Роберт Уілсан (эканаміст)

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Уілсан.
Роберт Уілсан
Дата нараджэння 16 мая 1937(1937-05-16)[1] (87 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці эканаміст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера эканоміка[3], менеджмент[3] і матэматычная эканоміка[3]
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Howard Raiffa[d]
Член у
Узнагароды

Роберт Батлер Уілсан-малодшы (англ.: Robert Butler Wilson; нар. 16 мая 1937(1937-05-16)[1], Geneva[d], Небраска[2]) — амерыканскі эканаміст і заслужаны прафесар менеджменту ў Стэнфардскім універсітэце. Сумесна са сваім калегам з Стэнфарда і былым студэнтам Полам Мілграмам[7] быў узнагароджаны прэміяй па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля 2020 года «за ўдасканаленне тэорыі аўкцыёнаў і вынаходства іх новых фарматаў»[8][9]. Яшчэ два яго вучні, Элвін Рот і Бенгт Хольмстрэм, таксама з’яўляюцца лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі[10][11].

Уілсан вядомы сваім унёскам у навуку кіравання і эканоміку бізнесу. Яго доктарская дысертацыя ўвяла паслядоўнае квадратычнае праграмаванне, якое стала вядучым ітэрацыйным метадам для нелінейнага праграмавання[12]. Разам з іншымі эканамістамі-матэматыкамі ў Стэнфардзе ён дапамог перафармуляваць эканоміку арганізацыі прамысловасці і тэорыю арганізацыі з выкарыстаннем тэорыі некааператыўнай гульні[13][14]. Яго даследаванне нелінейнага цэнаўтварэння паўплывала на палітыку буйных фірмаў, асабліва ў энергетычнай галіне, асабліва электраэнергетыкі[15][16].

Ранняе жыццё і акадэмічная кар’ера

[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан нарадзіўся 16 мая 1937 года ў Джэніве, штат Небраска. Скончыў сярэднюю школу Лінкальна ў Лінкальне, штат Небраска, і атрымаў поўную стыпендыю ў Гарвардскім універсітэце. Атрымаў ступень бакалаўра мастацтваў у Гарвардскім каледжы ў 1959 годзе. Затым атрымаў ступень магістра дзелавога адміністравання ў 1961 годзе і атрымаў ступень доктара дзелавога адміністравання у 1963 годзе з Гарвардскай школе бізнесу[17]. Вельмі кароткі час працаваў у Каліфарнійскім універсітэце ў Лос-Анджэлесе, а затым перайшоў на факультэт Стэнфардскага ўніверсітэта. З 1964 года працаваў на факультэце Стэнфардскай бізнес-школы[17]. Таксама быў членам юрыдычнага факультэта Гарвардскага факультэта з 1993 па 2001 год[18].

Даследаванне

[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан вядомы сваімі даследаваннямі і выкладаннем па дызайне рынку, цэнаўтварэнню, перамовам і сумежным тэмам, якія тычацца арганізацыі прамысловасці і эканомікі інфармацыі. З’яўляецца экспертам па тэорыі гульняў і яе прымяненню. Унёс асноўны ўклад у распрацоўку аўкцыёнаў і стратэгіі канкурэнтных таргоў у нафтавай, камунікацыйнай і энергетычнай галінах, а таксама ў распрацоўку інавацыйных схем цэнаўтварэння. Яго праца па цэнаўтварэнні першачарговай паслугі на электраэнергію рэалізавана ў камунальнай сферы[13][19].

Артыкул Уілсана ў Econometrica 1968 года «Тэорыя сіндыкатаў»[20] паўплываў на цэлае пакаленне студэнтаў-эканамістаў, фінансістаў і бухгалтараў. Дакумент ставіць фундаментальнае пытанне: пры якіх умовах чаканае прадстаўленне карыснасці апісвае паводзіны групы асоб, якія выбіраюць латарэю і падзяляюць рызыку аптымальнага па Парэту спосабам[20][21]?

З моманту завяршэння адукацыі апублікаваў каля сотні артыкулаў у прафесійных часопісах і кнігах. Быў намеснікам рэдактара некалькіх часопісаў і выступіў з некалькімі публічнымі лекцыямі[18][22].

У 1993 годзе Уілсан апублікаваў кнігу пра нелінейнае цэнаўтварэнне[23]. Гэта энцыклапедычны аналіз распрацоўкі тарыфаў і сумежных тэм для камунальных паслуг, у тым ліку электраэнергетыкі, сувязі і транспарту[15]. Кніга атрымала ў 1995 годзе прэмію Леа Меламеда, прэмію, якая прысуджаецца два разы ў год Чыкагскім універсітэтам за «выбітную стыпендыю прафесара бізнесу»[24].

Іншыя ўклады ў тэорыю гульняў уключаюць перамовы аб заработнай плаце і забастоўкі, а ў юрыдычным кантэксце — перамовы па ўрэгуляванні. Уілсан з’яўляецца аўтарам некаторых асноўных даследаванняў рэпутацыйнага эфекту ў драпежніцкіх цэнах, цэнавых войнах і іншых канкурэнтных баях[19].

Узнагароды

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б Deutsche Nationalbibliothek Record #170758443 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 28 красавіка 2014.
  2. ↑ а б выгрузка даных Freebase — Google.
  3. ↑ а б в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  4. ↑ www.nasonline.org Праверана 13 кастрычніка 2020.
  5. ↑ https://www.amacad.org/person/robert-butler-wilson Праверана 13 кастрычніка 2020.
  6. ↑ https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/current Праверана 6 красавіка 2023.
  7. ↑ Charles Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson. CNN. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
  8. ↑ "The Prize in Economic Sciences 2020" (PDF) (Press release).
  9. ↑ Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson for auction theory.
  10. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2012. NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 13, 2020.
  11. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2016. NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 10, 2016.
  12. ↑ Research Gate - Sequential Quadratic Programming Methods. Researchgate. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  13. ↑ а б Robert Wilson. Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  14. ↑ "How Market Design Emerged from Game Theory: A Mutual Interview". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  15. ↑ а б Nonlinear Pricing. Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы May 13, 2020.
  16. ↑ "Architecture of Power Markets". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  17. ↑ а б RobertWilson. Stanford University. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
  18. ↑ а б GSB Faculty - Robert Wilson. Graduate School of Business - Faculty. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  19. ↑ а б Robert Wilson | SIEPR(недаступная спасылка). siepr.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2019. Праверана 12 студзеня 2022.
  20. ↑ а б Wilson, Robert (1968). "The Theory of Syndicates". Econometrica. 36 (1): 119–132. doi:10.2307/1909607.
  21. ↑ Eliashberg, Jehoshua. "Risk Sharing and Group Decision Making". Management Science. 27 (11): 1221–1235. doi:10.1287/mnsc.27.11.1221.
  22. ↑ Professor Robert Wilson -- Resume. web.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
  23. ↑ Nonlinear Pricing. Праверана January 20, 2018.
  24. ↑ Mathematical Sciences Research Institute. www.msri.org. Архівавана з першакрыніцы September 27, 2010.
  25. ↑ John Simon Guggenheim Foundation | Robert B. Wilson
  26. ↑ Архивированная копия(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 мая 2017. Праверана 29 красавіка 2017.
  27. ↑ Press release: The Prize in Economic Sciences 2020

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]