Юн Фосэ
| Юн Фосэ | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 29 верасьня 1959[1][2][3][…] (65 гадоў) |
| Сужэнец | Grethe Fatima Syéd[d][4] і Anna Fosse[d][5] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | драматург, паэт, дзіцячы пісьменьнік, перакладнік, навэліст, літаратуразнаўца, пісьменьнік, эсэіст |
| Мова | нарвэская мова[6] і нованарвэская мова[7][8] |
| Узнагароды |    Nynorsk Literature Prize[d] (1992) Фундацыя пастара Альфрэда Андэрсана-Руста[d] (1992) Samlagsprisen[d] (1994) Aschehoug Prize[d] (1997) прэмія Добляўга[d] (1999) Gyldendal prize[d] (1999) Nynorsk Literature Prize[d] (2003) Arts Council Norway Honorary Award[d] (2003) ганаровая прэмія Брагі[d] (2005) скандынаўская прэмія Швэдзкай акадэміі[d] (2007) International Ibsen Award[d] (2010) Language Prize[d] (2012) Эўрапейская прэмія па літаратуры[d] (2014) літаратурная прэмія Паўночнай рады[d] (2015) honorary doctor of the University of Bergen[d] (2015) Brage Award for Fiction[d] (2021) Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры (2023) Nestroy Award[d] |
Юн Фосэ (па-нарвэску: Jon Fosse; нар. 29 верасьня 1959, Гаўгесун, Ругалян, Нарвэгія) — нарвэскі празаік, паэт, драматург. Піша на нованарвэскай мове. Ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры (2023).
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзіўся ў 1959 годзе ў камуне Гаўгесун на захадзе Нарвэгіі. Ва ўзросьце сямі гадоў ён трапіў у сур’ёзную аварыю, у якой ледзь не загінуў. Гэты выпадак моцна паўплываў на будучага пісьменьніка. У Бэргенскім ўнівэрсытэце вывучаў літаратуру, пасьля працяглы час працаваў журналістам і рэдактарам у мясцовых выданьнях і выдавецтвах.
Яшчэ падлеткам Фосэ пісаў уласныя тэксты да музычных твораў. Як празаік ён дэбютаваў у 1983 годзе раманам «Чырвонае, чорнае», як драматычны пісьменьнік — п’есай «І мы ніколі не расстанемся» (1994), якая была пастаўлена на Нацыянальнай сцэне ў Бэргене. У наступныя дзесяцігодзьдзі Фосэ апублікаваў некалькі дзясяткаў раманаў і п’ес, а таксама пісаў кароткую прозу, вершы ды эсэ. Яго кнігі «Мэлянхолія», «Трылёгія», «Хтосьці зьбіраецца прыйсьці» былі цёпла ўспрынятыя як чытачамі, так і крытыкамі.
Аўтар некалькіх вершаваных зборнікаў. Юн Фосэ таксама вядомы творамі для дзяцей і сваімі перакладамі на нарвэскую мову твораў іншых аўтараў. Выкладаў літаратуру, займаўся журналістыкай.
На беларускую мову пачатак аповесьці «Бессань» у 2007 годзе пераклаў Ян Максімюк.
Проза
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Чырвонае, чорнае, раман (1983)
- Плывучы дом, раман (1989)
- Свінец і вада, раман (1992)
- Дзве аповесьці (1993)
- Мэлянхолія I, раман (1995) пра жыцьцё мастака Лярса Хертэрвіга
- Мэлянхолія II, раман (1996)
- Раніца, вечар, раман (2000)
- Бессань, аповесьць (2007)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Jon Fosse // filmportal.de — 2005.
- ^ Jon Fosse // Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі (анг.) — 1995.
- ^ Jon Fosse // BD Gest' (фр.)
- ^ https://snl.no/Jon_Fosse
- ^ https://kultura.pravda.sk/kniha/clanok/683968-nobelovu-cenu-za-literaturu-ziskal-norsky-dramatik-jon-fosse/
- ^ Fosse, Jon // CONOR.SI
- ^ https://www.nrk.no/mr/nobelpris-til-fosse-styrker-nynorsken-1.16583735
- ^ https://www.aftenposten.no/kultur/i/wAGwKP/jon-fosse-eg-har-overlevd-som-fattig-forfattar-eg-har-ikkje-tenkt-aa-endra-paa-det
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
| ||||||||||||||||||||