Піт Мандрыян

Піт Мандрыян
нідэрл.: Pieter Cornelis (Piet) Mondriaan
Імя пры нараджэнні	нідэрл.: Pieter Cornelis Mondriaan
Род дзейнасці	мастак, рысавальнік, архітэктурны чарцёжнік, ілюстратар, майстар афорту, дзеяч выяўленчага мастацтва, дызайнер мэблі
Дата нараджэння	7 сакавіка 1872(1872-03-07)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Amersfoort^[d], Амерсфарт, правінцыя Утрэхт, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў[3][4]^[…]
Дата смерці	1 лютага 1944(1944-02-01)[5][1]^[…] (71 год)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША[6][4]^[…]
Месца пахавання	Cypress Hills Cemetery^[d][7]
Грамадзянства	Каралеўства Нідэрландаў[8][3]
Бацька	Pieters Cornelis Mondriaan^[d]
Альма-матар	Каралеўская акадэмія прыгожых мастацтваў у Амстэрдаме^[d]
Член у	Arti et Amicitiae^[d] (снежань 1910)[9][4] Дэ Стэйл Abstraction-Création^[d][10] American Abstract Artists^[d][11]
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Творы ў Вікікрыніцах

Пітэр Карнеліс (Піт) Мандрыян (нідэр. Pieter Cornelis (Piet) Mondriaan, з 1911 — Mondrian; 7 сакавіка 1872, Амерсфарт — 1 лютага 1944) — мастак, які адначасова з Кандзінскім і Малевічам паклаў пачатак абстрактнага жывапісу.

Біяграфія

Нарадзіўся ў невялікім галандскім мястэчку Амерсфарт, у сям’і дырэктара мясцовай школы. Бацька не мог забяспечыць сям’ю, але падтрымаў талент сына, у 20 гадоў Мандрыян з’ехаў вучыцца ў Амстэрдам.

Пачынаў выкладчыкам малявання ў пачатковай школе, раннія працы — пейзажы Галандыі ў духу імпрэсіянізму. Захапіўся тэасофіяй Алены Блавацкай. Глыбока ўспрыняў шуканні кубізму на выставе кубістаў у Амстэрдаме (1911). У 1912 пераехаў у Парыж, у знак пачатку новага жыцця змяніў прозвішча на «Мандрыян».

Гады Першай сусветнай вайны правёў на радзіме, у 1915 годзе зблізіўся з мастаком Тэа ван Дусбургам, заснаваў з ім разам рух «Стыль» і аднайменны мастацкі часопіс. Часопіс стаў органам неапластыцызму — утопіі новай пластычнай культуры як лімітавай свядомасці ў скрупулёзнай перадачы абагульненай прыгажосці і ісціны самымі аскетычнымі сродкамі, асноўнымі, першаснымі маляўнічымі тонамі, лініямі, формамі Гэты нефігуратыўны кірунак Мандрыян паслядоўна развіваў у Францыі, дзе пражыў з 1919 па 1938, затым у Вялікабрытаніі, а з 1940 — у ЗША.

У амерыканскі перыяд сваёй творчасці паспрабаваў прыстасаваць прынцыпы неапластыцызму для перадачы дынамічных эфектаў («Бугі-вугі на Брадвеі»). Памёр ад запалення лёгкіх 1 лютага 1944 года і быў пахаваны на могілках Cypress Hills у нью-ёркскім Брукліне.

Зноскі

1. Piet Mondriaan
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
2. Pieter Cornelis Mondriaan — 2009.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372"></a>
3. The Other Interface Праверана 20 мая 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126173923"></a>
4. RKDartists
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
5. Мондриан Пит // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
6. Мондриан Пит // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
7. Find a Grave — 1996. Праверана 20 чэрвеня 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
8. Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>
9. Beeldene Kunst in Noord-Brabant
10. https://www.tate.org.uk/art/art-terms/a/abstraction-creation Праверана 18 кастрычніка 2018.
11. http://americanabstractartists.org/current-members/past/ Праверана 20 кастрычніка 2018.