Расійская рэспубліка
| рэспубліка | |||||
| Расійская рэспубліка | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Россійская Республика | |||||
|
|||||
| Гімн: Марсельеза | |||||
 |
|||||
|
|
|||||
| Сталіца |
Петраград (1917—1918) Самара, Уфа (1918) |
||||
| Мова(ы) | руская | ||||
| Афіцыйная мова | руская | ||||
| Рэлігія | свецкая дзяржава | ||||
| Грашовая адзінка | рубель[d] і керанкі[d] | ||||
| Плошча | 22 400 000 кв.км | ||||
| Насельніцтва | 181 537 800 чал.(на 1916 год) | ||||
| Форма кіравання | парламенцкая рэспубліка і Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
| Найбуйнейшыя гарады |
Петраград, Масква, Ніжні Ноўгарад, Адэса, Варшава, Растоў-на-Доне, |
||||
| Валюта | рубель | ||||
| Старшыня Часовага ўрада | |||||
| • 5 (18) мая 1917 — 24 ліпеня (6 жніўня) 1917 | Георгій Львоў | ||||
| • 24 ліпеня (6 жніўня) 1917 — 27 верасня (8 кастрычніка) 1917 | Аляксандр Керанскі | ||||
| Гісторыя | |||||
| • 1 (14) верасня 1917 | Стварэнне Расійскай Рэспублікі | ||||
| • 25 кастрычніка (7 лістапада) 1917 | Кастрычніцкая рэвалюцыя | ||||
| Папярэднікі і пераемнікі | |||||
|
|
|||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
 Гісторыя Расіі | |
|---|---|
 | |
| Усходнія славяне, русы | |
| Старажытная Кіеўская дзяржава (IX—XII ст.) | |
| Удзельная Русь (XII—XVI ст.) | |
| Наўгародская дзяржава (1136—1478) | |
| Уладзіміра-Суздальскае княства (1157—1389) | |
| Маскоўскае княства (1263—1478) | |
| Маскоўская дзяржава (1478—1721) | |
| Расійская імперыя (1721—1917) | |
| Расійская рэспубліка (1917) | |
| Савецкая Расія (1917—1922) | |
| СССР (1922—1991) | |
| Расійская Федэрацыя (з 1991) | |
Назвы | Кіраўнікі | Храналогія | Экспансія Партал «Расія» |
Расійская рэспу́бліка (руск. дарэф. Россійская Республика) — назва Расіі з 1 верасня па 25 кастрычніка 1917 года. Абвешчана пастановай Часовага Урада ад 1 (14) верасня 1917 года[1]. 5 (18) студзеня 1918 года Усерасійскі Устаноўчы сход у законе пра зямлю зацвердзіў назву «Расійская рэспубліка», а затым абвясціў Расію дэмакратычнай федэратыўнай рэспублікай (аднак гэта не мела практычнага значэння, бо яшчэ да гэтага Усерасійскі цэнтральны выканаўчы камітэт абвясціў федэратыўны лад Расійскай Савецкай рэспублікі. Словазлучэнне «Расійская Рэспубліка» сустракаецца ў Канстытуцыі 1918 года два разы (арт. 10 і арт. 20), адзін раз «Расійская Савецкая Рэспубліка» (арт. 2), а ў астатніх выпадках Расія ў гэтым дакуменце называецца «Расійская Сацыялістычная Федэратыўная Савецкая Рэспубліка».
Дзяржаўны лад
[правіць | правіць зыходнік]Дзяржаўная структура Расійскай рэспублікі складалася з часовых органаў дзяржаўнай улады.
- Часовы ўрад з'яўлялася найвышэйшым органам выканаўчай і заканадаўчай улады. Узначальваўся міністрам-старшынём і было заклікана кіраваць краінай да склікання Устаноўчага сходу. Міністры-старшыні — князь Георгій Львоў (з 14 сакавіка па 6 жніўня 1917 года н. ст.) і Аляксандр Керанскі (з 6 жніўня 1917). Часовы Урад страціў уладу ў выніку Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года;
- Часовы савет Расійскай Рэспублікі — часовы парламент (Прадпарламент), спачатку закліканы быць заканадаўчым органам да склікання Устаноўчага сходу, але пазней стаў толькі дарадчым органам пры Часовым Урадзе. Старшыня — М. Д. Аўксенцьеў. Быў распушчаны Саветам Народных Камісараў.
Апроч таго, Часовым Урадам быў утвораны шэраг камісій, у якіх распрацоўваліся праекты будучага дзяржаўнага ладу Расіі, у тым ліку новых асноўных законаў (канстытуцыі). Дзеялі і практычна ўсе ўстановы Расійскай імперыі, у прыватнасці Урадаўнічы Сенат, распушчаны пазней бальшавікамі паводле Дэкрэту пра суд № 1.
Беларускія нацыянальныя арганізацыі
[правіць | правіць зыходнік]У перыяд 1905—1917 гадоў з пачаткам росту нацыянальных рухаў у Расіі шматлікія палітычныя арганізацыі беларускага кірунку, разам з рухамі іншых не-расійскіх народаў Расіі, выказвалі ідэі пра будучую дэмакратызацыю ў Расіі, у выніку якой у Расіі будзе ўтвораная федэрацыя, а беларускія землі ў ёй атрымаюць статус аўтаноміі. Падобны шлях развіцця Расіі і Беларусі бачыла, напрыклад, Беларуская хрысціянская дэмакратыя, якая, аднак, ужо ў 1918 годзе падтрымала абвяшчэнне незалежнасці Беларусі.
Ужо пасля канца існавання Расійскай рэспублікі і прыходу ёй на змену савецкай улады шэраг беларускіх нацыянальных арганізацый першапачаткова прытрымліваліся думкі пра аднаўленне не-савецкае федэратыўнай Расіі, у якой Беларусь мела б аўтаномію на рэспубліканскай аснове[2][3]. Падобныя планы таксама падзялялі расійскія эсэры і яўрэйскія сіяністы[2].
У снежні 1917 года Усебеларускі з'езд сфармуляваў ідэю стварэння Беларускай Народнай Рэспублікі як аўтаноміі ў складзе Расіі[3]
Зноскі
- ↑ Постановление Временного правительства России «о провозглашении России республикой» от 1 (14) сентября 1917 года
- ↑ а б Брэсцкі мір. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. — library.by, 2010.
- ↑ а б Уладзімір Снапкоўскі. Беларуская дзяржаўнасць і дыпламатыя ў ХХ ст.. — Белорусский журнал международного права и международных отношений 2001. Архівавана з першакрыніцы 13 сакавіка 2016.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- История России. XX век: в 2-х т. / отв.ред. А.Б. Зубов. — Москва : АСТ, 2009. — Т. I. 1894—1939 гг. — 1024 с.