SNP körpüsü (Bratislava)

SNP körpüsü
slovak. Most SNP
48°08′17″ şm. e. 17°06′15″ ş. u.^HGYO
Keçid	maşın və piyada üçün
Yeri	Bratislava[1]
Material	dəmir-beton
Uzunluğu	430,8 metr
Eni	21 metr
Hündürlüyü	85 m
Açılışı	26 avqust 1972
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

SNP körpüsü (slovak. Most SNP) — Dunay çayı üzərində, Bratislavada bir körpü.

SNP körpüsü tək asma dirəkli yol körpüsü olaraq dizayn edilmişdir. Bu Bratislavanın Dunay çayında heç bir dəstəyi olmayan və şəhərdəki ən böyük körpüsüdür. 2001-ci ildə Slovakiyada "körpü binası" kateqoriyasında əsrin tikinti elan edilmişdir. Körpü Ümumdünya Uzun Qüllələr Federasiyasına aiddir və bu federasiyanın ən aşağı az hündürlüyü olan binasıdır. Bu siyahıda 28-ci yerdədir. Hündürlüyü 100 metrdən az olan yeganə binasıdır. Körpü gülləsi onun yeganə dayağıdır.

Tarixi

Körpü 1967-1972-ci illərdə memarlar Cosef Lasko, Ladislav Kuşnir, İvan Slamen, Arpad Tesar və Cosef Zvarın layihəsinə əsasən «Dopstav Bratislava» və «Gutne montaj Ostrava» təşkilatları tərəfindən inşa edilmişdir. Körpü 26 avqust 1972-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Tikinti üçün Bratislavanın əhəmiyyətli bir hissəsi, xüsusən də Bratislava sakinləri tərəfindən narazılıqla qarşılanan demək olar ki, bütün yəhudi məhəlləsi məhv edilmişdir. Buna baxmayaraq Petrjalkanın böyük bir yaşayış bölgəsində nəqliyyat vəziyyəti əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı (və buna görə inkişaf sürətləndi). 2005-2006-cı illərdə güclü çirklənmə səbəbindən piyada və velosiped yollarının üzəri örtülmüşdür. 2006-cı ildə belə bir örtük dayaqlara da tətbiq edildi.

Göstəriciləri

Polad körpü hündürlüyü 84.6 m olan bir dayaq üzərində asılıb. Körpünün ümumi uzunluğu 430.8 m, aralıqlar üçün düzülmə 74.8 + 303 + 54 m-dir. Körpünün çəkisi 7537 tondur. Torpaqdan yuxarıya qədər ümumi hündürlük 95 m, günbəzin diametri 32 m-dir. Qurğunun şüası iki hissəli, eni 12,6 m, hündürlüyü 4,6 m, uzunluğu 4,2 m olan konsollar onun hər iki tərəfindən asılmışdır^[2]. Beləliklə körpünün ümumi eni 21 m-dir. Körpüdə nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti üçün dörd zolaq var. Hər tərəfin altında piyada və velosiped yolları vardır. Səkilərin eni 3,2 metrdir. SNP Körpüsü 1972-ci ildə açıldıqdan dərhal sonra dünyada asma körpülər siyahısında 4-cü yeri tutdu. Bir dəstəkli və ya bir asma dirəyi olan asma körpülərin alt kateqoriyasında yenə də dünya lideri olaraq qalır. Bir meylli dəstəyi olan körpülər kateqoriyasında üçüncü yerdədir.

Maraqlı fakt

Əsas cazibə əvvəllər 85 m yüksəklikdəki dirəyin üstündəki yerləşən UFO watch.taste.groove adlanan restorandır (əvvəllər "Bystrica" adlandırılan). O müşahidə göyərtəsinə bağlıdır. Qaldırıcı körpünün sol dəstəyində yerləşir, sağda isə 430 addımlı basğıc var. UFO şəhərin turistik cazibə hesab olunur, hər il onu 200 min ziyarətçi ziyarət edir. Körpünün içərisində köhnə şəhər və Petrzalkaya su verən su təchizatı sistemi var.

Körpünün işıqlandırılması əvvəllər körpünün kəməri üzərində yerləşən 3 min lampa tərəfindən həyata keçirilirdi. İndi bunun üçün 52 xüsusi lampadan istifadə edilir.

SNP körpüsü Riqada, Qərb Dvina çayı boyunca asma körpünün inşası üçün bir model olaraq xidmət etmişdir.

Bratislavadakı SNP Körpüsünün panoraması

İstinadlar

1. https://data.gov.sk/dataset.
2. Construction and design of cable-stayed bridges. W.Podolny, J. Scalzi. 1989  (ing.)