Хабараўск

Горад Хабараўск Хабаровск Герб^[d] Сцяг^[d] Краіна  Расія Каардынаты 48°27′ пн. ш. 135°06′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Sergei Kravchuk^[d] Заснаваны 31 мая (12 чэрвеня) 1858[1] Плошча 383 км² Вышыня цэнтра 72 м Водныя аб’екты Амур і Amurskaya Protoka^[d] Насельніцтва ▼615 570 чал. (1 студзеня 2024)[2] Часавы пояс UTC+10 Тэлефонны код 4212 Паштовыя індэксы 680000–680150 Афіцыйны сайт khabarovskadm.ru (руск.)​ (англ.) Хабараўск на карце Расіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гістарычны цэнтры горада

Хабараўск (руск.: Хабаровск) — горад у Расіі. Адміністрацыйны цэнтр Далёкаўсходняй федэральнай акругі і Хабараўскага краю. Порт на рацэ Амур. Чыгуначная станцыя, вузел аўтадарог. Аэрапорт. Буйны прамысловы і культурны цэнтр. Плошча горада — 37,2 тыс. га.

Гісторыя

Заснаваны ў 1858 годзе як ваенны пост Хабараўка, названы ў гонар рускага землепраходца XVII стагоддзя Ерафея Хабарава. З 1880 горад Хабараўка, адміністрацыйны цэнтр Прыморскай вобласці, з 1884 — адміністрацыйны цэнтр Прыамурскага генерал-губернатарства. У Хабараўск перайменаваны ў 1893 годзе. У 1897 годзе злучаны чыгункай з Уладзівастокам. У 1902 годзе заснаваны ваенны завод «Арсенал». У пачатку 20 стагоддзя Хабараўск — буйны гандлёвы цэнтр Далёкага Усходу, з 1904 года база Амурскай ваеннай флатыліі. У 1916 годзе пабудаваны чыгуначны мост цераз Амур, які злучыў Хабараўск з чыгункай Усходняй Сібіры. У складзе Далёкаўсходняй рэспублікі ў 1922 годзе ўвайшоў у склад РСФСР. З 1926 года цэнтр Далёкаўсходняга, з 1938 года — Хабараўскага краю. У 1940 годзе злучаны чыгункай з г.Камсамольск-на-Амуры. У 1949 годзе праходзіў Хабараўскі працэс.

Насельніцтва

Год Колькасць 2009 579 168 [3] 2010 577 441 [4] 2011 577 753 [5] 2012 585 556 [6] Год Колькасць 2013 593 636 [7] 2014 601 043 [8] 2015 607 216 [9] 2016 611 160 [10] Год Колькасць 2017 616 242 [11] 2018 618 150 [12] 2019 617 473 [13] 2020 616 372 [14] Год Колькасць 2021 617 441 [15] 2023 617 168 [16] 2024 615 570 [2]

Эканоміка

Прамысловасць: машынабудаванне і металаапрацоўка (энергетычнае і ацяпляльнае абсталяванне, рухавікі, судны, кабель), нафтаперапрацоўка, дрэваапрацоўка, лёгка, харчовая, хіміка-фармацэўтычная прамысловасць, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў.

Транспарт

• Хабараўскі трамвай

У 2021 годзе завершана будаўніцтва платнага высакахуткаснага абходу горада.

Вядомыя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Хабараўска

• Сяргей Уладзіміравіч Бадроў — расійскі кінарэжысёр.
• Іна Рыгораўна Голубева (нар. 1933) — беларускі архітэктар.
• Валерый Уладзіміравіч Гразноў (нар. 1946) — беларускі архітэктар.
• Аляксандр Юр’евіч Лобушкін (нар. 1955) — беларускі архітэктар.
• Наталля Яўгенаўна Максімовіч (нар. 1960) — беларускі ўрач-патафізіёлаг. Доктар медыцынскіх навук (2005), прафесар (2010).
• Мікіта Мелказёраў (нар. 1988) — беларускі журналіст, блогер.
• Віктар Яўгенавіч Шэршукоў — беларускі трэнер.

Гл. таксама

• Otto Dix

Крыніцы

1. http://page-history-khab.narod.ru/1.htm
2. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — М.: Росстат, 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126076461"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
3. http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667"></a>
4. http://habstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/habstat/resources/2e267b804fafa82a9fe59fca6ff6f188/Численность%20и%20размещение%20населения.pdf
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127388391"></a>
5. http://habstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/habstat/resources/d0c658004ec98de183bebb9dd5046e95/Оценка%20численности%20постоянного%20населения%20Хабаровского%20края%20на%20начало%202011%20года%20по%20муниципальным%20образованиям.htm
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127388546"></a>
6. http://habstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/habstat/resources/79d4fb804ec9936a8529bf9dd5046e95/Оценка%20численности%20населения%20по%20муниципальным%20образованиям.htm
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127388593"></a>
7. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996"></a>
8. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963"></a>
9. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>
10. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>
11. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
12. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — М.: Росстат, 2018.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q56023898"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
13. Оценка численности городского и сельского населения на 1 января 2019
14. Численность населения Хабаровского края по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года
15. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>
16. https://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 — Росстат, 2023.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126719912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).