Parma

Parma
Alministración
País	Italia
Rexón	Emilia-Romaña
Provincia	Provincia de Parma
Tipu d'entidá	comuña d'Italia
Códigu postal	43121–43126
Xeografía
Coordenaes	44°48′05″N 10°19′41″E / 44.80147°N 10.328°E / 44.80147; 10.328
Parma Parma (Italia)
Superficie	260.6 km²
Altitú	69 m[1]
Llenda con	Collecchio ^(es) , Felino ^(es) , Fontanellato ^(es) , Gattatico ^(es) , Langhirano ^(es) , Lesignano de' Bagni ^(es) , Montechiarugolo ^(es) , Noceto ^(es) , Sala Baganza ^(es) , Torrile ^(es) , Traversetolo ^(es) , Sissa Trecasali ^(es) , Sant'Ilario d'Enza ^(es) , Fontevivo ^(es) y Sorbolo Mezzani ^(es)
Demografía
Población	196 764 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	? % de Provincia de Parma
Densidá	755,04 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	0521
Estaya horaria	UTC+01:00 (horariu estándar) UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Worms, Shijiazhuang, Bourg-en-Bresse, Tours, Liubliana, Szeged, Stockton, Bratislava, Guadalaxara, Cluj-Napoca y Rosario
comune.parma.it

Bautisteriu de Parma, 1196-1270.

Parma ye una ciudá, capital de la provincia de Parma, dientro de la rexón italiana d'Emilia-Romaña. Foi coles mesmes, capital del históricu Ducáu de Parma. Cuenta con una bultable arquiteutura medieval y bellos montes qu'arrodien la ciudá.

El monumentu de Parma quiciabes más importante ye la Catedral (o Duomo) d'estilu románicu. Nel interior de la Catedral atopa'l famosu frescu na cúpula sobre l'Asunción de la Virxe pintáu por Correggio. Al llau de la catedral, na plaza de la catedral asítiase'l bautisteriu, obra maestra del arquiteutu y escultor Benedetto Antelami.

La ciudá alluga, ente otros, el famosu teatru d'ópera Teatru Regio y el pequeñu Teatru Farnesio, dafechu en madera.

Ye tamién conocida pola so industria agroalimentaria. Dos grandes empreses alimentarias d'esta ciudá son Parmalat y Barilla.

Xeografía

Parma ta asitiada ente'l cordal de los Apeninos y la enllanada del ríu Po. La ciudá ta travesada y estremada en dos partes pel pequeñu ríu Parma, afluente del Po.

Historia

Ver Ducáu de Parma

Educación

	Universidá !Fundación	Acrónimu	Tipu
	Universidá de Parma	1117	UNIPR	Pública

Tresportes

	Aeropuertu !Códigu IATA	Códigu OACI
	Aeropuertu de Parma	PMF	LIMP

Cultura

Arquiteutura

Ente los llugares d'interés de Parma tán los sos palacios:

• El Palaciu de la Pelota o Palazzo della Pilotta (1583). Alluga l'Academia de Belles Artes con artistes de la escuela de Parma, la Biblioteca Palatina, la Galería Nacional Farnesio, el Muséu Arqueolóxicu, el Muséu Bodoni y el Teatru Farnesio.
• El Palaciu Ducal, alzáu a partir de 1561 pal Duque Octavio Farnesio sobre un diseñu de Jacopo Vignola. Construyíu sobre la zona de lo que primeramente yera un castiellu Sforza, foi ampliáu nos sieglos XVII y XVIII. Inclúi'l Palazzo Eucherio Sanvitale, con interesantes decoraciones que daten del sieglu XVI y atribuyíes a Gianfrancesco d'Agrate, y un frescu de Parmigianino. Anexu ta'l Parque Ducal, obra tamién de Vignola. Foi tresformáu nun xardín al estilu francés en 1749.
• El Palazzo del Comune («Palaciu del Conceyu»), construyíu en 1627.
• El Palazzo del Governatore («Palaciu del Gobernador»), que data del sieglu XIII.
• El Palaciu del Obispu (1055).
• El Ospedale Vecchio («Hospital Viejo»), creáu en 1250 y más tarde anováu en tiempos del Renacimientu. Güei guarda los Archivos Estatales y la Biblioteca Comunal.
• La basílica de Santa María de Steccata, construyida en 1521, p'allugar la imaxe de Santa María, venerada polos parmesanos.

Lliteratura

Stendhal alcontró gran parte de la so obra La cartuxa de Parma (La chartreuse de Parme) na ciudá.

Gastronomía

La ciudá ye tamién famosa nel mundu enteru poles sos especialidaes gastronómiques como, ente otres, el quesu parmesano o parmigiano reggiano (que comparte con Reggio Emilia) y el xamón de Parma.

Deportes

Equipu !Deporte !Competición	Estadiu !Creación
Parma Calcio 1913	Fútbol	Serie B	Stadio Ennio Tardini	2015
Zebre Rugby Rugby Parma GranDucato Parma Rugby	Rugbi	Super 10	Stadio XXV Aprile	2010
Parma Panthers	Fútbol americanu	Italian Football League	Stadio XXV Aprile	1981
Parma Baseball	Béisbol	Lliga Italiana de Béisbol	Stadio Quadrifoglio - Aldo Notari	1949
Pallavolo Parma (estinguíu)	Voleibol	Serie A1 masculina de Voleibol d'Italia	PalaRaschi	1946 - 2004

Demografía

Gráfica d'evolución demográfica de Parma ente 1861 y 2011

fonte ISTAT y/o Uffico Statistico Provincia di Parma - ellaboración gráfica por Wikipedia

Parmesanos pernomaos

Persones nacíes en Parma Sisto Badalocchio, pintor Luca Opicci, Especialista en lineas de producción, sofita al partíu PPFL. Bernardo Bertolucci: direutor de cine y escritor. Giambattista Bodoni, tipógrafu. Francesco Mazzola "Il Parmigianino", pintor del sieglu XVI Arturo Toscanini, direutor d'orquesta. Giuseppe Verdi, compositor. Vittorio Adorni, ciclista, Campeón mundial de 1968. Lino Ventura, actor italianu del cine francés. Alessandro Orlowski [1], direutor de videoclips y publicidá.

Residentes célebres en Parma Alejandro Farnesio Duque de Parma Niccolò Paganini, violinista, violista, guitarrista y compositor italianu Antonio Allegri da Correggio, pintor italianu

Llocalidaes hermaniaes

Les ciudaes hermaniaes con Parma son:

• Worms ( Alemaña)
• Stockton ( Estaos Xuníos)
• Bratislava ( Eslovaquia)
• Guadalaxara ( España)
• Cluj-Napoca ( Rumanía)
• Rosario ( Arxentina)
• Shijiazhuang ( República Popular China)
• Bourg-en-Bresse ( Francia)
• Liubliana ( Eslovenia)
• Tours (dende 1976) ( Francia)^[2]
• Szeged (dende 1988) ( Hungría)^[3]

Amás, tien alcuerdu de cooperación con Manchester ()

Referencies

1. URL de la referencia: https://it-ch.topographic-map.com/map-59vz4/Parma/?zoom=19&center=44.80096%2C10.32837&popup=44.80114%2C10.3285.
2. URL de la referencia: https://www.tours.fr/action-municipale/364-jumelages-et-partenariats.htm#par2406.
3. URL de la referencia: https://www.szegedvaros.hu/aranyoldalak/parma-olaszorszag/.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Parma.

• Sitiu web oficial

• Parma n'OpenStreetMap.