticos suelen escaecese d'ella.
Mientres la Segunda Guerra Mundial foi escenariu del Incidente de Ni´ihau, nel que tres l'ataque a Pearl Harbor, un pilotu de combate de l'armada xaponesa estrellóse na islla.[1]
Xeografía y xeoloxía
[editar | editar la fonte]
En términos xeolóxicos, Niʻihau nun ye la islla más antigua de los ocho principales, en contra de la creencia popular. Kauaʻi, vecina de Niʻihau pol nordeste, ye más antigua. Esto debese a que Niʻihau formóse por una abertura secundaria posterior a la erupción del volcán de Kauaʻi.
Calcúlase que Kauaʻi formóse fai 5,1 millones d'años, ente que paez que Niʻihau formóse fai 4,9 millones d'años. Niʻihau tien un volcán estintu que provocó una fana de tierres escontra l'este.
La islla ye relativamente greba, yá que ta asitiada a la solombra pluviométrica de Kauaʻi y escarez de la elevación necesaria pa captar una cifra considerable de precipitaciones de los vientos alisios (vease precipitación orográfica).
Atópase aprosimao a 29 km al oeste de Kauaʻi. Les sos dimensiones son de 30 km x 10 km (6.2 x 18.6 la mio; con un área un 56.6 % mayor que la despoblada Kahoʻolawe). El cume más altu ye (Pānīʻau) a 390 m percima del nivel del mar.
La Oficina Censal d'Estaos Xuníos define a Niʻihau (cola so pequeña vecina, la islla de Lehua) como la Sección Censal 410 del Condáu de Kauaʻi. Según el censu del 2000 la población yera de 160.[2]
Nes sableres de la isla atópense conches que se clasifiquen como xemes. Ello ye que son les úniques conches clasificaes como tales. Les conches de Ni‘ihau según la xoyería fecha a partir d'elles ye popular y apurre ingresos adicionales a los habitantes de la islla.
Población
[editar | editar la fonte]
La islla cunta con unos 160 habitantes de calter permanente, de los que casi toos son nativos ḥawaianos que viven nel asentamientu principal de la islla, Puʻuwai. Caltiénense gracies a l'agricultura de subsistencia y asistencia social y suelen llevar una vida rural, ensin apenes tecnoloxía.
Falen l'idioma ḥawaianu, en parte gracies a los términos recoyíos nel contratu de compra de la islla, qu'obligaba a los sos nuevos propietarios a caltener la cultura y les tradiciones ḥawaianes. Niʻihau ye la única de les islles Ḥawai onde'l ḥawaianu sigue siendo la principal forma de comunicación.
Los nativos ḥawaianos nun tán aisllaos del restu del mundu, una y bones Niʻihau sufre seques con regularidá que n'ocasiones obliguen a la población a treslladase de forma temporal a Kauaʻi, hasta que les precipitaciones reponen les reserves d'agua duce.
Una de les últimes quexes espresaes polos paisanos ye que los pescadores locales y los turistes tán sobrepescando les agües que bañen Niʻihau.
Yá tienen que competir nes captures colos exemplares de foca monxu ḥawaiana (protexíes pola Llei d'Especies en Peligru d'Estinción).
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Native Books, Beaches of Kauaʻi and Niʻihau, John R. K. Clark, softcover, 111 pp.(n'inglés)
- Robinson Family Governess Letters from Kauaʻi and Niʻihau 1911-1913, Judith Marion Burtner, Softcover, 303 pp.(n'inglés)
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Hallstead, William (13 de payares de 2000). «The Niihau Incident». HistoryNet. Archiváu dende l'orixinal, el 10 de payares de 2019. Consultáu'l 10 de payares de 2019.
- ↑ Census Tract 410, Kaua‘i County United States Census Bureau
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Niihau.
