Uharte Arakil


Uharte Arakil
Alministración
País España
Comunidá foral Navarra
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Huarte-Araquil (es) Traducir Javier Rodriguez Astiz
Nome oficial Uharte Arakil (eu)[1]
Códigu postal 31840
Xeografía
Coordenaes 42°55′15″N 1°58′09″W / 42.92093712°N 1.96906303°O / 42.92093712; -1.96906303
Uharte Arakil alcuéntrase n'España
Uharte Arakil
Uharte Arakil
Uharte Arakil (España)
Superficie 38 km²
Altitú 471 m
Llenda con
Demografía
Población 806 hab. (2023)
- 429 homes (2019)

- 376 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.12% de Navarra
Densidá 21,21 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Cambiar los datos en Wikidata

Uharte Arakil (en castellán Huarte-Araquil) ye un conceyu de la Comunidá Foral de Navarra, asitiáu na Merindad de Pamplona, na contorna de Sakana, nel valle del Araquil, a los pies de San Miguel de Aralar y a 32 km de la capital de la comunidá, Pamplona. La so población ye de 806 habitantes (2023)[2][3].

Topónimu

[editar | editar la fonte]

El topónimu Huarte provién de la espresión en llingua vasca ur arte ('ente agües'). N'euskera modernu esiste la pallabra uharte o ugarte con esi mesmu orixe etimolóxicu. El so significáu más habitual ye'l de 'isla', pero tamién puede significar ente agües', 'entrambasaguas', 'llugar asitiáu ente dos ríos confluentes'. Esisten numberosos llugares en Navarra y el País Vascu que presenten esti nome o una variante similar, tando xeneralmente allugaos en confluencias de ríu o en meandros.

La villa de Huarte-Araquil fundar nun allugamientu estratéxicu, nun estrechamientu de la Sakana y sofitándose nun meandro del ríu Araquil que sirvía p'ayudar na defensa de la población. La población estendióse anguaño fora de les llendes del meandro del Araquil onde s'estableció orixinalmente.

En 1268 ye mentada como Huart, depués Uart (1350), Uart de Valo d'Araquil (1366), Ugarte Araquil (1701) y Hugarte Araquil (1708). Históricamente la villa llevó pos nel so nome l'apellativu de Araquil que ye'l nome del valle nel que s'asitia'l conceyu y de que la so xurisdicción esgazar nel sieglu XIV. Ye necesariu esto yá que esiste otra llocalidá homónima en Navarra: Huarte.

Uharte Arakil ye anguaño'l nome oficial de la villa, dempués de que'l 8 de xunu de 1992 por aciu decretu foral 212/1992 afitara Uharte Arakil como'l so nome oficial.

Demografía

[editar | editar la fonte]
Evolución demográfica
1897 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2017
838 882 866 821 812 750 722 766 842 856 853 785 828

En Huarte - Arakil, l'idioma mayoritariu ye'l Español, pero hai una gran parte de los habitantes d'esti pueblu (xeneralmente nuevos), que falen un dialeutu vascu de Huarte y l'Euskera Batúa.

Nesta llocalidá celebra'l Día del Pastor, catalogada como Fiesta d'interés turísticu en Navarra.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Euskaltzaindia.
  2. Afirmao en: Padrón municipal d'España de 2023. Autor: Institutu Nacional d'Estadística. Data d'espublización: 13 avientu 2023.
  3. oficina de rexistru

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]

Huarte-Araquil (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). - Información de Pueblos d'España * Huarte-Araquil - Gobiernu de Navarra - Información y Datos de Conceyos