Іржаўныя грыбы

Іржаўныя грыбы

Puccinia coronata
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Pucciniales Clem. & Shear, 1931


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  936313
NCBI  5258
EOL  6877107
MB  501535
FW  212612

Іржаўныя грыбы (Pucciniales ці Uredinales) — парадак ці клас базідыяльных грыбоў.

Міцэлій міжклетачны з гаўсторыямі, праз якія грыб паглынае пажыўныя рэчывы з клетак расліны-гаспадара, у большасці відаў мясцовы (на месцы пападання споры); зрэдку дыфузны (працінае ўсю расліну). Міцэлій і споры маюць кроплі алею аранжавага ці іржавага колеру (адсюль назва). Цыкл развіцця іржаўных грыбоў — чаргаванне гаплоіднай і дыплоіднай стадый. Маюць 5 тыпаў споранашэння. Адны віды маюць усе тыпы споранашэння (поўны цыкл развіцця), другія — толькі некаторыя (няпоўны цыкл). Пры развіцці на адной расліне ўсіх тыпаў споранашэння грыбы называюць аднагаспадаровымі, калі гаплоідная і дыплоідная стадыі на розных расліных — рознагаспадаровымі.

Выдзелена звыш 14 сямействаў, 7000 відаў. Пашыраны ўсюды. На Беларусі каля 400 відаў з 14 родаў: гімнаспарангій (Gymnosporangium), пукцынія (Puccinia), траншэлія (Tranzschelia), ураміцес (Uromyces), ахрапсора (Ochropsora), калеаспорый (Coleosporium), кранарцый (Cronartium), мелапсорый і інш.

Асаблівасці біялогіі

[правіць | правіць зыходнік]

Аблігатныя паразіты вышэйшых травяністых раслін, пераважна злакавых і бабовых. Маюць вялікую колькасць спецыялізаваных форм.

Узбуджальнікі іржы раслін. Іржаўныя грыбы ўтвараюць на пашкоджаных раслінах дробныя падушачкі споранашэння пераважна карычневага колеру, падобнага на колер іржавага жалеза, таму хвароба атрымала сваю назву.

  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Белэн, 1998. — 608 с.: іл. ISBN 985-11-0279-2
  • Біялогія: вучэб. дапам. для 7-га кл. агульнаадукац. устаноў з беларус. мовай навучання / пад рэд. В. М. Ціхамірава; пер. з рус. мовы Г. І. Кулеш. — Мн.: Нар. асвета, 2010. — 199 с.: іл. ISBN 978-985-03-1340-9
  • Kirk P. M., Cannon P. F., Minter D. W., Stalpers J. A. et al. Ainsworth & Bisby's Dictionary of the Fungi. — CAB International, 2008. — P. 577—580. — ISBN 978-0-85199-826-8.