Іл-28

Іл-28
руск.: Илью́шин Ил-28
Тып	бамбардзіроўшчык/выведнік
Распрацоўшчык	ДКБ Ільюшына
Вытворца	№ 1, № 18, №30, № 64, №166, «Авіа» (Чэхаславакія)
Галоўны канструктар	С.У. Ільюшына
Першы палёт	8 ліпеня 1948
Пачатак эксплуатацыі	1950
Статус	Зняты з узбраення
Эксплуатанты	ВПС СССР ВПС Польшчы ВПС Кітая Іншыя гл. ніжэй↓
Гады вытворчасці	1949—1955
Адзінак выраблена	6 316
Базавая мадэль	Іл-2
Варыянты	Harbin H-5
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іл-28 (па кадыфікацыі НАТА: Beagle — «Ганчак») — першы савецкі рэактыўны франтавы бамбардзіроўшчык, носьбіт тактычнай ядзернай зброі^[1].

У сярэдзіне 1950-х быў асноўнай ударнай сілай франтавой авіяцыі СССР і краін Варшаўскай дамовы. Адрозніваўся выбітнай надзейнасцю і непераборлівасцю ў эксплуатацыі. Браў удзел у мностве лакальных канфліктаў.

За стварэнне Іл-28 С. В. Ільюшыну і групе канструктараў ДКБ быў прысуджана Сталінская прэмія.

Гісторыя стварэння і вытворчасці

Распрацоўка Іл-28, спраектаванага ў ініцыятыўным парадку, ішла ва ўмовах цвёрдай канкурэнцыі з ДКБ Тупалева.

Пастанова Ураду пра стварэнне франтавога бамбардзіроўшчыка з турбарэактыўнымі рухавікамі ў ДКБ-240 выйшла ў чэрвені 1948 года. Першы палёт машыны з англійскімі рухавікамі «Нін» фірмы «Ролс-Ройс» адбыўся 8 ліпеня 1948 года. Дзяржвыпрабаванні пачаліся ў лютым 1949 года, ужо з айчыннымі рухавікамі ВК-1 (РД-45Ф). Падчас выпрабаванняў у НДІ ВПС выканана 84 палётаў з агульнай працягласцю 75 гадзін. Па выніках выпрабаванняў было запісана 80 канструктыўных дэфектаў, на ліквідацыю якіх пайшло каля чатырох месяцаў.

Разам з Іл-28 у выпрабаваннях таксама бралі ўдзел трохрухавіковыя Ту-73 і Ту-78, якія абсталёўваліся шматлікім абарончым узбраеннем аналагічна поршневаму Ту-2. У параўнанні з Іл-28 у гэтых бамбардзіроўшчыкоў быў большы экіпаж, маса і габарыты пры аналагічнай баявой нагрузцы. Пасля канструктарскім бюро Тупалева быў пададзены Ту-14, двухрухавіковы бамбардзіроўшчык з экіпажам з 3 чалавек і адной кармавой гарматнай устаноўкай. Ту-14 валодаў трохі большай далёкасцю палётаў, але быў значна складаней у вытворчасці і эксплуатацыі.

У сярэдзіне траўня 1949 года пытанне прыняцця на ўзбраенне першага рэактыўнага франтавога бамбардзіроўшчыка абмяркоўвалася на адмысловым пасяджэнні ў І. В. Сталіна. Сталін пасля дэталёвага разгляду прадстаўленых дадзеных, выслухаў пункты погляду вайскоўцаў і прыняў на ўзбраенне Іл-28. Адначасна была прынята пастанова аб павелічэнні хуткасці палётаў Іл-28 да 900 км/г за кошт усталёўкі магутнейшых рухавікоў ВК-1 з узлётнай цягай па 2700 кгс.

8 жніўня 1949 года дапрацаваны самалёт з новымі рухавікамі ВК-1 ізноў выйшаў на выпрабаванні, паводле вынікаў якіх была рэкамендавана прыняць машыну на ўзбраенне і пачаць серыйную пабудову. Вайсковыя выпрабаванні праводзіліся на першых пабудаваных машынах у Маскоўскай ВА.

9 мая 1950 адбыўся публічны паказ Іл-28 — пралёт палка самалётаў над Чырвонай плошчай г. Масквы. Вытворчасць была арганізавана на заводах № 30 у Маскве, № 166 у Омску і № 64 у Варонежы. Дадаткова вытворчасць самалётаў была разгорнута яшчэ на двух авіязаводах — № 1 і № 18.

У 1950 годзе быў пабудаваны першы асобнік навучальнага самалёта Іл-28У. У 1951 годзе выйшаў на выпрабаванні тарпеданосец Іл-28Т. У 1954 годзе паступіў на ўзбраенне выведнік Іл-28Р. Усяго была выпушчана парадку 6000 асобнікаў.

У 1951 годзе Ту-14 быў таксама прыняты на ўзбраенне, але толькі ў якасці тарпеданосца і выведніка для авіяцыі ВМФ. Усяго было пабудавана 147 Ту-14 на заводзе № 39, якія эксплуатаваліся толькі да 1957 года.

Апісанне канструкцыі

Выгляд на самалёт спераду. Добра бачна абцякальнікі скрынкі агрэгатаў рухавікоў ВК-1

У канструкцыі самалёта шырока ўжываўся алюмініевы сплаў (дзюраль) Д16Т. Сілавы набор фюзеляжа са шпангоўтаў і стрынгераў. Кабіна герметызавана і гукаізалявана. Крыло простае, трапецападобнае, манаблочнае двухланжэроннае, з кутом усталёўкі 3 град і папярочным V 38 хвіл. Профіль крыла — СР-5С з адноснай таўшчынёй 12 %. Механізаванне крыла — звычайныя закрылкі з кутом адхілення 50 град. на пасадцы і 20 — на ўзлёце. Для кіравання па нахіле выкарыстоўваліся элероны. Кіль і стабілізатар стрэлападобныя, сіметрычнага профілю NACA-00. Вугал стрэлападобнасці кіля па лініі фокусаў — 41 град, стабілізатара — 30 град. Кіраванне трымерам руля кірунку і элеронаў — электрычнае, трымера РВ — механічная тросавая праводка і шасцяроністыя механізмы.

Рухавікі ВК-1 усталяваны ў гандолах пад крылом. Кіраванне рухавікамі — з дапамогай тросавай праводкі. Раскрутка рухавікоў пры запуску ад электрастарцёраў. Паліўная сістэма знаходзіцца з фюзеляжных мяккіх гумавых баках агульнай ёмістасцю 7908 л. Шасі трох апорнае, з паветрана-алейнай амартызацыяй. Гідраўлічная вадкасць амартызатараў — спірта-гліцэрынавая сумесь Іл-660. Пярэдняя нага прыбіраецца назад у фюзеляж, асноўныя стойкі — наперад, у мотагандолы. Кіраванне прыбіраннем-выпускам шасі — ад паветранай сістэмы, пазней замененае на гідраўліку.

Гідрасістэма ўжываецца для прывода тармазоў колаў на асноўных стойках і прывода закрылкаў. Гідрапомпа ўсталяваная толькі на левым рухавіку. В якасці працоўнай вадкасці ўжываецца масла МВП, каля 45 літраў. В выпадку адмовы гідрасістэмы ад пнеўмасістэмы можна выпусціць закрылкі і скарыстаць аварыйнае тармажэнне колаў. Таксама паветрам адкрываліся форткі грузаадсека (бамбалюка). Помпы паветранай сістэмы ўсталяваны на абодвух рухавіках, апроч таго, ёсць аварыйныя балоны са сціснутым паветрам.

У якасці крыніц электраэнергіі на самалёце ўсталяваны два старцёр-генератары сталага току ГСР-9000 і дзве акумулятарныя батарэі 12-А-30.

Радыёабсталяванне самалёта — РЛС ПСБН-Н, радыёкомпас АРК-5, радыёвышынямеры РВ-2 і РВ-10, радыёстанцыя РСИУ-3М, радыёлакацыйны адказнік СРО, перамоўная прылада СПУ-5.

Прыборнае абсталяванне — гірапаўкомпас ГПК-46, авіягарызонт АГК-47Б, гірамагнітны компас ДГМК-3, навігацыйны візір АБ-52, магнітны компас ХІ-11, паказальнік павароту УП-2, гадзіннікі АВР-М і АЧХО, вышынямер ВД-17, паказальнік хуткасці КУС-1200, паказальнік ліку М — МА-0,95. Таксама меўся аўтапілот АП-5.

На выведніках усталёўвалася фотаабсталяванне: тры АФА-33, АФА-75МК, АФА-БА-40, для перспектыўнай здымкі. Начныя НАФА-31/50 і НАФА-31/25 былі сінхранізаваны з фатаграфічнымі бомбамі ФОТАБ-50-35/100-60 і асвятляльнымі САБ-100-55/1000-35. Інфармацыя з экрана РЛС ПСБН фіксавалася фота-прыстаўкай ФРЛ-1М. Надалей РЛС ПБСН была заменена на РЛС «Курс» (Пастанова Ураду ад 12 снежня 1953 года). На выведнікі таксама ставіўся кантэйнер з дыпольнымі адбівальнікамі тыпу АСО-28 і апаратура перашкод «Натрый».

Кармавая турэль са спаранымі гарматамі НР-23

Бомбавае ўзбраенне самалёта ўлучала 12 бомбаў ФАБ-100 ці 8 ФАБ-250М46 ці дзве ФАБ-500М46 ці адну ФАБ-1500М46 (ФАБ-3000М46), у грузаадсеку. На тарпеданосец Іл-28Т можна была падвесіць адну рэактыўную тарпеду РАТ-52 у груза-адсек ці міны — АМД-500, АМД-1000, «Ліра», «Дзясна» і інш. Надалей ужывалася вонкавая падвеска для дзвюх тарпед. Для тарпедакідання выкарыстоўваўся прыцэл ПТН-45, для ўсталёўкі якога давялося змяніць шкленне кабіны штурмана. Стралковае ўзбраенне ўлучала дзве нерухомыя гарматы НР-23 у насавой частцы фюзеляжа (на тарпеданосцах і выведніках стаяла адна насавая гармата) і дзве гарматы ў кармавой дыстанцыйнай устаноўцы Іл-К6 (Іл-К8) з гідраўлічным прыводам.

Усе самалёты афарбоўваліся «серабранкай», пастаўляныя на экспарт — у розныя віды камуфляжу. Прыборныя дошкі чорнага колеру, нішы шасі і грузаадсек фарбаваліся ў шэры колер ці проста не фарбаваліся (толькі грунтоўка светла-зялёнага «травянога» колеру).

На стаянцы з-за адсутнасці ціску ў гідрасістэме ствалы гармат у карме самаадвольна апускаліся ўніз.

З-за адсутнасці аўтаматыкі запуску і распальвання рухавікоў усе аперацыі даводзілася выконваць ручна, штораз рызыкуючы «спаліць» рухавік. Бо існаваў істотны роскід параметраў для кожнага пэўнага рухавіка, то часта запуск перад вылетам вырабляў не лётчык, а тэхнік, як асоба найболей дасведчаная.

Эксплуатация і баявое ўжыванне

Краіны-эксплуатанты Іл-28

Іл-28У ВПС Егіпта, 1981 год

Іл-28, знаходзіўся на ўзбраенні ВПС Ірака, 2007 год

Пасадка Іл-28 ВПС Польскай Народнай Рэспублікі, 1959 год

Harbin H-5 на захоўванні на аэрадроме ў Тыране, 2007 год

Першае згадванне пра з'яўленне Іл-28 у зоне вайсковага канфлікту датычыцца да перыяду вайны ў Карэі (1950-53 гг.). Згодна заходнім крыніцам, на прымежных з КНДР кітайскіх аэрадромах дыслакавалася каля 70 такіх бамбардзіроўшчыкоў з савецкімі экіпажамі. Меркавалася, што яны маглі выкарыстоўвацца ў выпадку, калі войскі ААН ізноў перасякуць 38-ю паралель, па якой стабілізавалася лінія фронту. Афіцыйнай інфармацыі пра ўжыванне ў баях самалётаў гэтага тыпу няма. Аднак сам факт іх з'яўлення не застаўся без увагі. Так, амерыканцы, скарыстаючы дыпламатычныя каналы, папярэдзілі Кітай, Што ў выпадку ўжывання Ілаў супраць аб'ектаў на тэрыторыі Паўднёвай Карэі ў адказ будзе нанесены ўдар па аэрадромах на паўночным усходзе КНР - месцам базавання 64-га ІАК і З'яднанага кітайска-карэйскага паветранага войска.

У 1955 годзе 30 самалётаў атрымаў Егіпет. Таксама машына эксплуатавалася ў Алжыры, Балгарыі, Чэхаславакіі, ГДР, В’етнаме, Паўночнай Карэі, Емене, Марока, Кубе, Самалі, Сірыі, Нігерыі, Інданезіі. У Афганістане цалкам паспяхова ваявалі афганскія экіпажы 335-га змяшанага авіяпалка, і самалёт выявіў сябе досыць добра ва ўмовах гарыстай мясцовасці. Самалёт пастаўляўся ў Кітай, дзе надалей была засвоена яго вытворчасць на авіязаводзе ў Харбіне. Кітайская копія атрымала пазначэнне Н-5 (шэсць кітайскіх машын купіла Румынія). У Фінляндыі лёталі 4 самалёта Іл-28 — буксіроўшчыкаў мішэняў.

У СССР Іл-28 даволі хутка, ужо да канца 1950-х гадоў пачаў здымацца з эксплуатацыі і замяняцца на Як-28, у шэрагу палкоў — Ту-16. Значны лік яшчэ зусім новых машын была экстрана спісана і па-варварску ўтылізавана ў самыя найкароткія тэрміны — падушана трактарамі і бульдозерамі проста на стаянках, што выклікала крыўды, неразуменне і проста рэзка негатыўную рэакцыю сярод асабовага склада авіяпалкоў (у час т.зв. «Хрушчоўскай адлігі», калі ўзброеныя сілы былі скарочаны на 1,2 млн чалавек). Некаторая частка самалётаў была перададзена ў лётныя вучэльні, у якасці навучальных машын, і атрымала самыя пахвальныя водгукі. Толькі вельмі невялікая частка парка была пераабсталявана ў буксіроўшчыкі мішэняў і праслужыла да пачатку 1980-х гадоў. Таксама частка самалётаў была пераабсталявана ў радыёкіраваныя лятучыя мішэні Іл-28М, якія выкарыстоўваліся пры практычных стрэльбах ракетнікаў СПА.

Іл-28 выкарыстоўваўся і ў грамадзянскіх мэтах. Для перападрыхтоўкі пілотаў з поршневай на рэактыўную тэхніку (на Ту-104) некаторая колькасць Іл-28 была дэмілітарызавана і афарбавана пад стандарт «Аэрафлота», і ўжывалася для перавозкі пошты і матрыц друку з Масквы. Улетку 1979 года такі самалёт можна была рэгулярна бачыць стаячым на пероне ў аэрапорце Талмачова (г. Новасібірск). Паштовыя самалёты па дакументацыі праходзілі як Іл-20.

На ўзбраенні ВПС Вугоршчыны напярэдадні паўстання 1956 г. меўся адзін авіяполк, аснашчаны 37 Іл-28. Спасылаючыся на сведчанні эмігрантаў, у заходняй прэсе адзначалася, што лётчыкі, якія перайшлі на бок паўстанцаў, стартуючы з аэрадрома Кунмандарас, выканалі некалькі адзінкавых налётаў на пераправы савецкіх войскаў праз Цісу. Аднак хуткі захоп усіх вугорскіх аэрадромаў звёў на нішто ўсялякую авіяцыйную актыўнасць мадзяраў.

У кастрычніку-лістападзе 1956 г. Іл-28, апроч удзелу ў вугорскіх падзеях, "адзначыліся" ў Суэцкім крызісе. За год да гэтых падзей Егіпет закупіў у ЧССР каля 50-ці Ілаў. Да восені 1956 г. ВПС краіны мелі толькі адну адносна баяздольную эскадрылію , што налічвала 1.2 машын такога тыпу. Яшчэ два падраздзяленні было сфармавана незадоўга да пачатку баявых дзеянняў, і іх экіпажы не паспелі асвоіць новую тэхніку. Самалёты базаваліся на аэрадроме Каір-Вест. З пачаткам крызісу егіпецкія бамбардзіроўшчыкі здзейснілі некалькі налётаў на аб'екты суперніка. Адзін з іх меў месца ў ноч на 31 кастрычніка - экіпаж Іл-28 скінуў бомбы на ізраільскі кібуц Гезер. Выляцелы на перахоп начны знішчальнік Meteor N.F.13 не змог у цемры адшукаць праціўніка. У той жа дзень некалькі Іл-28 здзейснілі налёт на авіябазу Лод, але няўдала: бомбы ўпалі блізу населенага пункта Рамат-Рахіль.

Камандаванню ВПС Егіпта ад пачатку баёў была відавочна, што бамбардзіроўшчыкі без добра падрыхтаваных экіпажаў - спакуслівы кавалачак для авіяцыі праціўніка. Таму была вырашана рассяродзіць Ілы на адносна бяспечных авіябазах. Дваццаць машын з дапамогай савецкіх і чэхаславацкіх экіпажаў перагналі ў Саудаўскую Аравію на аэрадром Эр-Рыяд, а астатнія (ад 24 да 28 самалётаў па розных крыніцах) - у Луксор, на самую паўднёвую авіябазу Егіпта. Лічылася, што там іх авіяцыя праціўніка ўжо не дастане. Аднак 4 лістапада на авіябазу здзейснілі налёт брытанскія "Канберы", што спрычынілася перагонкі ў Саудаўскую Аравію яшчэ васьмі Іл-28. Усе самалёты вывесці з-пад удару не паспелі: у той жа дзень Луксор атакавалі знішчальнікі-бамбардзіроўшчыкі F-84F Thunderjet ВПС Францыі. Французы заявілі пра поўнае знішчэнне ўсіх самалётаў якія знаходзіліся на зямлі, хоць Егіпет прызнаў страту толькі сямі Ілаў.
Перыяды паміж араба-ізраільскімі войнамі характарызаваліся вялікай колькасцю ўзброеных інцыдэнтаў у рэгіёне, у тым ліку з ужываннем баявой авіяцыі. Так, у снежні 1958 г. Іл-28 ВПС Егіпта выканалі некалькі начных выведпалётаў у раёне ізраільскага порта Эйлат.

У 1962 г. бамбардзіроўшчыкі Ільюшына з'явіліся ў небе Емена, дзе была зрынута манархія і пачалася грамадзянская вайна, што доўжылася да 1970 г. У склад пасланага на дапамогу рэспубліканцам егіпецкага вайсковага кантынгенту ўвайшла эскадрылля, абсталяваная Іл-28. Адначасна ВПС Емена атрымалі партыю Ілаў наўпроста з СССР, на якіх, як адзначалася ў заходнім друку, выконвалі баявыя вылеты і савецкія экіпажы. Праца Іл-28 складалася ў нанясенні бомбавых удараў па апорных пунктах, камунікацыях і месцах дыслакацыі атрадаў манархістаў, а таксама вядзенні тактычнай выведкі. Адзначаліся выпадкі бамбаванняў прымежных з Еменам саудаўскіх гарадоў Захран і Наджран. У чэрвені 1966 г. мелі месца налёт адзінкавага Іл-28 у суправаджэнні некалькіх МіГ-17 ВПС ААР на саудаўскую авіябазу Хаміс-Мушайт і выведпалёты ў раёне порта Джызан. Пасля пачатку чарговай араба-ізраільскай вайны ў чэрвені 1967 г. усе егіпецкія часткі была змушаны пакінуць Емен.

Егіпецкі Іл-28 у небе над Сінаем пад час Вайны на знясіленне

Напярэдадні "Шасцідзённай вайны" (5.06 - 10.06.1967 г.) арабскія краіны, што прынялі ўдзел у баях, валодалі наступным паркам Іл-28: ВПС Егіпта -35-40 машын, якімі была ўкамплектаваны чатыры бамбавальных і адна выведэскадрылля, Сірыі - 4-6 самалётаў, Ірака - 10 машын. Ізраільцяне, якія лічылі егіпецкія Іл-28 і Ту-16 галоўнай пагрозай для сваёй краіны, азначылі аэрадромы іх базавання як прыярытэтныя цэлі ў запланаванай серыі паветраных удараў. 5 чэрвеня ізраільскай авіяцыяй на аэрадромах Рас-Банас і Луксор была спалена 28 егіпецкіх Іл-28. Яшчэ адзін бамбардзіроўшчык такога тыпу і знішчальнік суправаджэння была збіты "Міражамі" 7 чэрвеня пры спробе здзейсніць удар па населеным пункце Эль-Арыш. ВПС Сірыі страцілі два Ілы на зямлі.

В перыяд "Вайны на знясіленне" (1967-70 гг.) экіпажы егіпецкіх "дваццаць восьмых" здзяйснялі налёты на апорныя пункты ізраільцянаў на Сінаі. Яны таксама вялі выведку з сярэдніх вышынь, што рабіла самалёты вельмі ўразлівымі. Па ізраільскіх дадзеных, у перыяд з 10.07 па 1.08.1970 г. была збіта два такіх бамбардзіроўшчыка. Ілы ВПС Егіпта неслі страты і пры выкананні небаявых вылетаў, прытым вядомы выпадак гібелі машыны ад агню свайго СПА. У сакавіку 1970 г. Іл-28, што вырабляў буксоўлю конуса-мішэні для трэнавання зенітчыкаў, быў збіты ракетай комплексу С-125, якім кіраваў савецкі разлік пад камандаваннем Н.М.Кутынцава. У складзе загінулага экіпажа быў прадстаўнік адной з арабскіх каралеўскіх сем'яў. Па іроніі лёсу гэта быў першая перамога дывізіёна Кутынцава.
Яшчэ адным арабскім карыстачом Іл-28 быў Ірак. ВПС гэтай краіны ўжывалі свае бамбардзіроўшчыкі ў канцы 60-х гг. і ў першай палове 1974 г. падчас баёў у Іракскім Курдыстане. Па заявах курдскіх паўстанцаў, адзін Іл ім атрымалася збіць у красавіку 1974 г.

Кітайскія Н-5 знайшлі ўжыванне пры задушэнні паўстання ў Тыбеце ў 1959 г. і падчас шматлікіх узброеных інцыдэнтаў з чанкайшыстамі (галоўным чынам, у зоне Тайванскага праліва). Ёсць сведчанні, што экіпажы HZ-5 вялі выведку наўпроста над Тайванем, прытым некалькі машын было збіты з дапамогай ЗРК "Найк-Аякс". 11 лістапада 1965 г. з КНР на Тайвань на Н-5 дэзерціраваў лётчык ВПС НОАК. Пазней гэта машына выкарыстоўвалася гаміньданаўцамі для вядзення выведкі над мацерыковым Кітаем. Яшчэ адзін пералёт меў месца 24 жніўня 1985 г., калі кітайскі экіпаж дасягнуў Паўднёвай Карэі і зрабіў змушаную пасадку на грунт. В выніку самалёт быў цалкам пабіты, загінулі стралок-радыст і паўднёвакарэйскі фермер.

У 1971 г. паўночна-в'етнамскія Іл-28 выканалі шэраг баявых вылетаў над Лаосам. Яны бралі ўдзел у паветранай падтрымцы ўзброеных атрадаў руху "Патет-Лао", левых нейтралістаў і паўночна-в'етнамскіх войскаў падчас баёў у Даліне Збаноў. Цікава, што шэраг вылетаў здзейснілі савецкія вайсковыя спецыялісты. Некаторыя атрымалі ганаровыя звання Герояў ВНА.

Некалькі Іл-28 (напэўна, Н-5) атрымалі ВПС полпатаўскай Кампучыі. Лёталі на іх, мусібыць, кітайскія або паўночнакарэйскія экіпажы. Гэтыя бамбардзіроўшчыкі ўжываліся супраць паўстанцаў, якія былі ўзначалены будучым кіраўніком краіны Ханг-Самрынам. В прэсе паведамлялася, што апазіцыі атрымалася збіць "адзін рэактыўны бамбардзіроўшчык". Пры захопе авіябазы Почэнтонг 7 студзеня 1979 г. два Іл-28 сталі трафеямі в'етнамскіх войскаў, якія дапамагалі паўстанцам.

Пабывалі бамбардзіроўшчыкі Ільюшына і ў Афрыцы, узяўшы ўдзел з 1969 г. у грамадзянскай вайне ў Нігерыі (1967-70 гг.). Федэральны ўрад гэтай краіны набыў шэсць такіх самалётаў, прытым, па афіцыйных дадзеных, усё ў СССР, а па брытанскіх - чатыры ў Егіпце, а два ў СССР. Ілы дзейнічалі, галоўным чынам, з аэрадромаў Энгу і Калу бар. З прычыны адсутнасці падрыхтаваных экіпажаў, спачатку баявыя вылеты выконвалі егіпцяне, пазней іх замянілі авіятары з ГДР. Іл-28 ужываліся для ўдараў па войсках і вайсковых аб'ектах сепаратыстаў Б'яфры. У прыватнасці, бамбілі аэрадром Улі - адзіны які знаходзіўся пад кантролем апазіцыі, на які маглі сядаць цяжкія транспартныя самалёты. З прычыны адсутнасці выразнай лініі фронту і дрэннага ўзаемадзеяння ВПС і сухапутных частак урадавых войскаў, мелі месца выпадкі нанясення ўдараў па сваіх аб'ектах. Супраціву ў паветры ўрадавыя ВПС практычна не сустракалі, найвялікую небяспеку для іх уяўлялі дзеянні лётчыкаў-наймітаў на лёгкаматорных самалётах SAAB MFI-9 Minicorn, якімі камандаваў шведскі граф фон Розен. Падчас аднаго з рэйдаў на авіябазу Энгу ў верасні 1969 г. яны агнём 37-мм НАР вывелі з ладу два з трох Іл-28 што знаходзіліся там. Пасля гэтага ўсе астатнія баяздольныя Ілы была выведзеныя з зоны дзеяння "Міні-карнаў". Найміты да канца вайны заявілі пра тры знішчаныя Іл-28. Магчыма, гэта не пазбаўлена падставы - ВПС Нігерыі да канца канфлікту валодалі ўсяго трыма Іламі.

Мадыфікацыі

СССР

Назва мадэлі	Кароткія характарыстыкі, адрозненні.
Ил-28	Франтавы бамбардзіроўшчык.
Ил-28А	Бамбардзіроўшчык-носьбіт тактычнай ядзернай бомбы РДС-4 магутнасцю 28 кт.
Ил-28ЗА	Зандыроўшчык атмасферы.
Ил-28ЛЛ	Лятучая лабараторыя для даводкі РЛС «Сокал».
Ил-28М	Радыёкіраваны беспілотны самалёт мішэнь. Выкарыстоўваўся на палігонах для трэнавання ракетнікаў СПА.
Ил-28П	Канверсія ў паштовы самалёт. Шырока выкарыстоўваўся для перавучвання (пераходу) на рэактыўную тэхніку ў грамадзянскай авіяцыі.
Ил-28ПЛ	Супрацьлодкавы самалёт.
Ил-28Р	Франтавы выведнік.
Ил-28РТР	Самалёт радыётэхнічнай выведкі.
Ил-28РЭБ	Самалёт радыёэлектроннай барацьбы.
Ил-28С	Доследны, з рухавікамі ВК-5 і стрэлападобным крылом.
Ил-28Т	Тарпеданосец. У сувязі са здыманнем тыпу з узбраення мадыфікацыя даведзена не была, на ўзбраенне не прымалася.
Ил-28У	Навучальна-трэнавальны бамбардзіроўшчык.
Ил-28Ш	Доследны штурмавік.
Ил-28 на гусенічным шасі	Эксперыментальны самалёт для даследавання пашырэння эксплуатацыйных магчымасцяў.
Ил-28 — буксіроўшчык мішэняў	Дэмантавана кармавая стралковая ўстаноўка, замест яе ўсталявана тросавая лябёдка з выпусканым конусам-мішэнню на 2800 метраў. Замест бомбаў вазіў свабоднападальныя мішэні.

Кітай

Назва мадэлі	Кароткія характарыстыкі, адрозненні.
H-5	Неліцэнзійная копія Іл-28.
H-5A	Бамбардзіроўшчык мадыфікаваны для ўжывання ядзернай зброі.
HD-5	Самалёт радыёэлектроннай барацьбы.
HZ-5	Франтавы выведнік.
HJ-5	Неліцэнзійная копія Іл-28У.
B-5	Экспартнае пазначэнне H-5

Чэхаславакія

У Чэхаславакіі Іл-28 будаваўся па ліцэнзіі кампаніяй «Авія». Усяго было пабудавана больш 200 самалётаў.

Назва мадэлі	Кароткія характарыстыкі, адрозненні.
B-228	Копія Іл-28.
CB-228	Копія Іл-28У.

Тактыка-тэхнічныя характарыстыкі

Тры праекцыі Іл-28

Тэхнічныя характарыстыкі

• Экіпаж: 3 чалавека
• Даўжыня: 17,60 м
• Размах крыла: 21,50 м
• Вышыня: 6,70 м
• Плошча крыла: 60,8 м²
• Маса пустога: 12 890 кг
• Маса падрыхтаванага: 18 400 кг
• Максімальная ўзлётная маса: 23 200 кг
• Рухавікі: 2 × ТРР ВК-1А
• Цяга: 2 × 26,5 кН (2700 кгс)

Лётныя характарыстыкі

• Максімальная хуткасць: 906 км/г
• Крэйсерская хуткасць: 700 км/г
• Практычная далёкасць: 2 370 км
• Перагоначная далёкасць: 2 460 км
• Практычная столь: 12 500 м
• Хуткаўздымнасць: 15 м/с
• Даўжыня разбегу: 965 м
• Даўжыня прабегу: 1700 м
• Нагрузка на крыло: 291 кг/м²
• Цягаўзброенасць: 0,31

Узбраенне

• Гарматнае:
  • 2 × 23 мм гарматы НР-23 уздоўж бартоў унізе насавой часткі, па 100 снарадаў на ствол
  • 2 × 23 мм гарматы НР-23 у кармавой абарончай турэлі Іл-К6, па 225 снарадаў на ствол
• Бомбавая нагрузка: (ва ўнутраным бомбаадсеку)
  • нармальная: 1000 кг
  • максімальная: 3000 кг

Зноскі

1. В Иркутске восстановили самолет Ил-28

Спасылкі

• Ил-28 Архівавана 16 сакавіка 2015.
• Фотаагляд Іл-28 з Хадынскага поля, Масква
• Фотаздымкі Іл-28 Creative Commons на сайце Geolocation.ws