Лейпуны

Лейпуны лац. Lejpuny
лет. Leipalingis
Агульны выгляд
Герб Лейпуноў
Краіна:	Летува
Павет:	Аліцкі
Раён:	Друскеніцкі
Вышыня:	119 м н. у. м.
Насельніцтва:	1552 чал. (2011)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	LT-67027
Геаграфічныя каардынаты:	54°5′10″ пн. ш. 23°51′40″ у. д. / 54.08611° пн. ш. 23.86111° у. д. / 54.08611; 23.86111Каардынаты: 54°5′10″ пн. ш. 23°51′40″ у. д. / 54.08611° пн. ш. 23.86111° у. д. / 54.08611; 23.86111
Лейпуны на мапе Летувы Лейпуны
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Лейпуны, Ляйпуны^[1] (лет. Leipalingis) — мястэчка ў Летуве, на рацы Пасярэйцы. Цэнтар староства Друскеніцкага самакіраваньня Аліцкага павету. Насельніцтва на 2011 год — 1552 чалавекі. Знаходзяцца за 12 км на паўночны захад ад Друскенікаў.

Лейпуны — даўняе мястэчка гістарычнай Гарадзеншчыны (частка Троччыны). Да нашага часу тут захаваліся палац Крушэўскіх і касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі, помнікі архітэктуры XVIII—XIX стагодзьдзяў.

Назва

Тапонім Лейпуны, відаць, утварыўся ад яцьвяскай назвы дрэва ліпы — leipa.

Варыянты назвы ў гістарычных крыніцах: Lepuny (14 жніўня 1503 году)^[2].

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Лейпуны датуецца 1504 годам. У гэты час вёска ўваходзіла ў склад Гарадзенскага павету Троцкага ваяводзтва.

У XVI ст. Лейпуны знаходзіліся ў валоданьні Сапегаў, якія збудавалі тут царкву (пазьней — касьцёл). Па Сапегах мястэчка перайшло да Масальскіх, у канцы XVIII ст. — да Плятэраў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Лейпуны апынуліся ў складзе Прусіі, у 1807 годзе згодна з Тыльзіцкай мірнай дамовай — у складзе Расейскай імпэрыі, у Сейненскім павеце Аўгустоўскай губэрні.

У 1806—1826 гадох у Лейпунах збудавалі мураваны касьцёл. У 1807 годзе тут пачала працаваць школа, у 1906 годзе — бібліятэка. На 1827 год у Лейпунах было 43 будынкі.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Лейпуны занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Лейпуны апынуліся ў складзе Летувы. За часамі Другой сусьветнай вайны з чэрвеня 1941 да 1944 году мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

У 1990-я гады ўлады Летувы залучылі Лейпуны ў афіцыйны этнаграфічны рэгіён Дзукія.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Касьцёл на Рынку, 1915 г.
• 
  Палац Крушэўскіх, 1900-я гг.
• 
  Палац, 1900-я гг.
• 
  Палац, 1900-я гг.

• 
  Флігель, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.
• 
  Парк, 1900-я гг.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1827 год — 323 чал.^[3]
• XXI стагодзьдзе: 2011 год — 1552 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Касьцёл Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі (1806—1826)
• Могілкі юдэйскія
• Сядзіба Крушэўскіх (XVIII—XIX стагодзьдзі)

Галерэя

• Краявіды Лейпуноў
• 
  Касьцёл
• 
  Інтэр’ер касьцёла
• 
  Палац Крушэўскіх
• 
  Парк

Крыніцы

1. Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 2. — Мінск, 2013. С. 87.
2. Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 3: 1501—1507. — Kraków, 1948. S. 670.
3. Słownik geograficzny... T. VI. — Warszawa, 1885. S. 126.

Вонкавыя спасылкі

• Лейпуны , Radzima.org