Званок (расліна)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Званок.

Званок
Adenophora pereskiaefolia. Агульны выгляд расліны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Астракветныя Сямейства:  Званочкавыя Падсямейства:  Campanuloideae Род:  Званок
Міжнародная навуковая назва
Adenophora Fisch.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   82270 EOL   2895763 GRIN   g:200 IPNI   5613-1

Званок^[3] (Adenophora) — род кветкавых раслін сямейства званочкавыя (Campanulaceae).

Апісанне

Шматгадовыя травяністая расліны з доўгім вертыкальным карэнішчам і прамастойным простым ці галінастым густааблісцелым сцяблом вышынёю да 120 см. Лісце амаль сядзячае, чаргаванае, зубчастае, падоўжана-авальнае і ланцэтнае. Кветкі званочкавыя, светла-блакітныя, светла-ліловыя або белыя, дробныя, паніклыя, у пірамідальных гронкападобных ці мяцёлчатых суквеццях. Плод — павіслая адваротна-грушападобная каробачка.

Распаўсюджанне

Адрозніваецца каля 70 відаў. Прадстаўнікі роду сустракаюцца ў халодных і ўмераных раёнах Еўразіі, вялікая частка відаў расце ва Усходняй Азіі. На Беларусі як дзікарослы від трапляецца званок лілеялісты.

Выкарыстанне

Лекавыя, дэкаратыўныя і меданосныя расліны.

Карані званку ліліялістага прымяняюцца ва ўсходняй медыцыне пры лячэнні лёгачных захворванняў. Сапаніны, што ўтрымоўваюцца ў каранях, валодаюць супрацьгрыбковымі і антыбактэрыйнымі ўласцівасцямі, поліцукрыды — супрацьязвенным, ранагаючым, супрацьзапаленчым дзеяннем, удзельнічаюць у рэгуляцыі імунітэту, павышаюць ўстойлівасць да ўзбуджальнікаў інфекцыйных захворванняў, спрыяюць лепшаму засваенню кальцыю, жалеза і фосфару.

Віды

Паводле даных сайта Каралеўскіх батанічных садоў К’ю род налічвае 70 відаў^[4], а паводле базы даных The Plant List — 62 віды^[5]:, некаторыя з іх:

• Adenophora amurica C.X.Fu & M.Y.Liu
• Adenophora brevidiscifera D.Y.Hong
• Adenophora capillaris Hemsl.
• Adenophora changaica Gubanov & Kamelin
• Adenophora coelestis Diels
• Adenophora contracta (Kitag.) J.Z.Qiu & D.Y.Hong
• Adenophora cordifolia D.Y.Hong
• Adenophora divaricata Franch. & Sav.
• Adenophora elata Nannf.
• Adenophora erecta S.Lee, Joongku Lee & S.Kim
• Adenophora fusifolia Y.N.Lee
• Adenophora gmelinii (Biehler) Fisch.
• Adenophora golubinzevaeana Reverd.
• Adenophora grandiflora Nakai
• Adenophora hatsushimae Kitam.
• Adenophora himalayana Feer
• Adenophora hubeiensis D.Y.Hong
• Adenophora × izuensis H.Ohba & S.Watan.
• Adenophora jacutica Fed.
• Adenophora jasionifolia Franch.
• Adenophora kayasanensis Kitam.
• Adenophora khasiana (Hook.f. & Thomson) Oliv. ex Collett & Hemsl.
• Adenophora koreana Kitam.
• Adenophora lamarckii Fisch.
• Adenophora liliifolia (L.) A.DC. — Званок лілеялісты
• Adenophora liliifolioides Рах & K.Hoffm.
• Adenophora lobophylla D.Y.Hong
• Adenophora longipedicellata D.Y.Hong
• Adenophora maximowicziana Makino
• Adenophora micrantha D.Y.Hong
• Adenophora morrisonensis Hayata
• Adenophora nikoensis Franch. & Sav.
• Adenophora ningxianica S.Ge & D.Y.Hong
• Adenophora palustris Kom.
• Adenophora pereskiifolia (Fisch. ex Schult.) G.Don
• Adenophora petiolata Рах & K.Hoffm.
• Adenophora pinifolia Kitag.
• Adenophora polyantha Nakai
• Adenophora potaninii Korsh.
• Adenophora probatovae A.E.Kozhevn.
• Adenophora racemosa J.Lee & S.Lee
• Adenophora remotidens Hemsl.
• Adenophora remotiflora (Siebold & Zucc.) Miq.
• Adenophora rupestris Reverd.
• Adenophora rupincola Hemsl.
• Adenophora sajanensis Stepanov
• Adenophora sinensis A.DC.
• Adenophora stenanthina (Ledeb.) Kitag.
• Adenophora stenophylla Hemsl.
• Adenophora stricta Miq.
• Adenophora sublata Kom.
• Adenophora takedae Makino
• Adenophora taquetii H.Lév.
• Adenophora tashiroi (Makino & Nakai) Makino & Nakai
• Adenophora taurica (Sukaczev) Juz.
• Adenophora trachelioides Maxim.
• Adenophora tricuspidata (Fisch. ex Schult.) A.DC.
• Adenophora triphylla (Thunb.) A.DC. typus
• Adenophora uryuensis Miyabe & Tatew.
• Adenophora wilsonii Nannf.
• Adenophora wulingshanica D.Y.Hong
• Adenophora xifengensis (P.F.Tu & Y.S.Zhou) P.F.Tu & Y.S.Zhou

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 9. — 160 с. — 2 350 экз.
4. Species of Adenophora (англ.) (лац.) (Праверана 15 снежня 2010)
5. Adenophora (англ.). The Plant List. Version 1.1. (2 снежня 2013). Праверана 1 студзеня 2017.

Літаратура

• Званок // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 35. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).

Спасылкі

• Бубенчик — род Adenophora: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Adenophora // ИАС «ООПТ России» (руск.)