Марк Окранд

Марк Окранд
Marc Okrand
Дата нараджэння 3 ліпеня 1948(1948-07-03) (76 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства ЗША
Адукацыя
Прафесія стваральнік моў, спецыяліст па субцітрах
Кірунак фантастыка
IMDb 0645704

Марк О́кранд (англ.: Marc Okrand; нар. 3 ліпеня 1948, Лос-Анджэлес, ЗША) — амерыканскі лінгвіст, вядомы як стваральнік моў для народаў фантастычных сусветаў кінематографа ЗША (клінганская, вулканская і атланцкая мовы).

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Універсітэт

[правіць | правіць зыходнік]

Да ўваходжання ў кінематограф Марк Окранд займаўся мовамі індзейцаў Паўночнай Амерыкі ў рамках філалагічнай школы Мэры Хаас, якая прадугледжвала поўны цыкл даследаванняў па кожнай мове з боку аднаго спецыяліста: «граматыка, тэкст, слоўнік»[2]. Ён скончыў бакалаўрыят Каліфарнійскага ўніверсітэта (Санта-Крус) у 1972 годзе. Яго доктарская дысертацыя, якую ён абараніў у 1977 годзе ў Каліфарнійскім універсітэце (Берклі), была прысвечана граматыцы індзейскай мовы мутсун, дыялекта алонскай мовы, мёртвай мовы утыйскай сям’і, некалі распаўсюджанай на каліфарнійскім узбярэжжы. Лічыцца, што апошні носьбіт мовы мутсун памёр у 1930 годзе. З 1975 па 1978 год Окранд займаўся выкладаннем лінгвістычных дысцыплін у Каліфарнійскім універсітэце (Санта-Барбара).

Зорны шлях

[правіць | правіць зыходнік]

Супрацоўніцтва Марка Окранда ў кіно пачалося з кантракта з Paramount Pictures на распрацоўку моў і абучэнне фразам на гэтых мовах акцёраў, якія выконвалі ролі прадстаўнікоў іншапланетных рас, у фільмах серыяла «Зорны шлях»: «Гнеў Хана», «У пошуках Спока», «Апошняя мяжа», «Неадкрытая краіна» і «Пакаленні». Самай першай яго працай у рамках супрацоўніцтва быў дубляж дыялога на вулканскай мове ў фільме «Зорны шлях: Гнеў Хана» (1982), паколькі на той момант гэтыя дыялогі ўжо былі зняты на англійскай мове.

Сярод прыхільнікаў серыяла Марк Окранд праславіўся як аўтар «Клінганскага слоўніка» і дадатковых матэрыялаў (прыказкі і г. д.), у якіх з чорным гумарам апісана жыццё на фантастычнай мове ворагаў чалавецтва (характэрным з’яўляецца літаральны пераклад слова «зямляне» з клінганскай: «бескарысныя мяхі, пераважна з вадой»).

Атлантыда: Згублены свет

[правіць | правіць зыходнік]

Потым Марк Окранд распрацаваў атланцкую мову (Atlantean language) для анімацыйнага фільма студыі Walt Disney Animation Studios «Атлантыда: Згублены свет» (2001). Ён вырашыў задачу яе стварэння прынцыпова інакш, чым з клінганскай мовай. Для клінганскай важна было быць непадобнай да звыклых зямных моў. Наадварот, мовай атлантаў павінна быць «праіндаеўрапейская мова» ці «прамова» увогуле, пры гэтым мяккая і прыемная па гучанню. У гэтай мовы таксама з’явіліся прыхільнікі, якія вывучаюць яе, нягледзячы на адсутнасць развіцця слоўніка з боку аўтара з дапамогай дадатковых выданняў.

Акрамя клінганскай, вулканскай і атланцкай моў з іх фанетыкай, слоўнікам і граматыкай, Марк Окранд таксама распрацаваў адпаведныя пісьменствы.

Цяперашні час

[правіць | правіць зыходнік]

Станам на 2013 год Марк Окранд — дырэктар па субцітрах у прамым эфіры Нацыянальнага Інстытута Субцітраў, дзе ён пачаў працаваць у 1979 годзе, і прэзідэнт савета дырэктароў Washington Shakespeare Company.

Займаючыся перадачамі для глухіх на тэлебачанні ў рамках заняўшай больш за 25 год працы ў Інстытуце Субцітраў, ён дасканала асвоіў амерыканскую мову жэстаў.

Уплыў

[правіць | правіць зыходнік]

Прынамсі тры мовы, вынайдзеныя Маркам Окрандам, карыстаюцца прызнаннем прыхільнікаў, ёсць людзі, што вывучаюць іх і карыстаюцца імі, пераважна ў ЗША. Аблічча Марка Окранда ўвекавечана ў абліччы юнага навукоўца Майла ў анімацыйным фільме «Атлантыда: Згублены свет».

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #173060765 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
  2. ↑ Herbert W. Luthin (ed.). Surviving Through the Days: Translations of Native California Stories and Songs. University of California Press, 2002. 630 p. ISBN 0520222709. P. 504.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]