Дхалавіра
| Дхалавіра: харапскі горад* | |
|---|---|
| Dholavira: A Harappan City** | |
| Сусветная спадчына ЮНЕСКА | |
| |
| Усходняя брама | |
| Тып | культурны |
| Крытэрыі | V |
| Спасылка | 5892 |
| Рэгіён*** | Азія |
| Гісторыя ўключэння | |
| Уключэнне | 2014 (38 сесія) |
| * Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА» ** Назва ў афіцыйным англ. спісе *** Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА | |
Дхалаві́ра (гудж.: ધોળાવીરા) — археалагічны помнік на месцы старажытнага горада Харапскай (Індскай) цывілізацыі ў раёне Качскі Ран на захадзе індыйскага штата Гуджарат. У 2014 г. унесены ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Даследаванне
[правіць | правіць зыходнік]Месцазнаходжанне Дхалавіры было адкрыта ў 1956 г. Археалагічныя даследаванні пачаліся ў 1990 г. навукоўцамі Археалагічнага ўпраўлення Індыі. Сучасная назва дадзена па найменню вёскі, што знаходзіцца непадалёку.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Дхалавіра знаходзіцца на сезонным востраве пасярод саланчака Вялікі Качскі Ран, які ў старажытнасці мог з'яўляцца часткай плыткаводнага заліва Аравійскага мора. Горад на яе месцы існаваў у 3000 г. да н. э. — 1800 г. да н. э. У ранні перыяд паселішча належала дахарапскай культуры. Прыкладна з сярэдзіны 3 тысячагоддзя да н. э. яго занялі харапцы. Пабудаваны імі горад месціўся на 47 га паміж 2 сезоннымі ручаямі Мансарам на поўначы і Манхарам на поўдні. Сучасныя даследчыкі вылучаюць у ім 3 зоны:
- Умацаваная цытадэль з масіўнымі мурамі з сырцовай цэглы, апраўленымі апрацаванымі камянямі
- Сярэдні горад на поўнач ад цытадэлі, які ўтрымоўваў вялікі пляц (283 м у даўжыню і 47,5 м у шырыню) з 4 вузкімі тэрасамі
- Ніжні горад за межамі цытадэлі і Сярэдняга горада
Старажытныя дхалавірцы шырока выкарыстоўвалі пры ўзвядзенні пабудоў пясчанік, рабілі з яго сегментаваныя калоны арыгінальнай формы. Вуліцы старанна планаваліся. Звычайныя дамы складаліся з 4 пакояў, прасторнага двара, ваннай, а таксама кухні. Археолагамі была знойдзена шыльда даўжынёй 3 м са знакамі, якія могуць быць надпісам.
Ужо ў той час раён Дхалавіры быў засушлівы. Гараджане былі вымушаны стварыць складаную водную сістэму, што ўключала высечаныя ў скалах рэзервуары, свідравіны, каменныя сцёкі для дажджавых вод, дамбы для сажалак на месцы навакольных ручаёў. Такім чынам яны забяспечвалі сябе вадою для штодзённага спажывання і ірыгацыі палеткаў. Рэзервуар у цытадэлі перавышае па плошчы вялікую купальню ў Махенджа-Дара. Усяго налічвалася 16 рэзервуараў.
Заняпад старажытнай Дхалавіры звязваюць з рэзкімі кліматычнымі зменамі канца 3 тысячагоддзя да н. э. — сярэдзіны 2 тысячагоддзя да н. э. Яны закранулі не толькі Харапскую, але і іншыя цывілізацыі паўночнага паўшар'я. Горад паступова спусцеў і ператварыўся ў сельскае паселішча. Яно праіснавала прыкладна 50 гадоў, а потым было канчаткова пакінута жыхарамі.
Ахова
[правіць | правіць зыходнік]У 2014 г. Дхалавіра была ўнесена ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
|
Сусветная спадчына ЮНЕСКА, аб’ект № 5892 рус. • англ. • фр. |