Ламазы

Вёска
Ламазы
польск.: Łomazy
Герб
Герб
Падрэчная вуліца
Падрэчная вуліца
Краіна
Ваяводства
Павет
Гміна
Каардынаты
Насельніцтва
1 688 чалавек (2011)
Часавы пояс
Паштовы індэкс
21-532
Аўтамабільны код
LBI
Ламазы на карце Польшчы ±
Ламазы (Польшча)
Ламазы
Ламазы (Люблінскае ваяводства)
Ламазы

Лама́зы[1] (польск.: Łomazy) — вёска ў Польшчы, на рацэ Зяляве, за 16 км на поўдзень ад Бялы Падляскай і за 84 км на паўночны ўсход ад Любліна. Уваходзіць у склад Бяльскага павета Люблінскага ваяводства, сядзіба вясковай гміны Ламазы.

Царква-мураўёўка, 1915—1918 гг.

Вялікае Княства Літоўскае

[правіць | правіць зыходнік]

Першы пісьмовы ўспамін пра Ламазы датуецца 1447 годам, калі вялікі князь Казімір перавёў вёску з Парчаўскага староства ў склад Берасцейскай зямлі. У 1451 годзе ён асабіста прыбыў у Ламазы, каб суправаджаць дэлегатаў ад Вялікага Княства Літоўскага. У XVI стагоддзі Мікалай Радзівіл Чорны заснаваў тут мястэчка і дазволіў праводзіць два кірмашы — на дзень Святога Пятра і Усіх Святых, а таксама штотыднёвы торг у чацвяргі.

Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў Ламазы ўвайшлі ў Берасцейскі павет Берасцейскага ваяводства. На 1566 год у мястэчку існавалі вуліцы Берасцейская, Віленская, Міжрэцкая, Парчаўская, Падрэчная і «Да моста». У 1568 годзе вялікі князь Жыгімонт Аўгуст надаў Ламазам магдэбургскае права і герб «у блакітным полі срэбная воўчая галава і залатая арліная нага»[2]. У 1570 годзе тут была пабудавана царква.

На 1784 год у Ламазах дзейнічалі касцёл, царква і сінагога.

Пад уладай Расійскай імперыі

[правіць | правіць зыходнік]

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе Ламазы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, ва Уладаўскім павеце Сядлецкай губерні. Гэта адарвала мястэчка ад губерняў з пераважна беларускім насельніцтвам. На 1827 год тут было 293 будынкі, на 1861 год — 309, у тым ліку адзін мураваны.

У часы Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе Ламазы занялі нямецкія войскі.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам 1921 года Ламазы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі. З пачаткам Другой сусветнай вайны ў 1939 годзе Ламазы занялі войскі Трэцяга Рэйха.

У 1944 годзе Ламазы занялі савецкія войскі, пасля чаго іх зноў перадалі Польшчы.

  • XIX стагоддзе: 1827 год — 1917 чал.; 1860 год — 2370 чал.[3]
  • XXI стагоддзе: 2011 год — 1688 чал.
  • Капліца Святога Яна на могілках
  • Касцёл Святых Апосталаў Пятра і Паўла (1906—1911)
  • Іўдзейскія могілкі

Страчаная спадчына

[правіць | правіць зыходнік]
  • Замак (XVI ст.)
  • Царква Святых Апосталаў Пятра і Паўла (XVIII ст.)
  • Царква Святых Казьмы і Дзям’яна (мураўёўка; 1890—1891)

Зноскі