Пабойск

Пабойск лац. Pabojsk
лет. Pabaiskas
Касьцёл
Краіна:	Летува
Павет:	Віленскі
Раён:	Вількамірскі
Насельніцтва:	234 чал. (2011)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Геаграфічныя каардынаты:	55°10′0″ пн. ш. 24°46′0″ у. д. / 55.16667° пн. ш. 24.76667° у. д. / 55.16667; 24.76667Каардынаты: 55°10′0″ пн. ш. 24°46′0″ у. д. / 55.16667° пн. ш. 24.76667° у. д. / 55.16667; 24.76667
Пабойск на мапе Летувы Пабойск
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Пабойск (лет. Pabaiskas) — мястэчка ў Летуве, на рацэ Жырноўцы. Цэнтар староства Вількамірскага раёну Віленскага павету. Насельніцтва на 2011 год — 234 чалавекі. Знаходзіцца за 6 км на поўдзень ад Вількаміру.

Пабойск — мястэчка гістарычнай Віленшчыны. Да нашага часу тут захаваўся касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы, помнік архітэктуры XIX ст.

Назва

Гісторык Павал Урбан зьвяртае ўвагу на тое, што Пабойск ёсьць характэрнай славянскай назвай^[1]. Увогуле, у айканіміі этнічных беларускіх зямель суфікс -ск (-цак) лічыцца глыбока традыцыйнай рэліктавай зьявай, якая падкрэсьлівае самабытнасьць беларускага народа і старажытнасьць тэрыторыі яго расьсяленьня. Такі суфікс адзначаецца з IX—X стагодзьдзяў, у тым ліку ў назвах двух найстаражытнейшых местаў Полацку і Смаленску, засьведчаных летапісамі пад 862 і 863 гадамі. Звыш паловы гарадоў з назвамі на -ск, памянёных у летапісах XI стагодзьдзя, прыпадае менавіта на зону фармаваньня беларусаў, дзе гэты суфікс выяўляе прадуктыўнасьць і ў наступныя стагодзьдзі. Кожнае трэцяе беларускае места зь ліку занесеных у «Сьпіс рускіх гарадоў далёкіх і блізкіх» канца XIV стагодзьдзя сканчаецца на -ск (-цак)^[2].

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Пабойск датуецца 1 верасьня 1435 году, калі тут адбылася бітва паміж войскамі Жыгімонта Кейстутавіча і Сьвідрыгайлы Альгердавіча. У гэты час ён уваходзіў у склад Віленскага павету Віленскага ваяводзтва.

У 1436 годзе ў Пабойску збудавалі касьцёл.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Пабойск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Вількамірскім павеце Віленскай губэрні. На 1859 год у мястэчку было 12 будынкаў.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Пабойск занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

Па польска-летувіскіх баях і падпісаньні пагадненьня паміж міжваеннай Польскай Рэспублікай і Летувой у 1919 годзе Пабойск апынуўся ў складзе Летувы. За часамі Другой сусьветнай вайны з чэрвеня 1941 да 1944 году мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1859 год — 129 чал.^[3]
• XXI стагодзьдзе: 2011 год — 234 чал.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (1836)

Крыніцы

1. Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 37.
2. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010.
3. Krzywicki J. Pobojsk // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 344.

Вонкавыя спасылкі

• Пабойск, Radzima.org