Торбачнік

Торбачнік
Торбачнік альпійскі (Thlaspi alpestre)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Thlaspideae Род:  Торбачнік
Міжнародная навуковая назва
Thlaspi L., Sp. Pl. 2: 645 (1753)
Тыпавы від
Thlaspi arvense — Торбачнік палявы
Даччыныя таксоны
каля 70 відаў, гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   23419 NCBI   13287 EOL   39284 GRIN   g:12085 IPNI   13125

То́рбачнік^[1][2] (Thlaspi) — род кветкавых раслін сямейства Капуставыя (Brassicaceae).

Апісанне

Thlaspi arvense — Торбачнік палявы.
Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Аднагадовыя і шматгадовыя травяністыя расліны. Сцёблы прамастойныя, простыя або галінастыя. Прыкаранёвае лісце часта ў разетцы, чаранковае, суцэльнае, зубчастае ці хвалістае, сцябловае — сядзячае, вузкасэрцападобнае.

Кветкі дробныя, белыя, з чатырма пялёсткамі, сабраныя ў верхавінкавыя гронкападобныя суквецці. Плод — стручочак.

Пашырэнне

Каля 60 відаў. Пашыраны ва ўмераным поясе Еўразіі і Амерыкі. На тэрыторыі Беларусі 3 віды: торбачнік альпійскі (Thlaspi alpestre), занесены ў Чырвоную кнігу, торбачнік палявы (Thlaspi arvense) і торбачнік пранізалісты (Thlaspi perfoliatum). Трапляюцца на палях, пустках, уздоўж дарог.

Сінонімы

Сінонімы^[3]

• Apterigia Galushko
• Atropatenia F.K.Mey.
• Callothlaspi F.K.Mey.
• Kotschyella F.K.Mey.
• Masmenia F.K.Mey.
• Microthlaspi F.K.Mey.
• Neurotropis (DC.) F.K.Mey.
• Noccidium F.K.Mey.
• Raparia F.K.Mey.
• Syrenopsis Jaub. et Spach
• Thlaspiceras F.K.Mey.
• Vania F.K.Mey.

Класіфікацыя

Таксанамічнае становішча

Род Торбачнік уваходзіць у сямейства Капуставыя (Brassicaceae) парадку Капустакветныя (Brassicales).

яшчэ 14 сямействаў (па Сістэме APG II)

≈80 відаў

парадак Капустакветныя

род Торбачнік

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Капуставыя

яшчэ 44 парадка кветкавых раслін (па Сістэме APG II)

яшчэ мноства родаў, у тым ліку Свірэпа, Капуста

Віды

Род налічвае каля 80 відаў ^[4], некоторые из них:^[5]

Thlaspi alliaceum L. Thlaspi alpestre Jacq. — Торбачнік альпійскі Thlaspi alpinum Crantz Thlaspi arcticum Thlaspi arvense L. typus[6] — Торбачнік палявы Thlaspi bellidifolium Griseb. Thlaspi bulbosum Spruner ex Boiss. Thlaspi caerulescens J.Presl & C.Presl Thlaspi calaminare (Lej.) Lej. & Courtois Thlaspi californicum Thlaspi capaefolium Thlaspi ceratocarpum N.Busch Thlaspi cilicicum Thlaspi crassiusculum (F.K.Mey.) Greuter & Burdet Thlaspi densiflorum Boiss. & Kotschy ex Unger & Kotschy Thlaspi densifolium Thlaspi elegans Boiss. Thlaspi goesingense Hal. Thlaspi granatense Boiss. & Reut.

Thlaspi idahoënse Thlaspi jankae A.Kern. Thlaspi japonicum H.Boissieu Thlaspi kovatsii Heuff. Thlaspi kurdicum Hedge Thlaspi lilacinum Boiss. & A.Huet Thlaspi macranthum N.Busch Thlaspi montanum L. Thlaspi natolicum Boiss. Thlaspi nevadense Boiss. & Reut. Thlaspi orbiculatum (Steven ex DC.) F.K.Mey. Thlaspi oxyceras Boiss. Thlaspi parviflorum Thlaspi perfoliatum L. — Торбачнік пранізаналісты Thlaspi praecox Wulfen Thlaspi sylvium Gaudin Thlaspi szowitsianum Boiss. Thlaspi tymphaeum Hausskn. Thlaspi umbellatum Steven ex DC.

Гаспадарчае значэнне

Лекавыя, радзей харчовыя (салатныя, насенне для гарчыцы), дэкаратыўныя расліны, некаторыя пустазелле.

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 130. — 160 с. — 2 350 экз.
2. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
3. Паводле сайта GRIN (гл. картку расліны).
4. Thlaspi (англ.). The Plant List. Version 1.1. (17 снежня 2013). Праверана 2 кастрычніка 2016.
5. Паводле GRIN, ITIS і NCBI (гл. картку арганізму).
6. NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Thlaspi L. (англ.) (Праверана 15 лістапада 2009)

Літаратура

• Скуратовіч А. М. То́рбачнік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 489—490. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сімановіч Л. Г. То́рбачнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 92. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
• Thlaspi L. — Ярутка // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 117—118. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.
• Буш Н.А. Род 681. Ярутка — Thlaspi. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Н. А. Буш. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. VIII. — С. 576—590. — 696 + XXX с. — 5 200 экз.
• Ярутка // Сельскохозяйственный энциклопедический словарь / Редкол.: В. К. Месяц (гл. ред.) и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 621. — 656 с. — 100 000 экз. (руск.)
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. Род 46. Thláspi L. — Яру́тка // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — ISBN 9-87317-128-9.

Спасылкі

• Ярутка — род Thlaspi: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Thlaspi (Ярутка) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.)