Tactopoda | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tactopoda |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
|
Tactopoda (lat. tactus - toxunma və q.yun. πούς, podós - ayaq) — heyvanlar (Animalia) aləminin buğumayaqlılar (Arthropoda) tipinə aid olan bir kladdır. Tactopoda, əsasən suda yaşayan heyvanlardan ibarət olan iki qrupdan – xərçəngkimilər (Crustacea) və traxeyalılar (Tracheata) – ibarətdir.[1][2][3][4]
Tactopoda kladının əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
Çevik, seqmentləşdirilmiş bədən: Tactopoda üzvləri, çevik, seqmentləşdirilmiş bədənə malikdirlər. Bu, onların hərəkətliliklərini və uyğunlaşma qabiliyyətlərini artırır.[5]
Ekzoskelet: Tactopoda üzvləri, xitin və ya kalsium karbonatdan ibarət sərt bir ekzoskeletə malikdirlər. Bu ekzoskelet, onlara qoruma və dəstək təmin edir.[6]
Qoşalaşmış ətraflar: Tactopoda üzvləri, bədənin hər seqmentində qoşalaşmış ətraflara malikdirlər. Bu ətraflar, hərəkət, qidalanma, duyğu və digər funksiyalar üçün istifadə olunur.[7]
Tactopoda kladı, aşağıdakı iki əsas qrupdan ibarətdir:
Crustacea (Xərçəngkimilər): Bu qrup, karides, xərçəng, lobster, kerevit və digər bir çox suda yaşayan heyvanı əhatə edir. Xərçəngkimilər, əsasən dənizlərdə və okeanlarda yaşayır, lakin bəzi növləri şirin sularda və quruda da rast gəlinir.
Tracheata (Traxeyalılar): Bu qrup, həşəratlar, çoxayaqlılar, örümcekler və digər bir çox quru onurğasızını əhatə edir. Traxeyalılar, quru mühitə uyğunlaşmışdır və nəfəs almaq üçün traxeya adlanan xüsusi borucuqlara malikdirlər.
Tactopoda kladının filogenetik əlaqələri hələ tam olaraq aydınlaşdırılmamışdır. Bununla birlikdə, molekulyar və morfoloji dəlillərə əsasən, Tactopoda kladının Mandibulata kladının qardaş qrupu olduğu düşünülür.[8]