Лізавета Памеранская

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Лізавета.

Лізавета Памеранская
Нараджэнне	13 лістапада 1347(1347-11-13)[1][2] Каралеўства Багемія
Смерць	14 лютага 1393(1393-02-14)[3][1]^[…] (45 гадоў) Прага, Каралеўства Багемія, Землі багемскай кароны, Свяшчэнная Рымская імперыя або Градзец-Кралавэ, Каралеўства Багемія, Землі багемскай кароны, Свяшчэнная Рымская імперыя[2]
Месца пахавання	Сабор Святога Віта
Род	Памеранскі дом^[d]
Бацька	Багуслаў V Вялікі^[d]
Маці	Лізавета Казіміраўна^[d]
Муж	Карл IV Люксембургскі[4]
Дзеці	Ганна Чэшская, Жыгімонт I Люксембургскі, Маргарыта Багемская^[d], Ёган фон Гёрліц^[d] і Карал Багемскі^[d][5]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лізавета Памеранская (чэшск.: Alžběta Pomořanská; 1346/1347 — 15 красавіка 1393, Градзец-Кралавэ) — жонка імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі Карла IV, каралева Чэхіі, імператрыца Свяшчэннай Рымскай імперыі.

Лізавета была дачкой памеранскага герцага Багуслава V і Лізаветы Польскай (дачкі польскага караля Казіміра III). 21 мая 1363 года яна пабралася шлюбам у Кракаве з імператарам Карла IV.

На момант заключэння шлюбу нявесце было 16 гадоў, а мужу — 47, усяго толькі за год да гэтага Карл пахаваў сваю папярэднюю жонку. Шлюб быў заключаны па палітычных матывах: Карлу было неабходна раскалоць антычэшскую кааліцыю, створаную аўстрыйскім герцагам Рудольфам IV, у якой прынялі ўдзел чэшскі і венгерскі каралі. 18 чэрвеня 1363 года Лізавета была каранавана ў Празе як каралева Чэхіі, а 1 лістапада 1368 года Папа Урбан V каранаваў яе ў Рыме як імператрыцу Свяшчэннай Рымскай імперыі.

У Карла і Лізаветы было шасцёра дзяцей:

• Ганна (11 мая 1366 — 3 чэрвеня 1394); муж: з 1382 года Рычард II Плантагенет (6 студзеня 1367 — 14 лютага 1400), кароль Англіі (1377—1399)
• Сігізмунд (15 лютага 1368 — 9 снежня 1437), кароль Чэхіі (Зігмунд, 1419—1421, 1436—1437), кароль Венгрыі (Жыгманд, 1387—1437), курфюрст Брандэнбурга (1373—1387), кароль Германіі (20 верасня 1410 — 9 снежня 1437), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (31 мая 1433 — 9 снежня 1437)
• Ёган  (ням.) (22 чэрвеня 1370 — 1 сакавіка 1396), герцаг Гёрліца, курфюрст Брандэнбурга з 1373 года
• Карл (13 сакавіка 1372 — 24 ліпеня 1373)
• Маргарыта (29 верасня 1373 — 4 чэрвеня 1410); муж: з 1387 года Іаан III фон Гогенцолерн (1369 — 11 чэрвеня 1420), бургграф Нюрнберга з 1397 года
• Генрых (1377—1378)

Лізавета была вельмі моцнай і энергічнай жанчынай, у яе склаліся добрыя адносіны з мужам, аднак яна не змагла аказаць уплыву на яго палітыку: ён аддаваў перавагу дзяцям ад ранейшых шлюбаў.

Калі 29 лістапада 1378 года Карл памёр, быўшы ў Празе, яго спадчыннікам стаў Венцэль, сын ад шлюбу з Ганнай Швайдніцкай. Пасля гэтага Лізавета сканцэнтравалася на забеспячэнні дабрабыту сваіх уласных дзяцей, галоўным чынам Сігізмунда, якому яна аказала падтрымку ў атрыманні кароны Венгрыі.

Яна сканала 14 лютага 1393 года ў Градзец-Кралавэ і была пахавана ў пражскім Саборы Святога Віта побач з мужам. Лізавета перажыла мужа на 15 гадоў.

Зноскі

1. Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
2. Alžběta Pomořanská, královna, choť Karla IV., českého krále a římského císaře, 1347-1393 // regional database of the Municipal Library of Hradec Kralove Праверана 19 жніўня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q129889245"></a>
3. Lundy D. R. Elisabeth von Pommern // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
4. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
5. Lundy D. R. The Peerage
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лізавета Памеранская