12 разьюшаных мужчынаў (фільм, 1957)
| 12 разьюшаных мужчынаў | |
| па-ангельску: 12 Angry Men | |
.jpg) | |
| Жанр | драматычны фільм[1][2], фільм пра судовую справу[d] і фільм у замкнёнай прасторы[d] |
|---|---|
| Рэжысэр | |
| Сцэнарыст | |
| Заснаваны на | Twelve Angry Men[d] |
| Прадусар | |
| У ролях |
|
| Кампазытар | |
| Апэратар | |
| Мантаж | Карл Лэрнэр[d] |
| Распаўсюд | Mokép[d] і Netflix |
| Дата выхаду | 10 красавіка 1957[3] |
| Працягласьць | 95 хвіліна |
| Краіна | |
| Мова | ангельская мова |
| Бюджэт | 340 000 $ |
| Старонка на IMDb | |
«12 разьюшаных мужчынаў» (па-ангельску: 12 Angry Men) — амэрыканскі драматычны фільм 1957 году рэжысэра Сыдні Лумэта. Фільм ёсьць адаптацыяй аднайменнай радыёп’есы Рэжынальда Роўза 1954 году[11][12]. У кінастужцы распавядаецца гісторыя паседжаньня прысяглых з 12 чалавек, якія абдумваюць, які вырак трэба прысудзіць 18-гадоваму падсуднаму на падставе абгрунтаваных сумневаў, прымушаючы прысяглых зьвяртацца да асабістае маралі і каштоўнасьцяў. Фільм даследуе мноства мэтадаў дасягненьня кансэнсусу і цяжкасьці, якія ўзьнікаюць у групы мужчынаў падчас гэтага працэсу. Ён таксама выкрывае як ўлада, якую можа атрымаць чалавек, выклікае зьмены ў паводзінах і стаўленьнях да рэчыў з боку асобы. Прысяглыя называюцца толькі паводле іхных нумароў і аніякія імёны не раскрываюцца амаль да самага канца фільму.
У 2007 годзе Бібліятэка Кангрэсу ЗША абрала гэты фільм у Нацыянальны рэестар фільмаў як культурны, гістарычны альбо эстэтычна значны фільм[13]. «12 разьюшаных мужчынаў» быў абраны Амэрыканскім інстытутам кіно другой найлепшай судовай драмай, саступіўшы толькі кінастужцы «Забіць перасьмешніка», у сьпіс 10 найлепшых амэрыканскіх фільмаў 10 клясычных жанраў[14]. Фільм быў агучаны на беларускай мове высілкамі студыі Кінаконг.
Сюжэт
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У сьпякотны дзень у памяшканьні будынку суду акругі Нью-Ёрк прысяглыя рыхтуюцца да разгляду справы 18-гадовага зьбяднелага юнака, якога абвінавацілі ў забіцьці ягонага бацькі нажом. Судзьдзя даручае ім, што пры любым разумным сумнёве прысяглыя павінны апраўдаць падлетка. У выпадку адзінагалоснага рашэньня прысяджных, што хлопец ёсьць злачынцам, яму будзе вызначаны сьмяротны прысуд.
Ад пачатку доказы выглядаюць пераканаўча, як то суседка праз дарогу ад дому выступіла сьведкай таго, як падсудны наносіў удары бацьку, бачыўшы гэтае здарэньне праз вакно. Іншы сусед засьведчыў, што чуў, як падсудны пагражаў забіць бацьку, а цела бацькі ўдарылася ад падлогу, а потым, праз свой глазок, ён пабачыў, як падсудны прабег міма дзьвярэй. Хлопчык мае гвалтоўнае мінулае і нядаўна набыў нож такога ж тыпу, які быў знойдзены на месцы забойства, але сьцьвярджаў, што згубіў яго. Нож на месцы здарэньня быў ачышчаны, каб схаваць адбіткі пальцаў.
Спачатку засядацелі, здаецца, успрымаюць рашэньне несур’ёзна. У прыватнасьці, прысяглы 7 вельмі хоча хутчэй патрапіць на бэйсбольную гульню. Падчас папярэдняга галасаваньня, праведзенага прысяглым 1, усе прысяглыя галасуюць за віну, за выключэньнем прысяглага 8, які лічыць, што перад вынясеньнем прысуду павінна адбыцца пэўная дыскусія. Ён сумняецца ў надзейнасьці паказаньняў сьведак, а таксама ставіць пад сумнеў меркаваную ўнікальнасьць прылады забойства, выцягваючы з уласнае кішэні ідэнтычны нож. Ён кажа, што ня можа галасаваць за тое, што хлопец вінаваты, бо мае разумны сумнеў. Калі становіцца відавочным, што сваімі аргумэнтамі, здаецца, яму не ўдалося пераканаць каго-небудзь зь іншых прысяглых, ён прапануе правесьці таемнае галасаваньне, ад якога ён устрымаецца, і калі ўсе астатнія прысяглыя па-ранейшаму будуць галасаваць за вінаватасьць, ён пагодзіцца з гэтым. Адзін зь бюлетэняў таемнага галасаваньня паказвае голас супраць вінаватасьці. Прысяглы 3 адразу абвінавачвае прысяглага 5, які раней казаў, што вырас у трушчобах, аднак, выявілася, што супраць абвінаваўчага выраку прагаласаваў прысяглы 9. Ён тлумачыць, што зьмяніў свой голас, паважаючы матывы прысяглага 8, і пагадзіўся, што трэба больш абмяркаваць справу перш чым адправіць юнака на сьмерць.
Прысяглы 8 сьцьвярджае, што шум праязджаючага цягніка, які бачыла жанчына-сьведка, канечне замінуў бы суседу зьнізу пачуць крыкі пагрозы з боку падсуднага. Прысяглы 5 зьмяняе свой голас, як і прысяглы 11, бо лічаць, што калі б падсудны сапраўды забіў свайго бацьку, ён не вярнуўся б на месца злачынства празь некалькі гадзінаў, каб забраць прыладу забойства. Яны сумняюцца, што ён мог забыцца на зброю, бо быў уражаны сьмерцьцю бацькі, бо ў такім выпадку ён ня вычысьціў бы нож ад адбіткаў пальцаў. Прысяглы 8 адзначае, што людзі часта пагражаюць забойствам іншых у разьюшаным стане, але ня маюць на мэце літаральна забіць апанэнта. Прысяглыя 5, 6 і 8 дадаткова ставяць пад сумнеў гісторыю другога сьведкі. Прысяглы 3 разьюшаны, і пасьля спрэчкі спрабуе напасьці на прысяглага 8 і выкрыквае «Я яго заб’ю!», даказваючы меркаваньне прысяглага 8 наконт словаў падсуднага. Прысяглыя 2 і 6 зьмяняюць свае галасы, такім чынам, забясьпечваецца парытэт галасоў.
Прысяглы 4 сумняецца наконт алібі падсуднага, які сьцявярджаў, што быў у кінатэатры, але ня здолеў успомніць, якія фільмы глядзеў і якія акторы ў іх здымаліся. Прысяглы 8 правярае ўласную памяць прысяглага 4. Той таксама зь цяжкасьцю здолеў прыгадаць падзеі папярэдняга тыдню, падобна абвінавачанаму. Прысяглыя 2, 3 і 8 абмяркоўваюць, ці мог абвінавачаны нанесьці ўдар свайму значна вышэйшаму бацьку зьверху, і, у рэшце рэшт, вырашаюць, што гэта было фізычна магчыма, хоць і вельмі няёмка. Прысяглы 5 адзначае, што той, хто ведае, як карыстацца нажом, замест гэтага нанёс бы удар нажом зьнізу ўверх. Зь цягам часу і разам з выкрыцьцём іншых дэталяў усе прысяглыя прыходзяць да высновы, што хлопец ёсьць невінаватым
Крытыка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пасьля выхаду на экраны фільм атрымаў ухваленьне з боку кінакрытыкаў. Аглядальнік Абрагам Ўэйлер з выданьня The New York Times пісаў, што «12 разьюшаных мужчынаў» стварае напружаную, паглынальную і пераканаўчую атмасфэру драмы, якая выходзіць далёка за рамкі пасяджэньня прадстаўнікоў лавы прысяглых. На ягоную думку, назіраньне за кожным з дванаццаці мужчынаў поўнасьцю захоплівае ўвагу гледача[15]. Часопіс Variety назваў твор паглынальнай драмай з такім акторскім майстэрствам, якое было, магчыма, найлепшым за апошні час у любым іншым асобным фільме[11].
Аднак, фільм атрымаў вельмі малыя зборы ў кінатэатрах ЗША[16][17]. Значна лепшыя паказчыкі напаткалі фільм у міжнародным пракаце[18]. Мяркуецца, што, калі фільм быў бы каляровым і шырокаэкранным, гэтае паспрыяла бы ягонаму прасоўваньню[16]. Большай папулярнасьці фільм дасягнуў на тэлебачаньні, знайшоўшы сваю аўдыторыю.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ http://www.imdb.com/title/tt0050083/
- ^ а б http://www.filmaffinity.com/en/film695552.html
- ^ а б в г д е http://movieweb.com/movie/12-angry-men/
- ^ а б в г д е ё ж з і к л м http://www.imdb.com/title/tt0050083/fullcredits
- ^ а б в http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=4063.html
- ^ а б в г д е ё ж Чэхаславацкая кінабаза (чэс.) — 2001.
- ^ http://www.the-numbers.com/movie/12-Angry-Men
- ^ http://stopklatka.pl/film/dwunastu-gniewnych-ludzi
- ^ http://www.bfi.org.uk/films-tv-people/4ce2b6b929b60
- ^ http://www.nytimes.com/movies/movie/51289/12-Angry-Men/details
- ^ а б «Film reviews: 12 Angry Men». Variety
- ^ «12 Angry Men». Harrison's Reports.
- ^ «Librarian of Congress Announces National Film Registry Selections for 2007». Library of Congress
- ^ «AFI's 10 Top 10 Courtroom Drama». American Film Institute.
- ^ «Twelve Angry Men (1957) Movie Review». The New York Times.
- ^ а б «12 Angry Men Filmsite Movie Review». AMC FilmSite.
- ^ «12 Angry Men at AllMovie». Rovi.
- ^ «Telecast and Theatre Film, Looks As If '12 Angry Men' May Reap Most Dough As Legit Play». Variety.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- 12 разьюшаных мужчынаў (анг.) на сайце IMDb.
- 12 разьюшаных мужчынаў на сайце «Rotten Tomatoes» (анг.).
- 12 разьюшаных мужчынаў на Metacritic.