Жаўтушка шафранавая

Жаўтушка шафранавая
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Colias croceus


Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  72248
EOL  171010

Жаўтушка шафранавая (Colias croceus) — дзённы матылёк з роду жаўтушкі (Colias).

Відавы эпітэт croceus паходзіць ад лац.: Crocus — шафран, шафранавы колер, то ёсць ярка-жоўты.

Апісанне

[правіць | правіць зыходнік]
Colias croceus f. helice
пад крылом

У самца даўжыня пярэдняга крыла 23-27 мм. Крылы зверху ярка-аранжавыя, «шафранавыя». Пярэдняе крыло зверху з шырокай чорнай аблямоўкай, якая ў прывяршынавай вобласці перасечана светлымі жылкамі, і чорнай авальнай дыскальнай плямай. Задняе крыло зверху з чорнай аблямоўкай, перасечанай светлымі жылкамі, і інтэнсіўным шэрым налётам, на фоне якога вылучаецца буйная памяранцавая падвойная дыскальная пляма. Бахромка крылаў ружовая.

У самкі даўжыня пярэдняга крыла 24-28 мм. Крылы зверху жоўта-аранжавыя, з шырокай чорнай аблямоўкай, якая змяшчае размытыя шэрыя плямы; пярэдняе крыло зверху з буйной чорнай дыскальнай плямай, задняе — з ярка аранжавай буйной падвойнай дыскальнай плямай на фоне прыкметнага шэрага зацямнення. Бахромка крылаў ружовая.

Вусені цёмна-зялёныя, палосы на целе бялёсыя або чырванаватыя, з жоўтымі плямамі[1].

Распаўсюджанне

[правіць | правіць зыходнік]

Цэнтральная, Заходняя (акрамя поўначы) і Паўднёвая Еўропа, сярэдняя паласа і поўдзень еўрапейскай часткі Расіі, Сярэдні і Паўднёвы Урал, Курганская вобласць, Балтыя, Беларусь, Украіна, Малдова, Каўказ і Закаўказзе, Паўднёва-Заходні Казахстан да возера Тэнгіз, Паўднёва-Заходняя Туркменія, Паўночная Афрыка, Малая Азія, краіны Блізкага Усходу, Турцыя, Іран.

Развіццё

[правіць | правіць зыходнік]

Развіваецца ў двух—трох пакаленнях. Зімуюць вусені або кукалкі. Вусені сустракаюцца з чэрвеня да восені, перазімоўваюць і сканчаюць развіццё вясной. Лёт матылькоў з красавіка (мая) па кастрычнік-лістапад. У некаторыя гады праяўляе міграцыйную рухомасць.

Вусені харчуюцца рознымі бабовымі раслінамі: канюшынай лугавой (Trifolium pratense) і іншымі відамі канюшыны (Trifolium), люцэрны (Medicago), у тым ліку люцэрнай сіняй (Medicago sativa), Medicago polymorpha, Medicago sulcata; гарошкам (Vicia), рутвіцай (Lotus), эспарцэтам (Onobrychis), кураваем (Astragalus)[2], пузырнікам дрэвападобным (Colutea arborescens), Acanthyllis tragacanthoides, Acanthyllis numidica, Anthyllis tetraphylla, Erophaca baetica, рознымі відамі роду Hippocrepis[3].

Цікавыя факты

[правіць | правіць зыходнік]

Былі выпушчаныя маркі з выявай матылі гэтага віду: на Азорскіх астравах у 1985 г.; у Венгрыі ў 1966 г.; у ГДР у 1964 г.; у Гібралтары ў 1977 г.; у Олдэрні ў 1994 г.; у Швейцарыі ў 1957 г.; у Сан-Марына ў 1993 г.; у Турцыі ў 1987 г.[4]

Зноскі

  1. ↑ Мамаев Б.М. Определитель насекомых по личинкам. Пособие для учителей. — М.: Просвещение, 1972. — С. 324. — 400 с. (Праверана 20 сакавіка 2010)
  2. ↑ BRU, Nekrutenko, 1990, Gorbunov, Korshunov, 1995
  3. ↑ Colias croceus на www.nic.funet.fi (Праверана 17 сакавіка 2010)
  4. ↑ Жаўтушка шафранавая Архівавана 13 красавіка 2010. на сайце «Бабочки на почтовых марках Европы» (Праверана 15 сакавіка 2010)

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Стриганова Б. Р., Захаров А. А. Пятиязычный словарь названий животных: Насекомые (латинский-русский-английский-немецкий-французский) / Под ред. д-ра биол. наук, проф. Б. Р. Стригановой. — М.: РУССО, 2000. — С. 266. — 1060 экз. — ISBN 5-88721-162-8..
  • Коршунов Ю. П. Определители по флоре и фауне России // Булавоусые чешуекрылые Северной Азии. Выпуск 4. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2002. — С. 45. — ISBN 5-87317-115-7..
  • Некрутенко Ю. П. Дневные бабочки Кавказа. Определитель. — Киев: Наукова думка, 1990. — С. 96―97. — 216 с. — ISBN 5-12-001352-X..

Под редакцией Кузнецова В. И. Насекомые и клещи ― вредители сельскохозяйственных культур. Том III. Чешуекрылые. Часть 2. — СПб: Наука, 1999. — С. 235. — 216 с.