Франц Вільгельм Зайверт | |
---|---|
ням.: Franz Wilhelm Seiwert | |
| |
Дата нараджэння | 9 сакавіка 1894[1][2][…] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 3 ліпеня 1933[1][2][…] (39 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | мастак, скульптар, дызайнер, графік, паэт |
Мастацкі кірунак | канструктывізм і Фігуратыўны канструктывізм[d] |
Член у | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Франц Вільгельм Зайверт (ням.: Franz Wilhelm Seiwert; 9 сакавіка 1894[1][2][…], Кёльн, каралеўства Прусія[3] — 3 ліпеня 1933[1][2][…], Кёльн, Вольная дзяржава Прусія[3]) — нямецкі мастак і скульптар, прадстаўнік канструктывізму. Таксама праяўляў палітычную актыўнасць левых поглядаў, зрабіў графічны і тэарэтычны ўнёсак у часопіс Die Aktion .
У 1901 годзе, ва ўзросце сямі гадоў, Франц Зайверт стаў ахвярай эксперыментальнай рэнтгенаўскай працэдуры. Усё жыццё ён пражыў з гнойнымі ранамі і апёкамі ад наступстваў, што вызначала кірунак яго творчасці і прывяло да ранняй смерці.
У 1910—1914 гадах Франц Зайверт вучыўся ў Кёльнскай школе мастацтваў і рамёстваў[5]. У 1919 годзе ён пазнаёміўся з Максам Эрнстам і прыняў удзел у дзейнасці дадаістаў. Зайверт быў запрошаны да ўдзелу у вялікай выстаўкі дадаізму ў Кёльне, але ў апошні момант адмовіўся праз «буржуазнасць» гэтага мастацкага руху. У тым жа годзе ён стварыў групу «Stupid », у якую ўвайшлі Генрых Хёрле і Антон Рэдэршайт.
У 1923 годзе ў кёльнскім Kunstverein адбылася першая вялікая персанальная выстаўка Франца Зайверта[5]. Д сярэдзіны 1920-х гадоў Зайверт быў лідарам «Групы прагрэсіўных мастакоў», якая імкнулася прымірыць канструктывізм з рэалізмам, адначасова выказваючы радыкальныя палітычныя погляды. Вялікая калектыўная выстава ў Barmer Museum у 1928 годзе надала Зайверту сусветную вядомасць. Дэтройцкі музей набыў некалькі яго работ, таксама Зайверт пазнаёміўся з Ласла Мохай-Надзем. З 1930 года Зайверт атрымаў некалькі буйных заказаў ад Кёльнскага музея дэкаратыўнага мастацтва. Прыкладна ў гэты ж час ён таксама выканаў карцінныя кампазіцыі ў выглядзе вітражоў. У 1929 годзе Франц Зайверт заснаваў часопіс прагрэсіўнага мастацтва «a-z»[6], які стаў сродкам экспазіцыянавання фігуратыўнага канструктывізму.
Пасля прыходу нацыстаў да ўлады ў Германіі Зайверт збег у Зібенгебіргэ, але па стане здароўя вымушаны быў вярнуцца ў Кёльн. Яўрэйскія сябры змясцілі пацыента ў яўрэйскую бальніцу ў Кёльне, дзе ён памёр пасля няўдалых спроб лячэння рэнтгенолага Вальтэра Бланка (1894–1943).
У 1937 годзе ў межах нацысцкай барацьбы з «дэгенератыўным мастацтвам» былі знішчаны 11 прац Зайверта[7].
Франц Зайверт актыўна ўдзельнічаў у міжнародных дыскусіях у пытаннях пралетарскай культуры падчас рэвалюцыйнага ўздыму пасля Першай сусветнай вайны. «Кіньце старых фальшывых ідалаў! У імя будучай пралетарскай культуры»[8].
Зайверт быў галоўным тэарэтыкам фігуратыўнага канструктывізму , апісваючы яго паходжанне як «з экспрэсіяністычна-кубістычнай мастацкай формы развіўся абстрактны канструктывізм, які, у сваю чаргу, прывёў да фігуратыўнага канструктывізму»[9].
Франц Вільгельм Зайверт на Вікісховішчы |