Польскі грыб | |||||||||||||||||||||||
Польскі грыб | |||||||||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||
Imleria badia | |||||||||||||||||||||||
Сінонімы | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
|
Польскі грыб, каштанавік (Imleria badia) — грыб роду Imleria.
Сустракаюцца таксама назвы — карычневы грыб, панскі грыб і махавік каштанавы.
Дыяметр капялюшыка складае 4—12 см (макс да 15 см), капялюшык мае паўкруглую, выпуклую, пазней подушкпадобную і нават плоскую форму. Скурка не здымаецца, на вобмацак гладкая, сухая, у мокрае надвор'е троху клейкая, у маладых грыбоў матавая, затым бліскучая. Колер — каштанава-карычневы, цёмна-буры ці шакаладна-карычневы.
Мякаць мясістая, шчыльная, бялёсая ці жаўтлявая, у капялюшыку мякаць на зрэзе злёгку сінее, затым ізноў становіцца светлай, у ножцы сінее і потым бурэе. Пах прыемны, грыбны, смак мяккі.
Трубчасты пласт прырослы ў ножкі ці амаль вольны, з невялікім выманнем, трубачкі жаўтлявыя, пазней залаціста-жоўтыя ці зелёна-жоўтыя, маюць даўжыню да 2 см, поры вуглаватыя, спачатку дробныя і белыя, светла-жоўтыя, пазней становяцца буйней, зялёна-жоўтыя ці аліўкава-жоўтыя, пры націсканні сінеюць.
Ножка 4—12 см вышынёй і 1—4 см таўшчынёй, цыліндрычная ці троху звужаная ці наадварот уздутая ўнізе, валакністая, колер светла-карычневы, буры ці жоўты з чырвона-карычневымі валокнамі, угары і ўнізе больш светлая.
Споравы парашок карычнявата-аліўкавы. Споры 12—16 на 5—6 мкм, эліпсоідна-верацёнападобныя, мядова-жоўтыя, гладкія.
Утварае мікарызу часцей з хвояй, а таксама з елкай, букам, дубам, каштанам еўрапейскім. Сустракаецца ў іглястых, радзей лісцевых лясах, у гушчары на пясчаных глебах, часам вырастае на ніжніх частках ствалоў і на пнях. Пладаносіць асобна ці рэдкімі групамі. Распаўсюджаны, месцамі звычайны від у паўночнай умеранай зоне. Польскі грыб практычна паўсюдна сустракаецца па ўсёй тэрыторыі Цэнтральнай і Заходняй Еўропы, захоплівае ў свой арэал частка Сярэдняй Азіі, каўказскія перадгор'і, Прыўраллі, Урал і Усходнюю Сібір.[1] У Беларусі расце паўсюдна.
Сезон збору чэрвень — лістапад, часта пладаносіць калі іншыя трубчатыя грыбы ўжо не сустракаюцца.
Ядомы, шматлікія грыбнікі лічаць яго смакавыя якасці вельмі добрымі. Выкарыстоўваецца ў шматлікіх стравах з грыбоў, а таксама прыдатны для сушкі і марынавання. Мае лекавыя ўласцівасці.
Польскі грыб немагчыма паблытаць з ніякім іншым трубчатым грыбам[2].