Палітыка Германіі

Рэйхстаг — будынак парламента. Германія — парламенцкая дэмакратыя

ФРГ з’яўляецца дэмакратычнай федэратыўнай парламенцкай рэспублікай, якую ўзначальвае федэральным канцлерам і ў склад якой уваходзяць 16 адміністрацыйных адзінак, вядомых як федэральныя землі. Германія — вельмі дэцэнтралізаваная краіна, дзе кожная з зямель захоўвае абмежаваны «суверэнітэт». Сталіцай і найбуйнейшым горадам краіны з’яўляецца Берлін. Фінансавая сталіца — Франкфурт-на-Майне.

Усе палітычныя працэсы кантралюе прыняты ў 1949 годзе Асноўны закон ФРГ — фактычна, Канстытуцыя — які дэкларуе грамадзянам краіны захоўванне правоў чалавека, вяршэнства права, падзел уладаў. Пасля аб'яднання Германіі ў 1990-м, Асноўны закон у нязменным выглядзе быў распаўсюджаны на ўсходнія землі. Каб унесці ў Асноўны закон папраўкі, неабходны галасы больш чым двух трацін і вышэйшай і ніжэйнай палат парламента.

Заканадаўчая ўлада

Зала для пленарных пасяджэнняў Бундэстага ў будынку Рэйхстага

Парламент складаецца з двух палатаў: вышэйшай (Бундэсрат, 79 крэслаў) і ніжэйшай (Бундэстаг, 709 крэслаў). Выбары у Бундэстаг праходзяць кожныя 4 гады па прапарцыйнай сістэме. Кіруе палатай яе прэзідэнт (Bundestagspräsident). У Бундэсраце ажыццяўляецца прадстаўніцтва федэральных зямель. Кожная зямля дэлегуе ў вышэйшую палату ад трох (Брэмен, Саар, Мекленбург і Гамбург) да шасці (Баварыя, Паўночны Рэйн-Вестфалія, Бадэн-Вюртэмберг) сенатараў.

З канца 1949 і па сённяшні дзень галоўнымі палітычнымі сіламі з'яўляюцца дзве партыі: Хрысціянска-дэмакратычны саюз (ХДС), што выступае блокам з Хрысціянска-сацыяльным саюзам у Баварыі (ХСС) і Сацыял-дэмакратычная партыя Германіі (СДПГ). Каб атрымаць парламенцкую большасць, пасля выбараў партыі ствараюць кааліцыі. На апошніх выбарах у Бундэстаг 24 верасня 2017 традыцыйна перамог блок ХДС/ХСС, набраўшы каля 36 % галасоў (246 крэслаў). На другім месцы (154 крэслы) прыйшла СДПГ. Упершыню, і адразу на адразу трэцім месцы (84 крэслы), у ніжнюю палату прабілася маладая правапапулісцкая партыя Альтэрнатыва для Германіі. Таксама 5-адсоткавы парламенцкі парог на гэтых выбарах пераадолелі партыі: ліберальная Свабодная дэмакратычная партыя, левапапулісцкая партыя Левыя (Die Linke), Зялёныя. Паколькі ніводная з партый не набрала абсалютнай большасці галасоў, 7 лютага 2018 года ХДС/ХСС ды СДПГ зноў стварылі «вялікую кааліцыю»^[1]

Выканаўчая ўлада

Рэзідэнцыя Федэральнага канцлера, Берлін

Прэзідэнт ФРГ выконвае прадстаўнічыя функцыі, а рэальныя паўнамоцтвы мае федэральны канцлер. Прэзідэнт абіраецца Федэральным сходам складам 30 чалавек з ліку Бундэстагу і Бундэсрату, які збіраецца дзеля гэтага кожныя пяць год. У 2017 годзе новым прэзідэнтам стаў Франк-Вальтэр Штайнмаер. Партыя, якая перамагае на парламенцкіх выбарах, прапаноўвае свайго канцлера і фарміруе ўрад, які павінен мець большасць дэпутатаў у Бундэстазе. Федэральным канцлерам ужо чацвёрты тэрмін запар (з 22 лістапада 2005 года) застаецца Ангела Меркель, пераабраная на пасаду канцлера ў трэці і чацвёрты раз у 2013 і 2018 гадах.

Знешняя палітыка

Германія — адна з вядучых і найбольш аўтарытэтных дзяржаў на сусветнай арэне. Ачольвае спіс найбуйнейшых эканомік Еўропы. ФРГ з'яўляецца адным з заснавальнікаў і актыўным удзельнікам Еўрапейскага саюза, "хрыбтом і сэрцам" арганізацыі. Пасля паражэння ў Другой сусветнай вайне краіна перагледзела сваю ідэалогію і апошніх 75 гадоў з'яўляецца актыўным міратворцам у Еўропе і свеце.

Адносіны з Беларуссю

Асноўны артыкул: Беларуска-германскія адносіны

Дыпламатычныя адносіны ўрады ўстанавілі 13 сакавіка 1992 года. З 2009 года паслом Рэспублікі Беларусь у Германіі з'яўляецца Андрэй Уладзіміравіч Гіра. З 2012 паслом Германіі ў Рэспубліцы Беларусь з'яўляецца Вальфрам Маас.

У 1992 і 1995 гадах міністры замежных спраў Германіі прыязджалі ў Беларусь^[2]. У красавіку 2002 года старшыня ўраду Беларусі Генадзь Навіцкі наведаў Германію. У 2003 годзе нямецкія прадстаўнікі ў Парламецкім сходзе АБСЕ падтрымалі прапанову аб наданні правамоцнага статусу ў ім Нацыянальнаму сходу Беларусі^[2].

Краіны таксама актыўна супрацоўнічаюць у культурнай сферы. У Мінску ў 1993 годзе было адкрыта аддзяленне Інстытута імя Гётэ^[3]. Ажыццяўляюцца паездкі беларускіх дзяцей з раёнаў, пацярпелых ад наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС, на аздараўленне ў Германію.

У Беларусі і Германіі налічваецца 19 пар пародненых гарадоў, у тым ліку Мінск — Бон, Віцебск — Франкфурт-на-Одэры, Віцебск — Нінбург, Магілёў — Айзенах, Полацк — Фрыдрыхсхафэн, Светлагорск — Хельмштэт, Нясвіж — Лайхінген.

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

Германія — федэратыўная дзяржава, якая складаецца з 16 федэральных зямель (ням. Bundesländer) — 13 вялікіх зямель і 3 гарадоў-зямель (вольныя гарады Берлін, Гамбург і Брэмен, праўда, у склад зямлі Брэмен уваходзяць два падзеленых Ніжняй Саксоніяй гарады: уласна Брэмен ды Брэмерхафен. Кожная зямля мае сваю канстытуцыю, парламент (ландтаг (Landtag) для зямель, гарадскі сход (Gemeinde) для вольных гарадоў). Правы зямель, як і вольных гарадоў, абмежаваны Асноўным законам ФРГ. Для зручнасці кіравання буйныя землі падзеленыя на адміністрацыйныя акругі (Regierungsbezirk). На муніцыпальным узроўні ФРГ падзелена на 401 раён (Kreise) — 294 сельскіх і 107 гарадскіх.

Карта	Федэральная зямля	Сталіца	Плошча (у км²)	Насельніцтва	Шчыльнасць (на 1 км²)
	Бадэн-Вюнтэмберг	Штутгарт	35.751	10 879 618	304
	Баварыя	Мюнхен	70 550	12 930 751	183
	Берлін (як сталіца ФРГ)	—	892	3 574 830	4008
	Брандэнбург	Пасдам	29 654	2 494 648	84
	Гамбург (як вольны горад)	—	755	1 810 438	2397
	Брэмен	Брэмен	419	671 489	1601
	Гесэн	Вісбадэн	21 115	6 213 088	294
	Мекленбург-Пяредняя Памеранія	Шверын	23 213	1 612 362	69
	Ніжняя Саксонія	Гановер	47 616	7 926 599	166
	Паўночны Рэйн-Вестфалія	Дзюсельдорф	34 113	17 865 516	524
	Рэйнланд-Пфальц	Майнц	19 854	4 052 803	204
	Саар	Саарбрукен	2569	996 651	388
	Саксонія	Дрэздэн	18 449	4 081 783	221
	Саксонія-Ангальт	Магдэбург	20 452	2 245 470	110
	Шлезвіг-Гольштэйн	Кіль	15 802	2 881 96	182
	Цюрынгія	Эрфурт	16 202	2 158 128	133
	Федэратыўная Рэспубліка Германія	Берлін	357 376	82 521 653	231

Зноскі

1. ХДС/ХСС і СДПГ зноў стварылі «Вялікую кааліцыю»
2. Аляксандр Ціхаміраў. Беларусь можа ўвайсці ў Еўропу праз нямецкія вароты Архівавана 22 ліпеня 2011.// Пагоня. 26 лютага 2009
3. Двухбаковыя адносіны на сайце Федэральнага міністэрства замежных спраў ФРГ (англ.)