Рабер дэ Мантэск’ю

Рабер дэ Мантэск’ю
фр.: Robert de Montesquiou
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні фр.: Marie Joseph Anatole Robert de Montesquiou-Fezensac[1]
Дата нараджэння 19 сакавіка 1855(1855-03-19)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 снежня 1921(1921-12-11)[3][4][…] (66 гадоў)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Бацька Thierry de Montesquiou-Fezensac[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці паэт, пісьменнік, журналіст, літаратурны крытык, біёграф, equestrian, мастацкі крытык, калекцыянер мастацтва
Гады творчасці 18921921
Мова твораў французская
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Рабер дэ Мантэск’ю (па-французску: Robert de Montesquiou; 19 сакавіка 1855, Парыж, Францыя11 снежня 1921, Ментона (часам Ментон), Прыморскія Альпы, Францыя) — французскі пісьменнік, паэт, дэндзі, літаратурны і мастацкі крытык, калекцыянер.

Належаў да старажытнага гасконскага роду, які паходзіць ад сярэдневяковых уладароў графства Фезансак[6].

Поўнае імя пісьменніка — граф Мары Жазеф Рабер Анатоль дэ Мантэск’ё-Фезансак. Нарадзіўся ў 1855 годзе ў Парыжы[7].

Рабер дэ Мантэск’ю стаў эмблематычнай фігурай Парыжа і французскай упадніцкай культуры на сумежжы 19-20 стст. Паэт меў славу «фанаберлівага дэндзі»[8].

Пісьменнікі і мастакі захавалі яго вобраз у раманах і карцінах: Жарыс-Карл Х'юісманс у рамане «Наадварот», Жан Ларэн у «Спадар Факас» і Марсель Пруст у рамане «У пошуках страчанага часу», дзе стаў прататыпам барона Шарля[9].

У 1885 годзе Мантэск’ю сустрэў у Венецыі маладога аргенцінца Габрыэля д’Ітуры (1860-1905), які стаў яго сакратаром і кампаньёнам[10].

Нягледзячы на сяброўскія адносіны з мноствам жанчын, у асабістым жыцці Мантэск’ю вабілі прадстаўнікі свайго полу[11].

Удзельнічаў у конным спорце на Алімпійскіх гульнях 1900 года ў Парыжы, заваяваўшы бронзавы медаль у конных скачках[12].

Рабер дэ Мантэск’ю памёр у Ментоне ў 1921 годзе і быў пахаваны побач з Габрыэлем д’Ітуры на могілках Ганар у Версалі[13].

Мантэск’ё апублікаваў васямнаццаць тамоў паэзіі, дваццаць дзве крытычныя працы, два раманы і тры жыццяпісы. Яго тры тамы ўспамінаў былі надрукаваны пасля смерці[14].

Спадчына пісьменніка і паэта доўгі час была забытая і недаацэньвалася. Яго кніга прозы — своеасаблівае развітанне з памерлым спадарожнікам — Le Chancelier des fleurs (Кветкавы канцлер, 1907) — з'яўляецца сапраўдным гімнам каханню і сяброўству адначасова[15].

Таксама пісаў п’есы: дасюль вядомы яго драматургічны твор «Mikhaïl. Mystère en quatre scènes», 1901[16].

  • Les Chauves-Souris, Clairs obscurs, Paris, Richard, 1892.
  • Le Chef des odeurs suaves, Floréal extrait, Richard, 1893.
  • Le Parcours du rêve au souvenir, Paris, Charpentier et Fasquelle, 1895.
  • Les Hortensias bleus, Charpentier et Fasquelle, 1896.
  • Les Perles rouges: 93 sonnets historiques, Charpentier et Fasquelle, 1899.
  • Les Paons, Charpentier et Fasquelle, 1901.
  • Prières de tous: huit dizaines d’un chapelet rythmique, Paris, La Maison du Livre, 1902.
  • Calendrier Robert de Montesquiou 1904.
  • Passiflora, Paris, éditions de L’Abbaye, 1907.
  • Les Paroles diaprées. Cent dédicaces, Richard, 1910.
  • Les Paroles diaprées. Nouvelle série de dédicaces, Richard, 1912.
  • Les Offrandes blessées: élégies guerrières, Paris, Edward Sansot, 1915.
  • Nouvelles Offrandes blessées, La Maison du livre, 1915.
  • Offrande coloniale, 1915.
  • Sabliers et lacrymatoires: élégies guerrières et humaines, Sansot, 1917.
  • Un moment du pleur éternel: offrandes innommées, Sansot, 1919.
  • Les Quarante Bergères : portraits satiriques, Paris, La Librairie de France, 1925.
  • La Petite Mademoiselle, Paris, Albin Michel, 1911.
  • La Trépidation, Paris, Émile-Paul Frères, 1922.
  • Le Chancelier des fleurs: douze stations d’amitié, La Maison du livre, 1907.
  • La Divine Comtesse: étude d’après Madame de La Castiglione, Paris, Maison Goupil, 1913.
  • L’Agonie de Paul Verlaine (1890—1896), Paris, M. Escoffier, 1923.
  • Les Pas effacés, en trois volumes, Émile-Paul Frères, 1923; réédition aux Éditions du Sandre, 2007.

Зноскі

  1. а б в Archives de Paris
  2. а б пасведчанне аб смерці
  3. Robert de Montesquiou
  4. Robert, Comte de Montesquiou(-Fezensac) // Montesquiou(-Fezensac), Robert, Comte de // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T059326
  5. RKDartists Праверана 1 чэрвеня 2020.
  6. Philippe Jullian, Robert de Montesquiou, un prince 1900, Librairie académique Perrin, 1987.
  7. Philippe Jullian, Robert de Montesquiou, un prince 1900, Librairie académique Perrin, 1987.
  8. Cyril Grunspan, Marcel Proust: tout dire, 2005, p. 35.
  9. Caroline Weber, Proust’s Duchess. How three celebrated women captured the imagination of fin-de-siècle Paris, New York, Vintage books, 2018, 715 p.
  10. Caroline Weber, Proust’s Duchess. How three celebrated women captured the imagination of fin-de-siècle Paris, New York, Vintage books, 2018, 715 p.
  11. Jean-David Jumeau-Lafond, Portraits «fin de siècle»: du dandy à l’esthète dans Figures du dandy, de Van Dyck à Oscar Wilde, Paris, Petit Palais, musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris, 2016, 85 p.
  12. Patrick Chaleyssin, Robert de Montesquiou, mécène et dandy, Somogy, 1992.
  13. Patrick Chaleyssin, Robert de Montesquiou, mécène et dandy, Somogy, 1992.
  14. Jean-David Jumeau-Lafond, Portraits «fin de siècle»: du dandy à l’esthète dans Figures du dandy, de Van Dyck à Oscar Wilde, Paris, Petit Palais, musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris, 2016, 85 p.
  15. Olivier Apert, Robert de Montesquiou: souverain des choses transitoires, Obsidiane, coll. «Les Placets invectifs», 2015, 91 p.
  16. Olivier Apert, Robert de Montesquiou: souverain des choses transitoires, Obsidiane, coll. «Les Placets invectifs», 2015, 91 p.