Агаткі двухдомныя

Агаткі двухдомныя
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Antennaria dioica (L.) Gaertn. 1791

Сінонімы
  • Antennaria dioica var. hyperborea (D.Don) Greene
  • Antennaria hyperborea D.Don
  • Antennaria insularis Greene
  • Gnaphalium dioicum L.

Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  36728
NCBI  49054
EOL  467918
IPNI  30111520-2
TPL  gcc-134033

Ага́ткі двухдомныя[1] (Antennaria dioica) — від кветкавых раслін сямейства Астравыя (Asteraceae).

Назвы

[правіць | правіць зыходнік]

Народныя назвы: сухотнік палявы, шчасце[2], пух[3], кацалапкі, мёртвае зелле, сухапут[3], аўдулькі, магільнік, цьмен[3][4][5], грызнік, коткі, скочыкі, стакротка[3][6].

Батанічнае апісанне

[правіць | правіць зыходнік]
Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй 5—30 см, двухдомная, густа апушаная белалямцавымі валаскамі. Карэнішча галінастае, парасткі шматлікія, сцелюцца і ўкараняюцца. Лісце серабрыста-шэрае, прыкаранёвае ланцэтнае або лапацістае, у разетках, сцябловае — лінейна-ланцэтнае. Кветкі трубчастыя белыя (двухполыя), ружовыя (песцікавыя) у круглаватых або яйцападобных кошыках, сабраных у шчыткападобна-галоўчатыя суквецці, зрэдку кошыкі адзіночныя. Лісцікі абгорткі сухія, плеўкавыя. Плод — дробная гладкая сямянка з чубком.

Распаўсюджанне

[правіць | правіць зыходнік]

На тэрыторыі Беларусі растуць у сухіх лясах (пераважна хваёвых), на лугах і схілах. Цвітуць у маі—чэрвені.

Значэнне

[правіць | правіць зыходнік]

Лекавая (кроваспыняльны і жаўцягонны сродак) расліна, мае ў сабе дубільныя рэчывы, смалу, спанін, вітамін К, фітастэрол. З лекавай мэтай выкарыстоўваюцца сцёблы з лісцем (збіраюцца ў час цвіцення) і кветкі (да распускання). Дэкаратыўная расліна (вядомая пад назвай антэнарыя), прыдатная на дывановыя клумбы, бардзюры, сухія букеты.

Зноскі

  1. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 15. — 160 с. — 2 350 экз.
  2. ↑ Federowski M. Lud Bialoruski na Rusi litewskiej. Krakow, I, 1897
  3. ↑ а б в г Анненков Н.  (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
  4. ↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927
  5. ↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
  6. ↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Калініна З. Агаткі // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз. — С. 26.
  • Кошачья лапка // Лесная энциклопедия: В 2-х т. / Гл. ред. Воробьёв Г. И.; Ред. кол.: Анушин Н. А., Атрохин В. Г., Виноградов В. Н. и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1985. — Т. 1. — С. 465. — 563 с. — 100 000 экз. (руск.)

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]