Тарпан

† Тарпан
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Надклас:  Чацвераногія Клас:  Млекакормячыя Падклас:  Звяры Інфраклас:  Плацэнтарныя Надатрад:  Laurasiatheria Атрад:  Няпарнакапытныя Сямейства:  Коневыя Падсямейства:  Equinae Трыба:  Equini Род:  Коні Від:  Конь дзікі Падвід:  † Тарпан
Міжнародная навуковая назва
Equus ferus ferus (Boddaert, 1785)
Сінонімы
Equus f. equiferus Pallas, 1811 Equus f. gmelini Antonius, 1912 Equus f. sylvestris Brincken, 1826 Equus f. silvaticus Vetulani, 1928. Equus f. tarpan Pidoplichko, 1951
Ахоўны статус
Віды, якія зніклі IUCN 3.1 Extinct : ???
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   926237 EOL   10512609

Тарпа́н (Equus ferus ferus) — дзікі конь.

Апісанне

Вылучаюць два падвіды: тарпан стэпавы і тарпан лясны. Вышыня ў карку стэпавага тарпана да 137 см, лясны быў драбнейшы. Склад цела дужы, масць шэрая. Уздоўж спіны чорная паласа, грыва і хвост чорныя.

Паходжанне

Тарпанаў працяглы час разглядалі або як прамых нашчадкаў дзікіх коней плейстацэнавай эпохі ў Еўропе або як непасрэдных продкаў сучасных свойскіх коней. Даследаванне генетыкаў, апублікаванае ў 2021 годзе^[1], выявіла, што тарпаны былі вынікам змяшання еўрапейскіх дзікіх коней са свойскімі коньмі Ямнай культуры.

Гісторыя

Польскія конікі

Тарпанападобныя коні ў Налібоцкім заказніку, Беларусь

Былі пашыраны ў Еўропе і заходнім Казахстане. Тарпан стэпавы вынішчаны ў XVIII—XIX ст. Тарпан лясны — на пачатку XIX ст.

У 1930-я гады ў Германіі і Польшчы працавалі над узнаўленнем тарпана ляснога. Пасля вайны тарпанападобныя коні трапілі ў Германію, затым вярнуліся ў Польшчу. У 1962 і 1968 гадах з Польшчы на Беларусь завезена пяць асобін у Белавежскую пушчу. З'явіліся папуляцыі ў Нідэрландах, Румыніі, Латвіі. Дзікіх коней з Нідэрландаў у 2019 годзе завезлі ў Налібоцкую пушчу, дзе атрымаўся статак са 151 галоў^[2], які затым павялічыўся.

Зноскі

1. Librado, P., Khan, N., Fages, A. et al. The origins and spread of domestic horses from the Western Eurasian steppes. Nature 598, 634–640 (2021)
2. greenbelarus.info

Літаратура

• Самусенка Э. Р. Тарпа́н, конь дзікі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 443. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Тарпа́н, европейская дикая лошадь // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 280. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)