Герда Цірэн

Герда Цірэн
Герда Цірэн
	шведск.: Gerda Tirén
Імя пры нараджэнні	Gerda Maria Rydberg Tirén
Дата нараджэння	11 студзеня 1858
Месца нараджэння	прыход Якуба і Яна[d], Швецыя;
Дата смерці	9 кастрычніка 1928[…] (70 гадоў)
Месца смерці	парафія Ланна[d], Швецыя;
Месца пахавання	могілкі Ланна[d];
Грамадзянства	Швецыя;
Муж	Юхан Цірэн[d]
Дзеці	Нільс Цірэн[d] і Крысціна Тырэн
Род дзейнасці	артыстка, ілюстратарка
Вучоба	Каралеўская акадэмія вольных мастацтваў; Констфак;
Уплыў	Эдвард Персей[d]
Уплыў на	Эльза Мальмквіст[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Герда Цірэн (швед. Gerda Tirén, 1858—1928) — шведская мастачка. Стварала пейзажы Францыі і Швецыі, дзіцячыя партрэты і жанравыя сцэны.

Біяграфія

Нарадзілася 11 студзеня 1858 года ў Стакгольме. Яе бацька, Карл Генрык Рыдберг (1820—1902), быў пісьменнікам і журналістам. Яе маці, Эма (1820—1899), была ўнучкай партрэтыста і скульптара Ёнаса Форслунда^[6].

З 1880 па 1883 гады вучылася ў Каралеўскай акадэміі вольных мастацтваў. Дзякуючы стыпендыі змагла вучыцца ў Парыжы, у камуне Гре-сюр-Луэн. У студзені 1884 года яна заручылася з мастаком Юханам Тырэнам і ў тым жа годзе ў Парыжы выйшла за яго замуж. У канцы 1884 года маладыя вярнуліся на радзіму і пасяліліся ў горадзе Увікен. У іх было чацвёра дзяцей: Нільс (1889—1935) і Сціна (1886—1951), якія таксама сталі мастакамі, Карын (1887—1951) і Элізабэт (1890—1937).

Мастачка праводзіла шматлікія выставы, у тым ліку ў Парыжскім салоне (1885 год) і ў Лільевальхса (1917 год)^[7].

Пазней сям’я пераехала ў шведскі горад Пенінгбю ў парафіі Лена, дзе пасяліліся ў сядзібе Тырста, і пражылі там амаль усё жыццё. Памерла ў 1928 годзе ў Пенінгбю і пахавана побач з мужам, пазней там былі пахаваныя і іх дзеці.

Творчасць

Мастачка пісала партрэты, пейзажы і нацюрморты, сцэнкі з жыцця французаў і шведаў, а таксама выявы дзяцей.

Сярод вядомых кніжных ілюстрацый Герды Цірэн — малюнкі да кніг «Жыццё ў краіне» Фрыца Рэйтэра, «Прыгоды Рабінзона Круза» Даніэля Дэфо ў 1899 годзе, «Прынц і жабрак» Марка Твэна і да шматлікіх казак^[8].

З 1923 года мастачка актыўна супрацоўнічала з часопісам «Jultomten», які выдавала ў Стакгольме шведская настаўніцкая газета. У гэтым выданні былі надрукаваныя ілюстрацыі да вершу Сакарыяса Тапеліуса «Верабей», шматлікія жанравыя сцэны з дзецьмі.

Карціны Гердцы Цірэн знаходзяцца ў сабранні Нацыянальнага музея ў Стакгольме, у шэрагу правінцыйных музеяў Швецыі і шматлікіх прыватных калекцыях^[9].