Піраканта калючая

Піраканта калючая
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Ружакветныя Сямейства:  Ружавыя Падсямейства:  Слівавыя Трыба:  Яблыневыя Род:  Піраканта Від:  Піраканта калючая
Міжнародная навуковая назва
Pyracantha coccinea M. Roem.
Падвіды
Pyracantha coccinea var. pauciflora (Poir.) Dippel[1]
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   1 NCBI   1 EOL   1 GRIN   t:1234 IPNI   730611-1 TPL   rjp-447

Піраканта калючая^[2] (Pyracantha coccinea) — від раслін роду Pyracantha сямейства ружавыя (Rosaceae).

Батанічнае апісанне

Плады

Вечназялёны густа галінаваны куст вышынёй 2-3 (максімум — 5) метраў, з разгалістай кронай і чырванавата-бурымі калючымі галінамі. Суквецці і маладыя парасткі апушаныя. Лісце эліптычнае або ланцэтнае, 2-4 см даўжынёй, больш ці менш завостранае, з клінаватым аснаваннем, зубчастае па краі, голае, першы час злёгку апушанае. Хвосцік таксама апушаны, 2-5 мм даўжынёй.

Суквецце густое, больш-менш апушанае. Кветкі дробныя, белыя і ружавата-жаўтлявыя, з варонкападобным гіпантыям, трохкутнымі чашалісцікамі, чырвонымі пылавікамі.

Плод — ягада памерам 5-7 мм, ад ярка-чырвонага колеру да жоўтага (афарбоўка абумоўлена утрыманнем каратыноідаў), доўга трымаецца на расліне. Узімку плады нярэдка ядуцца птушкамі. Насенне злёгку атрутнае з-за ўтрымання цыяністых гліказідаў. Плод і іншыя часткі расліны іх не ўтрымліваюць.

Цвіценне ў чэрвені, плоданашэнне з верасня^[3].

Размножваецца вегетатыўна каранёвымі атожылкамі.

Распаўсюджанне

Агульны выгляд расліны з пладамі

У арэал віду ўваходзяць Паўднёвая Еўропа, Малая Азія і Каўказ. У XVII стагоддзі ён быў інтрадукаваны ў Цэнтральную Еўропу. Таксама інтрадукаваны ў Паўночную Амерыку ў XVIII стагоддзі.

Ахова

Від уключаны ў Чырвоную кнігу Азербайджана, а таксама суб’ектаў РФ: Рэспублікі Адыгея і Рэспублікі Дагестан^[3].

Гаспадарчае значэнне і прымяненне

Pyracantha coccinea вырошчваецца як дэкаратыўная расліна. Расце на сухіх, цяжкіх глебах, падыходзіць для вырошчвання ў прамысловых раёнах.

Сінаніміка

• Cotoneaster pyracantha (L.) Spach
• Mespilus pyracantha L.
• Pyracantha pauciflora (Poir.) M. Roem.^[4]

Зноскі

1. The Plant List
2. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 107. — 160 с. — 2 350 экз.
3. Піраканта калючая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
4. Піраканта калючая: звесткі пра назву таксона на сайце The Plant List (version 1.1, 2013). (англ.) (Праверана 13 лістапада 2023)