Бітва за Эн-Наджаф (2004)
| Другая бітва за Эн-Наджаф | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Іракская вайна | |||
 Амерыканскія марпехі вядуць бой з праціўнікам у Наджафе. | |||
| Дата | 5—27 жніўня 2004 | ||
| Месца | Эн-Наджаф | ||
| Вынік | перамір’е | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
Другая бітва за Эн-Наджаф — бітва ў жніўні 2004 года, што адбылася паміж амерыкана-іракскімі войскамі і шыіцкімі апалчэнцамі на чале з Муктадой ас-Садрам падчас паўстання Арміі Махдзі.
Папярэднія падзеі
[правіць | правіць зыходнік]31 ліпеня 2004 года 11-е экспедыцыйнае падраздзяленне марской пяхоты ЗША пад камандаваннем узначаленай Польшчай шматнацыянальнай дывізіі ўзяла на сябе аператыўнае кіраванне правінцыямі Наджаф і Аль-Кадысія. Непасрэдна ў горадзе Эн-Наджаф базаваўся 66-ы ўзвод амерыканскай ваеннай паліцыі і байцы сальвадорскага кантынгенту. Бліжэйшыя раёны да гэтага часу ўжо былі падвергнуты нападам шыіцкіх паўстанцаў. Першы бой з «Арміяй Махдзі» ў горадзе адбыўся 4 красавіка, у выніку чаго адзін сальвадорац загінуў, пры гэтым было забіта 19 баевікоў[3]. Другое сутыкненне прайшло 2 жніўня[4]. Паводле некаторых амерыканскіх крыніц, у перастрэлцы на баку баевікоў удзельнічалі байцы ліванскай Хезбалы і КВІР Ірана[1].
Бітва
[правіць | правіць зыходнік]Асноўныя падзеі пачаліся 5 жніўня, калі «Армія Махдзі» атакавала паліцэйскі ўчастак у гадзіну ночы. Іх першая атака была адбіта, але паўстанцы перагрупаваліся і атакавалі зноў у 3 гадзіны. Неўзабаве пасля гэтага па просьбе губернатара Эн-Наджафа былі накіраваны сілы хуткага рэагавання. Каля 11 гадзін раніцы спецназ трапіў пад моцны кулямётны і мінамётны агонь паўстанцаў у Вадзі-Ус-Саламе, самых вялікіх могілках у мусульманскім свеце. Могілкі былі шматслаевымі на працягу стагоддзяў, што прывяло да ўзнікнення вялікіх падземных грабніц, тунэляў і наземных помнікаў, многія з якіх дасягалі двух паверхаў у вышыню. Некаторыя баі нават ахапілі гэтыя тунэлі[5].
На другі дзень баёў пры выкананні блізкай паветранай падтрымкі верталёт ЗША UH-1N быў збіты агнём са стралковай зброі, аднак экіпаж выжыў. У гэты ж час чатыры амерыканскія вайскоўцы былі забіты падчас цяжкіх вулічных баёў.
Да 9 жніўня да амерыканцаў прыйшло падмацаванне[6], але яны працягнулі несці цяжкія страты. Так, падчас баёў паўтузіна амерыканскіх танкаў «Абрамс» і баявых машын «Брэдлі» былі пашкоджаныя або выведзеныя з ладу агнём РПГ паўстанцаў на вузкіх вуліцах.
Да гэтага часу баі пачаліся ў цэнтры горада, а затым перакінуліся на могілкі. Праз некалькі дзён баявыя дзеянні перамясціліся ў наваколлі мячэці імама Алі, калі «Армія Махдзі» адступіла і схавалася там[7]. Амерыканцы акружылі комплекс пасля баёў у старым горадзе. «Армія Махдзі» выкарыстала вялікія гасцініцы з выглядам на могілкі ў якасці кулямётных пазіцый для назірання.
Тады замежнікі абстралялі іх ракетамі, а затым атакавалі некалькі з гатэляў. Пасля перастрэлкі гатэлі былі захоплены. У выніку баёў былі пашкоджаны два мінарэты мячэці, адной з самых святых з усіх шыіцкіх святынь. Хоць суседнія будынкі атрымалі значныя пашкоджанні, сама мячэць атрымала толькі паверхневыя пашкоджанні ад шальных куль і аскепкаў.
23 жніўня адбылося па меншай меры 15 выбухаў, многія з якіх гучалі як артылерыйскія снарады, калі шрапнэль звалілася ў двары мячэці з залатым купалам, і стрэлы рэхам разнесліся па завулках. 26 жніўня два F-16, якія вылецелі з Балады, скінулі чатыры 2000-фунтовых JDAMs (сумесныя боепрыпасы прамога траплення) на дзве гасцініцы побач з храмам, якія выкарыстоўваліся паўстанцамі. Паспяховы авіяўдар нанёс зруйнавальны ўдар па ворагу.
Жорсткія баі вымусілі бакі сесці за стол перамоваў. У выніку, быў падпісаны дакумент, які усталяваў рэжым спынення агню. Гэтая дамоўленасць была выгадна амерыканцам, так як пазбаўляла іх ад неабходнасці ўваходзіць у мячэць імама Алі[8].
Страты
[правіць | правіць зыходнік]У баях амерыканцы страцілі больш чым 18 чалавек забітымі і звыш 100 параненых, а таксама 2 танкі і 4 уседарожніка. Ва ўрадавай арміі налічвалася мінімум 40 забітых, 46 параненых і 18 палонных. Паўстанцы страцілі мінімум 178 забітымі і яшчэ 261 палоннымі.
Наступствы
[правіць | правіць зыходнік]Баі скончыліся 27 жніўня 2004 года ўзгодненым спыненнем агню: байцы «арміі Махдзі» здалі сваю зброю перад сыходам, і ніхто з іх не быў затрыманы; войскі ЗША таксама пакідалі горад, а іракская паліцыя ўзяла пад кантроль бяспеку ў горадзе. Асобныя сутычкі працягваліся яшчэ некалькі месяцаў. Некаторыя байцы з Наджафа адправіліся ў Садр-Сіці ў Багдадзе, дзе таксама ішлі цяжкія баі, каб дапамагчы «Арміі Махдзі» ў іх партызанскай дзейнасці супраць амерыканскіх і іракскіх сіл. Канчатковае пагадненне паміж ЗША і Муктадой ас-Садрам было дасягнута да канца верасня, а баявыя дзеянні спыніліся ў пачатку кастрычніка.
Заўвагі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б Al-Nujaba Militia Leader Sheikh Akram Al-Kaabi: IRGC And Lebanese Hizbullah Officers Have Guided Us In Fighting The American Forces Since 2004: 'We Started Using Explosively Formed Penetrators… They Would Explode Inside The Tank, Destroying It And Killing' The Americans Inside
- ↑ Iraqi Guardsmen Close in on Najaf Shrine Архівавана 22 мая 2011.
- ↑ Rodríguez C (2004). "The absurdity of fighting in Iraq". National Catholic Reporter. Праверана 2012-02-24.
- ↑ Michael R. Gordon; Bernard E. Trainor (2012). The Endgame: The Inside Story of the Struggle for Iraq, from George W. Bush to Barack Obama. Pantheon Books. p. 99. ISBN 9780307377227.
- ↑ Francis X. Kozlowski. The Battle of An-Najaf. U.S. Marine Corps History Division. p. 12.
- ↑ Donald P. Wright; Timothy R. Reese. On Point II: Transition to the New Campaign: The United States Army in Operation Iraqi Freedom, May 2003 - Jan 2005 (PDF). p. 336.
- ↑ The Endgame, 102.
- ↑ The Endgame, 105.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Camp, R. D. (2011). Battle for the city of the dead: In the shadow of the Golden Dome, Najaf, August 2004. Minneapolis, Minn: Zenith Press.