Цай Лунь

Цай Лунь
кіт.: 蔡伦
Род дзейнасці	вынаходнік, палітык, eunuch
Дата нараджэння	не раней за 50 і не пазней за 62
Месца нараджэння	Лэян^[d], Guiyang Commandery^[d], Хань
Дата смерці	121[1]
Месца смерці	Лаян, Хань
Грамадзянства	Хань
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Цай Лунь (кіт. трад. 蔡倫, спр. 蔡伦, піньінь Cài Lún; 50—121) — кітайскі саноўнік дынастыі Хань, якому прыпісваецца вынаходства паперы.

Біяграфія

Цай Лунь нарадзіўся ў горадзе Лэйян цяперашняй акругі Хэньян правінцыі Хунань. У 75 еўнухам трапіў у імператарскі палац. У 105 падаў даклад аб удасканаленні тэхналогіі вытворчасці паперы, які увянчаў яго дзейнасць. Імператар Хэ Дзі (Лю Чжао) надаў яму высокі тытул міністра і багацце. Прайграўшы ў палацавай інтрызе пры імператары Ань Дзі, пакончыў жыццё самагубствам, выпіўшы яд.

Гісторыя вынаходніцтва

Выраб паперы па Цай Луню

Да Цай Луня паперу ў Кітаі рабілі з пянькі (валокны сцяблін канаплі), а яшчэ раней з шоўку, які выраблялі з бракаваных коканаў шаўкапраду.

Цай Лунь растоўк валокны шаўкоўніцы, драўняную залу, анучы і пяньку. Усё гэта ён змяшаў з вадой і атрыманую масу выклаў на форму (драўляная рама і сіта з бамбука). Пасля сушкі на сонцы, ён гэтую масу разгладзіў з дапамогай камянёў. У выніку атрымаліся трывалыя аркушы паперы.

Пасля вынаходніцтва Цай Луня, працэс вытворчасці паперы стаў хутка ўдасканальвацца. Сталі дадаваць для павышэння трываласці крухмал, клей, натуральныя фарбавальнікі і т. д.

• Выраб паперы па метаду Цай Луня
• 
  1
• 
  2
• 
  3
• 
  4
• 
  5

Зноскі

1. Cai Lun // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

Літаратура

• Б.Байер, У. Бирштайн и др. История человечества 2002 ISBN 5-17-012785-5