Аляксандр Мікалаевіч Сяроў

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Сяроў.
Аляксандр Мікалаевіч Сяроў
руск.: Александр Николаевич Серов
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 23 студзеня 1820(1820-01-23)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 1 лютага 1871(1871-02-01)[1][2][…] (51 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Краіна
Бацька Мікалай Іванавіч Сяроў[d]
Маці Anna Hablitz[d]
Жонка Валянціна Сямёнаўна Сярова[d]
Дзеці Валянцін Аляксандравіч Сяроў
Альма-матар
Музычная дзейнасць
Прафесіі кампазітар, музычны крытык, юрыст, музычны педагог
Жанры опера
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Аляксандр Мікалаевіч Сяро́ў[4] (руск.: Александр Николаевич Серов; 11 (23) студзеня 1820 — 20 студзеня (1 лютага) 1871) — рускі кампазітар і музычны крытык. Бацька мастака Валянціна Сярова.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
Партрэт А. М. Сярова, выкананы яго сынам В. Сяровым
Мемарыяльная дошка на доме, у якім жыў А. М. Сяроў (Васільеўскі востраў, Санкт-Пецярбург)

Нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу ў сям’і чыноўніка. У дзіцячым узросце вучыўся музыцы ў піяністкі А. Р. Жабялёвай[5]. У канцы 1827 года Аляксандр Сяроў быў змешчаны прыходзячым вучнем у пансіён, потым вучыўся ў Першай Санкт-Пецярбургскай класічнай гімназіі і ў 1835 годзе перавёўся ў Імператарскае вучылішча правазнаўства[5]. Вучылішча скончыў у 1840 годзе. У час вучобы зблізіўся з У. В. Стасавым. У 1840 годзе прыняты чыноўнікам IX класа ў канцылярыю крымінальнага дэпартамента Сената[5]. У 1845 годзе займаў пасаду сакратара 4-га дэпартамента Сената[6]. У кастрычніку 1845 года А. М. Сяроў атрымаў прызначэнне ў Сімферопаль. Займаў пасаду памочніка старшыні Таўрычаскай крымінальнай палаты. У 1848 годзе пакінуў службу ў Сімферопалі і з’ехаў у Санкт-Пецярбург з надзеяй уладкавацца на працу ў іншым ведамстве[5]. Матэрыяльная незабяспечанасць і патрабаванні бацькі прымусілі Сярова заняць пасаду таварыша старшыні суда ў Пскове[5]. Праз два гады ён зноў пакінуў службу і вярнуўся ў Санкт-Пецярбург[5], працаваў у 1855—1869 гадах у Міністэрстве юстыцыі[6], Міністэрстве ўнутраных спраў, цэнзарам замежнай карэспандэнцыі на Санкт-Пецярбургскім паштамце. Са службы быў звольнены ў чыне правадзейнага стацкага саветніка[6].

У 1851 годзе А. М. Сяроў пачаў кар’еру музычнага крытыка, друкаваўся ў часопісах «Современник», «Сын отечества», «Библиотека для чтения», «Пантеон». У 1856—1860 гадах фельетаніст у часопісе «Му­зы­каль­ный и те­ат­раль­ный вест­ни­к». У 1867—1868 гадах разам з жонкай В. С. Сяровай выдаваў часопіс «Му­зы­ка и те­атр», да 1880 года — хранікёр часопіса «Journal de St. Péter­sbourg»[6]. У 1858 і 1859 гадах наведаў Ф. Ліста ў Веймары, упершыню наведаў пастаноўкі опер Р. Вагнера і ў Цюрыху пазнаёміўся з ім асабіста[6].

У 1868 годзе А. Сяроў прачытаў цыкл лекцый у Маскве, а ў 1870 годзе прысутнічаў дэлегатам ад Рускага музычнага таварыства ў Вене на ўрачыстасці з нагоды стагоддзя з дня нараджэння Л. Бетховена.

Памёр Аляксандр Мікалаевіч Сяроў у Санкт-Пецярбургу 1 лютага 1871 года пасля цяжкай хваробы. Пахаваны на могілках Аляксандра-Неўскай лаўры[5].

Творчасць

[правіць | правіць зыходнік]

А. М. Сяроў шмат займаўся музыкай, іграў на фартэпіяна, віяланчэлі і іншых інструментах. Самастойна авалодаў кампазіцыяй, вывучаў філасофію, мастацкую і музычную літаратуру. Найбольш вядомы як оперны кампазітар. Першыя яго кампазітарскія працы адносяцца да 1840-х гадоў (няскончаная опера «Мельнічыха з Марлі» і іншыя)[7]. Выступаў за рэалізм, пашырэнне опернай тэматыкі, асваенне новых жанраў (у тым ліку, гісторыка-легендарнай і народна-бытавой оперы), вылучаўся веданнем музычнай драматургіі, уменнем спалучаць музыку са сцэнічным дзействам. Музыку разглядаў як асаблівую паэтычную мову, здольную адлюстроўваць разнастайнае кола пачуццяў, ідэй і ўяўленняў.

А. М. Сярову належаць оперы «Юдзіф» (на біблейскі сюжэт, 1863, пастаўлена ў Марыінскім тэатры), «Рагнеда» (на сюжэт з рускай гісторыі, 1865, Марыінскі тэатр), «Варожая сіла» (па п’есе А. М. Астроўскага «Не так жыві, як хочацца», завершана В. Сяровай і М. Салаўёвым і пастаўлена ў 1871 годзе[4] ўжо пасля смерці кампазітара ў Марыінскім тэатры[7]). Таксама напісаў дзве кантаты для салістаў, хору і аркестра, творы для аркестра, камерна-інструментальныя ансамблі, сімфоніі, санаты, п’есы для фартэпіяна, рамансы, апрацоўкі народных песень, музыка для спектакляў і інш.

А. М. Сяроў быў адным з заснавальнікаў рускай музычнай крытыкі. Першыя крытычныя матэрыялы (шэраг аглядаў музычна-тэатральнага і музычнага жыцця Санкт-Пецярбурга) апублікаваў у часопісе «Современник» у 1851 годзе. Сярод літаратурна-крытычных прац А. М. Сярова «Опыт технической критики над музыкою М. И. Глинки» (1859), «Те­ма­тизм увер­тю­ры к опе­ре „Ле­о­но­ра“» (1861), «Де­вя­тая сим­фо­ния Бет­хо­ве­на, её склад и смысл» (1868) і іншыя; працы пра творчасць А. Даргамыжскага, Р. Вагнера, Л. Бетховена, В. А. Моцарта і іншых кампазітараў. Крытычным працам А. М. Сярова ўласцівы шчырасць меркаванняў, літаратурны тэмперамент, вастрыня і палемічнасць[7].

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в г Ф. Серов // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1904. — Т. 3. — С. 1234–1236.
  2. ↑ а б Серов, Александр Николаевич // Русский биографический словарь — СПб.: 1912. — Т. 20. — С. 250–264.
  3. ↑ а б Серов Александр Николаевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. ↑ а б БелЭн 2002.
  5. ↑ а б в г д е ё Серов, Александр Николаевич // Русский биографический словарь : в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918. — Т. 20. — С. 250–264. (руск.)
  6. ↑ а б в г д Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.
  7. ↑ а б в ВСЭ 1976.

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Сяро́ў Аляксандр Мікалаевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 357. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Келдыш Ю. В. Серо́в Александр Николаевич // Музыкальная энциклопедия : [в 6 т.] / Гл. ред. Ю. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия: Советский композитор, 1973—1982. — (Энциклопедии. Словари. Справочники. Изд-во «Советская Энциклопедия», Изд-во «Советский композитор»). — Т. 4: Окунев — Симович. — 1978. — Стб. 944—950. — 976 стб., илл. — 102 200 экз. (руск.)
  • Г. Кел. Серо́в Александр Николаевич // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 4: Нежин — Сярев. — М., 1965. — Стб. 920—922. — 1152 стб. с илл., 6 л. илл. — 40 500 экз. (руск.)
  • Серо́в Александр Николаевич // Т. 23. Сафлор — Соан. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 307—308. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
  • Серов, Александр Николаевич // Русский биографический словарь : в 25-ти томах. — СПб.—М., 1896—1918. — Т. 20. — С. 250–264. (руск.)
  • Наталія Костюк Сєро́в Олександр Миколайович // Шевченківська енциклопедія: — Т. 5: Пе—С: у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жулинський. — Київ: Ін-т літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2015. — С. 731. — 1040 с. — 2000 прим. — ISBN 978-966-02-6420-5, ISBN 978-966-02-6420-0 (т. 5). (укр.)

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]