Антон Рафаэль Менгс

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Менгс.
Антон Рафаэль Менгс
Фатаграфія
Аўтапартрэт, 1773
Дата нараджэння 22 сакавіка 1728(1728-03-22)[1][2] ці 12 сакавіка 1728(1728-03-12)[3][4]
Месца нараджэння
Дата смерці 29 чэрвеня 1779(1779-06-29)[5][6][…] (51 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Ismael Israel Mengs[d]
Дзеці Ганна Марыя Менгс[d]
Род дзейнасці мастак, мастацтвазнавец, дзеяч выяўленчага мастацтва
Жанр партрэт
гістарычны жывапіс
Мастацкі кірунак класіцызм
Заступнікі Хасэ Нікалас дэ Азара  (руск.) (бел., Алесандра Альбані  (руск.) (бел.
Уплыў Іаган Іахім Вінкельман  (руск.) (бел.
Уплыў на Giovanni Battista Casanova[d], Gregorio Ferro[d], Peder Als[d], Alejandro de la Cruz[d], Francisco Agustín y Grande[d] і Mariano Salvador Maella[d]
Узнагароды
ордэн Залатой шпоры
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Антон Рафаэль Менгс (ням.: Raphael Mengs; 12 сакавіка 1728, Аўсіг, Багемія, цяпер Усці-над-Лабем, Чэхія — 29 чэрвеня 1779, Рым) — самы буйны нямецкі жывапісец эпохі класіцызма.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Хрыстос на Маслічнай гары

Сын саксонскага прыдворнага мастака Ізмаіла Менгса  (дацк.) (бел. — датчаніна па паходжанні. Спачатку маляванне вывучаў разам са сваёй сястрой Тэрэзай Канкордыяй  (ням.) (бел. пад кіраўніцтвам бацькі. З 1741 па 1744 гады разам з бацькам жыў у Рыме, дзе вывучаў антычнае мастацтва і працы старых майстроў (Рафаэля, Карэджа). У Рыме Менгс вучыўся ў Марка Бенефіял  (англ.) (бел. і Себасцьяна Конча  (руск.) (бел.. Вярнуўшыся ў Дрэздэн, у 17 гадоў атрымаў пасаду кабінетнага мастака. У 1746 годзе прыехаў у Рым другі раз. Перайшоў у каталіцызм і ўзяў шлюб з рымскай натуршчыцай Маргерыта Гуацы.

У 1749 вярнуўся ў Дрэздэн. У 1751 годзе прызначаны галоўным прыдворным мастаком, з гадавым дараваннем 1000 талераў. Ужо ў новай пасадзе атрымаў заказ на выкананне алтарнай кампазіцыі «Ушэсце» для прыдворнай царквы ў Дрэздэне. Ён выехаў у Рым, каб пачаць працу над карцінай побач з творамі італьянскіх мастакоў, і наведаў адначасна Венецыю і Фларэнцыю. Дзякуючы пратэкцыі кардынала Алесандра Альбані герцагу Нартумберлендскаму  (руск.) (бел. замовіў Менгсу для сваёй галерэі копіі твораў Гвіда Рэні, Анібале Карачы, Рафаэля, у тым ліку фрэску апошняга «Афінская школа».

У канцы 1755 года Менгс пазнаёміўся з Іаганам Іахімам Вінкельманам, які неўзабаве стаў самым блізкім яго сябрам і аказаў вялікі ўплыў на фарміраванне поглядаў мастака ў галіне тэорыі жывапісу. Спрыяў Менгсу іспанскі дыпламат і мецэнат Хасэ Нікалас дэ Азара  (руск.) (бел.. У 1755 году мастак атрымаў ад Папы Клімента XIII званне рыцара «Ордэна Залатой шпоры».

Увесну 1756 ён пачаў на віле Альбані фрэскавыя роспісы плафона і люнетаў («Парнас», тонда «Рым» і «Геній»). Гэтая праца Менгса лічыцца ключавым творам нямецкага класіцызма, сам жа майстар уганараваны Вінкельманам звання «найвялікшага мастака свайго часу»[9].

У канцы 1759 года прыбыў у Неапаль для працы над алтарнай кампазіцыяй «Уводзіны Марыі ў храм» для Каралеўскай капэлы ў Казерце, пісаў партрэты членаў каралеўскай сям’і. Пасля таго, як Карл IV Неапалітанскі атрымаў у спадчыну за бацькам іспанскі каралеўскі трон, Менгс вярнуўся ў Рым. У 1761 годзе мастак з’ехаў у Мадрыд, дзе сумесна з Джавані Батыста Цьепала афармляў Новы каралеўскі палац  (руск.) (бел.. Працаваў ён таксама і ў загарадных каралеўскіх рэзідэнцыях Аранхуэсе і Ла-Гранхе. Ганарары абодвух майстроў пры іспанскім каралеўскім двары былі надзвычай высокія. У Іспаніі адным з вучняў Менгса быў Агусцін Эстэў  (ісп.) (бел.. У кастрычніку 1766 года з-за сваркі з Вінкельманам Менгс назаўжды спыніў зносіны з ім. З 1772 па 1773 год Менгс знаходзіўся ў Неапалі, зноў працуючы над партрэтам членаў каралеўскай сям’і. У 1773 годзе аўтапартрэт Менгса ў галерэі Уфіцы быў змешчаны на ганаровым месцы — пад карцінай Рафаэля. У 1774 годзе быў абраны прэзідэнтам рымскай Акадэміі Святога Лукі. У тым жа годзе ён зноў прыехаў у Іспанію, там пазнаёміўся з маладым Гоям, талент якога, верагодна, ацаніў і дапамог таго атрымаць месца мастака Каралеўскай шпалернай мануфактуры святой Варвары. Менгс і сам ствараў кардоны для гэтай мануфактуры. З-за хваробы — ён дрэнна пераносіў мадрыдскія халодныя зімы — Менгс вярнуўся ў 1777 годзе ў Рым. Памёр 16 чэрвеня 1779 года. Пахаваны ў рымскай царквы Санці-Мікеле-э-Маньё  (англ.) (бел.. У сям’і Менгсаў было дваццаць дзяцей, семярым з іх пасля смерці мастака іспанскі кароль Карл прызначыў пенсіён.

Сачыненні Менгса[правіць | правіць зыходнік]

  • Gedanken über die Schönheit und über Geschmack in Malerei;
  • Rifflessioni sopra i tre gran pittori, Raffaello, Tiziano e Corregio
  • Lezioni pratt iche di pittura, regole per i maestri affinchè insegnano bene la pittura, e per li dischepoli affinchè la imparano a dovere

Зноскі

  1. ↑ Anton Raphael Mengs // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Anton Raphael Mengs // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Dr. Constant v. Wurzbach Mengs, Raphael Anton // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 17. — S. 347.
  4. ↑ а б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  5. ↑ Anton Raphaël Mengs
  6. ↑ Anton Raffael Mengs // Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7 Праверана 9 кастрычніка 2017.
  7. ↑ Менгс Антон Рафаэль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  8. ↑ artist list of the National Museum of Sweden — 2016. Праверана 27 лютага 2016.
  9. ↑ Art-каталог: живопись и графика — Антон Рафаэль Менгс (1728—1779) (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • J. E. W. Müller, «Historische Lobschrift auf R. A. Mengs» (Цюрих, 1781).
  • F. Reber, «R. Mengs» (в «Kunst und Künstler des Mittelalters und der Neuzeit», I изд., 2 т., Лейпцыг, 1878).