Міхаіл Мікалаевіч Барышнікаў

Міхаіл Мікалаевіч Барышнікаў
руск.: Михаил Николаевич Барышников
лат.: Mihails Barišņikovs
Дата нараджэння 27 студзеня 1948(1948-01-27)[1][2][…] (76 гадоў) ці 28 студзеня 1948(1948-01-28)[3] (76 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Жонка Lisa Rinehart[d]
Дзеці Ганна Барышнікаў[d] і Shura Baryshnikov[d]
Адукацыя
Прафесія акцёр, харэограф, танцор, артыст балета, балетмайстар, тэлеакцёр, кінаакцёр, выканаўца
Гады актыўнасці з 1968
Тэатр
Член у
Узнагароды
IMDb ID 0000864
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхаіл Мікалаевіч Барышнікаў (нар. 27 студзеня 1948, Рыга) — савецкі і амерыканскі артыст балета, балетмайстар, акцёр, калекцыянер і фатограф, «невяртанец» у СССР, які застаўся ў Канадзе падчас гастроляў у 1974 годзе. Заслужаны артыст РСФСР (29 лістапада 1973 года), намінаваны на прэміі «Оскар» (1978) і «Залаты глобус».

Нарадзіўся ў Рызе ў сям’і афіцэра Савецкай арміі. Ва ўзросце 12 гадоў страціў маці. Каля двух гадоў Міхаіл пражыў у сям’і свайго аднакласніка Андрыса Віціньша.

Сярэднюю адукацыю атрымаў у Рыжскай сярэдняй школе № 22. Займацца балетам пачаў у Рыжскім харэаграфічным вучылішчы ў педагогаў Юрыса Капраліса і Валянціна Блінова. Вучыўся ў адным класе з Аляксандрам Гадуновым. Працягнуў навучанне ў Ленінградскім харэаграфічным вучылішчы ў класе Аляксандра Пушкіна (у яго ж раней вучыўся Рудольф Нурыеў).

Калі Міхаіла Барышнікава прынялі ў Ваганаўскае, першы, каму ён пра гэта паведаміў, быў яго настаўнік Юрыс Капраліс. Няпростае рашэнне аб пераездзе з Рыгі ў Ленінград азначала растанне са сваім першым настаўнікам, і гэта Міхаіла хвалявала да слёз. Але Капраліс паступіў мудра: ён даў дабро на гэты перавод, нават настаяў на ім, хоць адпусціць таленавітага вучня яму і было няпроста. У пазнейшых інтэрв’ю Капраліс казаў, што гэты момант стаў і для яго своеасаблівым іспытам: бо зараз яго трохгадовую працу з юным танцорам павінен быў ацаніць будучы настаўнік Міхаіла ў ваганаўскім вучылішчы А. І. Пушкін, і Аляксандр Іванавіч застаўся задаволены падрыхтоўкай свайго новага падапечнага. Ён нават прапанаваў Капралісу і надалей дасылаць яму таленавітых вучняў для далейшай шліфоўкі.

Міхаіл Барышнікаў навучаўся ў Юрыса Капраліса з трэцяга па пяты клас, да свайго пераводу ў Ленінград. Капраліс ставіў для яго і для Аляксандра Гадунова іх першыя танцавальныя нумары, у тым ліку і сумесныя, заклаў асновы яго тэхнічнай базы. Падтрымліваў добрыя адносіны з Капралісам на працягу ўсёй яго жыцця, а ў 1988 годзе яму ўдалося запрасіць яго ў Нью-Ёрк, дзе Капраліс пражыў цэлы месяц.

У 1967—1974 гадах быў вядучым салістам у Ленінградскім тэатры оперы і балета імя Кірава. Выконваў партыі Базіліа ў балеце Людвіга Мінкуса «Дон Кіхот», Дэзірэ ў «Спячай прыгажуні» Пятра Чайкоўскага, ролю Гамлета ў аднайменным балеце Н. Чэрвінскага і ролю Адама ў балеце «Стварэнне свету» (пастаноўка Н. Касаткінай і В. Васілёва).

У 1974 годзе, падчас гастроляў у складзе трупы Вялікага тэатра ў Канадзе, атрымаўшы запрашэнне ад свайго даўняга знаёмага Аляксандра Мінца ў трупу «Амерыканскага тэатра балета», становіцца невяртанцам.

У 1974—1978 гадах — прэм’ер трупы «Амерыканскі тэатр балета» (Нью-Ёрк), у 1980—1989 гадах быў таксама яе кіраўніком; аказаў істотны ўплыў на амерыканскую і сусветную харэаграфію. У 1978 годзе дэбютаваў у кіно, зняўшыся ў ролі зоркі балета ў фільме «Паваротны пункт»; быў намінаваны на прэмію «Оскар» за лепшую мужчынскую ролю другога плана (усяго фільм быў прадстаўлены ў адзінаццаці намінацыях, але не атрымаў ніводнай).

У 1985 годзе згуляў ролю танцоўшчыка, які ўцякае ад савецкай улады, у касавым фільме «Белыя ночы». У 1989 годзе дэбютаваў на Брадвеі, згуляўшы ў драматычным спектаклі «Ператварэнне» паводле аповесці Франца Кафкі. 21 снежня 2016 года звярнуўся з лістом у латвійскі парламент з просьбай стаць грамадзянінам Латвіі. У красавіку 2017 года сейм Латвіі аднагалосна прагаласаваў за прадастаўленне артысту латвійскага грамадзянства.

Зноскі

  1. Mikhall Baryshnikov // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Mihail Nikolajevič Barišnikov // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  3. Baryshnikov, Mikhail, 1948- // Olomouc City Library regional database Праверана 25 верасня 2024.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Record #11866588X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 снежня 2014.