Тулча

Горад Тулча рум.: Tulcea Герб Краіна  Румынія Жудзец Тулча Каардынаты 45°11′24″ пн. ш. 28°48′00″ у. д.^HGЯO Прымар Канстанцін Ходжа Плошча 199,94 ± 0,01 км² Вышыня цэнтра 30 ± 1 м Насельніцтва 66644[1] чалавек (2011) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Паштовы індэкс 820033 Аўтамабільны код TL Афіцыйны сайт primaria-tulcea.ro (рум.) Тулча на карце Румыніі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ту́лча (рум.: Tulcea, турэцкія назвы — Hora-Tepé і Tolçu) — горад у Румыніі, у гістарычнай вобласці Дабруджа, адміністрацыйны цэнтр жудзеца Тулча.

З'яўляецца духоўна-адміністрацыйным цэнтрам Тульчынскай епархіі Рускай праваслаўнай стараверскай царквы ў Румыніі.

Гісторыя

Паселішча на месцы Тулчы было заснавана грэкамі ў VII стагоддзі да н.э. Яно называлася Эгісас (грэч. Αιγισσος), і згадвалася ў дакументах Дыядора. Авідзій спасылаўся на яго ў працы «Ex Ponto»; ён прытрымліваўся меркавання, што назва ўзнікла ад імя заснавальніка — дака Карпіуса Аегісуса (Carpyus Aegyssus).

У I стагоддзі горад быў заваяваны Рымскай рэспублікай, і стаў базай для рымскага флоту, які абараняе паўночна-ўсходнюю мяжу імперыі. Для ўмацавання горада былі ўзведзены высокія сцены з вежамі, руіны якіх захаваліся да нашага часу.

Пасля гэтага горад знаходзіўся у падпарадкаванні Візантыйскай імперыі на працягу III—VI стагоддзяў і быў уключаны ў фему Малая Скіфія (грэч. Σκυθια Ελασσων), з 679 па XIV стагоддзе - Балгарыі, у X—XIII стагоддзяў, быў таксама часткай мясцовых дзяржаўных утварэнняў. Пасля 1390 года знаходзіўся пад уладай ваяводы Мірчы Старога.

У 1416 годзе Тулча была заваявана Асманскай імперыяй і разам з астатняй Дабруджай адышла да Румыніі ў 1878 годзе. Тулча была невялікім суднабудаўнічым пасёлкам і толькі ў 1860 годзе атрымала статус горада, стаўшы сталіцай правінцыі.

З 1916 па 1918 год падчас Першай сусветнай вайны горад быў акупаваны сіламі Цэнтральных дзяржаў, у маі 1918 года паводле ўмоў Бухарэсцкага мірнага дагавора над Паўночнай Дабруджай, куды ўваходзіла і Тулча быў усталяваны кандамініум дзяржаў Чацвярнога саюза, які дзейнічаў да лістапада таго ж года, калі пасля паражэння краін германскага блока дагавор быў адменены.

Насельніцтва

Паводле перапісу 2011 года, насельніцтва Тулчы складае 66,6 тысяч жыхароў, 92,07 % з якіх з'яўляюцца румынамі па нацыянальнасці. З іншых нацыянальнасцей найбольш прадстаўлены рускія ліпаване (2,9 % ад усяго насельніцтва) і туркі (1,43 %)^[1].

Насельніцтва

Год Колькасць 1912 21 727 1930 20 403 1948 21 642 Год Колькасць 1956 24 639 1966 35 561 1977 61 752 Год Колькасць 1992 97 904 2002 91 875 2011 73 707 [2] Год Колькасць 2021 65 624 [3]

Славутасці

• Крэпасць Aegyssus (VIII ст. да н.э.).
• «Манумент», на тэрыторыі парку Помніка Незалежнасці. Помнік Незалежнасці быў пабудаваны ў гонар перамогі рускіх і румынскіх каралеўскіх салдатаў у руска-турэцкай вайне 1877—1878 гг., якая зацвердзіла румынскую дзяржаўнасць.
• Гісторыка-археалагічны музей

Гарады-пабрацімы

• Ольбарг, Данія
• Равіга, Італія
• Шумен, Балгарыя
• Іліён, Грэцыя
• Бішапстаўн, Ірландыя
• Пушкін, Расія

Зноскі

1. Comunicat de presă privind rezultatele provizorii ale Recensământului Populaţiei şi Locuinţelor – 2011 (нявызн.)(недаступная спасылка). Tulcea County Regional Statistics Directorate (2 лютага 2012). Архівавана з першакрыніцы 5 лістапада 2012. Праверана 30 кастрычніка 2012.
2. Populaţia stabilă pe judeţe, municipii, oraşe şi localităti componenete la RPL_2011 — INS. Праверана 4 лютага 2014.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6973708"></a>
3. 2021 Romanian census — National Institute of Statistics.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q106566382"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6973708"></a>

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тулча
• Афіцыйны сайт (рум.)