Xose Marti

Xose Marti
Təxəllüsü muschacho[3]
Doğum tarixi 28 yanvar 1853(1853-01-28)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 may 1895(1895-05-19)[1][2][…] (42 yaşında)
Vəfat səbəbi döyüşdə ölüm
Fəaliyyəti dilçi, şair, yazıçı, tərcüməçi, hərbi qulluqçu, siyasətçi, esseist, jurnalist, rəssam, inqilabçı
Janrlar poeziya, teatr, esse
İmza
josemarti.cu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xose Xulian Marti Peres (isp. José Julián Martí Pérez; 28 yanvar 1853[1][2][…], Havana, İspaniya imperiyası[4] – 19 may 1895[1][2][…]) — Kuba şairi, yazıçısı, publisisti, siyasətçisi, Kubada azadlıq hərəkatının lideri, Kuba İnqilab Partiyasının qurucusu. "Kubanın müstəqilliyinin həvarisi" hesab edilir.[5]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xose Marti 28 yanvar 1853-cü ildə Havananın Paula küçəsi 41 ünvanında valensiyalı ata Mariano Marti Navarro və Kanar adalarından olan Leonor Peres Kabreranın ailəsində anadan olub. Marti yeddi bacının böyük qardaşı idi: Leonor, Mariana, Maria del Carmen, Maria del Pilar, Rita Amelia, Antonia və Dolores.[6]

Xose Marti 1865-ci ildə Rafael Maria de Mendivenin rəhbərlik etdiyi oğlanlar üçün ali ibtidai bələdiyyə məktəbinə (isp. Escuela de Instrucción Primaria Superior Municipal de Varones) qəbul oldu. Mendive Martinin siyasi fəlsəfəsinin inkişafına təsir etmişdir.[7] 1866-cı ildə Marti, Mendivenin təhsilini maliyyələşdirdiyi "Instituto de Segunda Enseñanza"ya daxil oldu.[8]

Siyasi ideologiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Liberalizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Martinin siyasi ideyaları mənəviyyat və həmrəyliyi vurğulayan Krausist liberalizmdən təsirləndi. Latın Amerikası kontekstində o, heyran olduğu Bilbao, Juarez, Zelaya və Betançes kimi simalarda görülən millətçilik və anti-imperializmin ümumi mövzularını paylaşaraq radikal liberalizmlə birləşdi. Onun inkişaf edən dünyagörüşü demokratiya, iqtisadi bərabərlik, milli suverenliyi vurğulayaraq və georgizm kimi doktrinalardan elementləri özündə birləşdirən daha radikallaşmış liberalizmi əhatə edirdi.[9]

İstinad siyahısı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Jose Marti // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 3 4 José Martí // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  3. ↑ Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  4. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118578235 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  5. ↑ "Jose Marti, apostle of Cuban Independence". www.historyofcuba.com. 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-22.
  6. ↑ Alborch Bataller, 1995. səh. 15
  7. ↑ Fidalgo 1998, p. 26
  8. ↑ Alborch Bataller, 1995. səh. 15
  9. ↑ Abel, Christopher. José Marti: Revolutionary Democrat. Bloomsbury Publishing. 2015. 137–139.