Казімір Чартарыйскі

Казімір Чартарыйскі
Kazimierz Czartoryski
Казімір Чартарыйскі
Герб «Літоўская Пагоня»
Кашталян віленскі 1724 — 31 жніўня 1741
Папярэднік	Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Пераемнік	Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька
Падканцлер літоўскі 1712 — 1724
Папярэднік	Станіслаў Антоні Шчука
Пераемнік	Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Вялікі падскарбі літоўскі 1707 — 1709
Сумесна з	Людвік Канстанцін Пацей (1703 — 1709)
Манарх	Станіслаў Ляшчынскі
Папярэднік	Бенедыкт Павел Сапега
Пераемнік	Міхал Казімір Коцел
Нараджэнне	4 сакавіка 1674(1674-03-04) Варшава, Варшаўская зямля^[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Смерць	31 жніўня 1741(1741-08-31)[1][2] (67 гадоў) Варшава, Варшаўская зямля^[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Род	Чартарыйскія
Бацька	Міхал Ежы Чартарыйскі[3]
Маці	Яна Вераніка з Алендскіх^[d]
Жонка	Ізабэла Эльжбета Морштын^[d]
Дзеці	Аўгуст Аляксандр Чартарыйскі, Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі, Канстанцыя з Чартарыйскіх^[d] і Тэадор Казімір Чартарыйскі^[d]
Узнагароды	Ордэн Белага арла
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Казімір Чартарыйскі (4 сакавіка 1674 — 31 жніўня 1741) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай.

Біяграфія

Паходзіў з роду Чартарыйскіх, сын Міхала Ежага, ваяводы сандамірскага, і яго трэцяй жонкі Яны Веранікі Алендскай.

Падчашы ВКЛ у 1699—1707 і 1709—1712, падскарбі вялікі ВКЛ у 1707—1709 (прызначаны Станіславам Ляшчынскім), падканцлер ВКЛ у 1712—1724, кашталян віленскі з 1724. Быў таксама старастам крамянецкім, веліжскім, усвяцкім.

У час бескаралеўя 1696—1697 прыхільнік французскага кандыдата на каралеўскі трон прынца Франсуа Луі дэ Канці. У 1706 перайшоў на бок Станіслава Ляшчынскага, потым супрацоўнічаў з Аўгустам II. Пасля яго смерці (1733) зноў прыхільнік кандыдатуры Станіслава Ляшчынскага на трон. Трапіў у палон да войск Аўгуста III, але пагадзіўся з новым каралём. У 1730-я гады арганізаваў магнацкую групоўку Чартарыйскіх і звязаных з імі іных родаў («фамілію»), якая разлічвала на дапамогу Расіі, каб умацаваць дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай.

У 1730 адзначаны Ордэнам Белага Арла.

Сям’я

Ажаніўся ў 1693 годзе з Ізабелай Альжбэтай Морштын (26 жніўня 1671 — 24 лютага 1758, Варшава), дачкой Яна Анджэя Морштына і Кацярыны Гардон. Меў з ёй трох сыноў і дзвюх дачок:

• Міхала Фрыдэрыка (1696—1775);
• Аўгуста Аляксандра (1697—1782), ваяводу рускага;
• Канстанцыю (1700—1759), маці караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага;
• Людвіку Альжбету (1703—1745), якая стала манашкай;
• Тэадора Казіміра (1704—1768), біскупа пазнаньскага.

Зноскі

1. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 214. — ISBN 978-83-65880-89-5
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122406341"></a>
2. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 83.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396"></a>
3. Urzędnicy wołyńscy XIV-XVIII wieku: spisy / пад рэд. М. Вольскі — Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 2007. — С. 64. — 188 с. — ISBN 978-83-85213-51-2
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122963178"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55392283"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6453758"></a>

Літаратура

• Грыцкевіч А. Чартарыйскія // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 740. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
• Dernałowicz M. Portret Familii. — Warszawa, 1990.