Цэнтральная Італія
Цэнтральная Італія — сярэдняя частка сучаснай рэспублікі Італія, свайго роду пераходнае, сувязное звяно паміж Паўночнай Італіяй і Паўднёвай Італіяй («медзаджорна»). Складаецца з рэгіёнаў Лацыё, Марке, Таскана і Умбрыя.
Цэнтральная Італія занята моцна расчлянёнымі хрыбтамі Цэнтральных Апенін, маецца шмат ліній сейсмалагічных разломаў, якія чаргуюцца з катлавінамі, высокая верагоднасць разбуральных землетрасенняў, напрыклад, землетрасенне ў Авецана 1915 года. У цэнтральнай Італіі размешчана сталіца краіны — горад Рым, а таксама незалежная духоўная дзяржава Ватыкан. У цэнтральнай Італіі ўзнік і сучасная літаратурная італьянская мова (у аснове сваёй — тасканская мова).
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]У часы антычнасці тэрыторыю засялялі разнастайныя індаеўрапейскія (італійскія лаціны) і неіндаеўрапейскія (этрускі) плямёны. Усе яны былі аб'яднаны і раманізаваны ў межах Рымскай імперыі. Пасля 476 года нашэсці германскіх плямёнаў з поўначы і візантыйцаў з поўдня, а таксама ўзмацненне ўлады Рымскіх Пап прывялі да дэзінтэграцыі антычнай раманскай агульнасці паўвострава на шэраг дробных дзяржаўных утварэнняў з вялікай разнастайнасцю субкультур і дыялектаў. Цэнтральнаітальянскія дыялекты ад паўночных адлучае ізаглоса лінія Спецыя-Рыміні, а ад паўднёвых лінія Рым-Анкона. У цэлым яны найбольш набліжаны да класічнай латыні, праяўляюць нямалае падабенства з ібера-раманскімі, а таксама з балкана-раманскімі мовамі.
У Сярэднявеччы ў цэнтральнай Італіі існавала некалькі дзяржаў (Піза, Таскана і інш.) Значную частку тэрыторый цэнтральнай Італіі аб'ядналі пад сваім «свецкім» кіраваннем Рымскія Папы з 754 па 1870. Узнікла так званая Папская вобласць.
Эканоміка
[правіць | правіць зыходнік]Эканоміка Цэнтральнай Італіі мае змяшаны аграрна-прамысловы характар. У прамысловым сектары раней пераважала дробнапрамысловая вытворчасць, лёгкая прамысловасць, вытворчасць і выраб скуры, абутку. З канца 90-х гадоў сектар перажывае заняпад з-за канкурэнцыі з кітайскімі вытворцамі. У наш час рэгіён у цэлым мае невысокі ўзровень жыцця, значнае беспрацоўе і няпоўную занятасць. Асноўная прыбытковая галіна — турызм.
