Міраслаў Валек

Міраслаў Валек
Miroslav Válek
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	17 ліпеня 1927 Трнава
Памёр	27 студзеня 1991 Браціслава
Дзеці	Міраслава Валава^[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	паэт, публіцыст, перакладнік
Мова	славацкая
Узнагароды	Народны артыст Чэхаславаччыны^[d] (1977)
Подпіс
Міраслаў Валек у Вікісховішчы

Мі́раслаў Ва́лек (па-славацку: Miroslav Válek; 17 ліпеня 1927 — 27 студзеня 1991) — славацкі паэт, публіцыст, перакладнік, дзяржаўны дзяяч.

Жыцьцяпіс

Міраслаў Валек нарадзіўся ў Трнаве. У 1947—1949 навучаўся ў эканамічным коледжы ў Браціславе. У 1949—1963 працаваў рэдактарам часопісаў «Slovenský roľník», «Týždeň», «Družstevný obzor», галоўным рэдактарам «Mladá tvorba». У 1966—1967 роках — галоўны рэдактар часопісу «Romboid», сакратар Саюзу славацкіх пісьменьнікаў (у 1967—1968 — старшыня).

Чалец Камуністычнае партыі Чэхаславаччыны з 1962. Актыўна ўдзельнічаў у палітычным жыцьці. З 1969 року быў цальцом Цэнтральнага камітэту Камуністычнае партыі Славаччыны, з 1979 — ЦК Кампартыі Чэхаславаччыны. У 1969—1988 — міністар культуры Славаччыны.

Памёр у Браціславе.

Творчасьць

Паэзія

• «Dotyky» (Дотыкі, 1959)
• «Príťažlivosť» (Прывабнасьць, 1961)
• «Nepokoj» (Непакой, 1963)
• «Milovanie v husej koži» (Каханьне ў гусінай скуры, 1965)
• «Súvislosti» (Умоўнасьці, 1973)
• «Slovo» (Слова, 1976)
• «Z vody» (З вады, 1977)
• «Zakázaná láska» (Забароненае каханьне, 1977)
• «Básne» (зборнік вершаў, 1983)

Дзіцячая літаратура

• «Kúzla pod stolom» (1959)
• «Pozrime sa do prírody, kto osoží a kto škodí» (1960)
• «Kde žijú vtáčky» (1961)
• «Veľká cestovná horúčka pre malých cestovateľov» (1964)
• «Do Tramtárie» (1970)
• «Panpulóni» (выбранае, 1975)

Эсэ

• «O literatuře a kultuře» (1979)
• «Štyri knihy nepokoja» (1975)
• «Inšpirácie» (1999)

Пераклады

• Юльян Тувім: «Zázraky a divy» (1961)
• Віцезслаў Нэзвал: «Nový Figaro» (1962)
• Андрэй Вазьнясенскі: «Trojúhelníková hruška» (1964, 1980)
• Генадзь Айгі: «Žena zprava» (1967)
• Поль Вэрлен: «2 výběry z poezie P. Verlaina» (1969, 1977)
• Райнэр Марыя Рыльке: «Písně o láske» (1968, разам з П. Грыўнякам)
• Грэгары Корса: «Zmttvýchvstání smrti» (1968, разам з Й. Вілікоўскім)
• Поль Вэрлен: «Vôňa tvojho tela» (1977)
• Яніс Рыцас: выбраныя басьні новагрэцкага басьняра (разам з Уладзімерам Рэйзэлем)

Для дзяцей

• Ян Чарэк: «Ráj domova» (1957)
• Юльян Тувім: «Zázraky a divy» (1961)
• Сяргей Барузьдзін: «Prvé písmená» (1964)

Беларускія пераклады

Пятрусь Макаль быў перакладчыкам вершаў Валека на беларускую мову^[1][2].

Прэміі і ўзнагароды

• Ляўрэат Дзяржаўнай прэміі імя Клемента Готвальда (1966)
• прэмія «За заслугі ў будаўніцтве» (1972)
• памятны мэдаль да 30-годзьдзя вызваленьня Чэхаславаччыны Савецкай арміяй (1974)
• Заслужаны артыст (1975)
• Народны артыст (1977)
• Ордэн працы^[3] (1977)

Крыніцы

1. Крылы: Вершы: Пер. са славац. / Прадм. П.Макаля. — Мн. : Мастац.літ., 1978. — 95 с
2. Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
3. Přehled funkcionářů ústředních orgánů KSČ 1945 - 1989 (чэс.) Праверана 9 сьнежня 2012 г.

Літаратура

• Miroslav Válek: Básnické dielo. Bratislava: Kaligram, 2005.
• Portréty slovenských spisovateľov 3. Bratislava: Vydavateľstvo UK, 2003.
• Sedlák, I. a kol.: Dejiny slovenskej literatúry II. Martin: Vydavateľstvo Matice slovenskej, 2009.