Чарлз Букоўскі

Чарлз Букоўскі
англ.: Charles Bukowski
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні Генрых Карл Букоўскі
Дата нараджэння 16 жніўня 1920(1920-08-16)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 9 сакавіка 1994(1994-03-09)[1][2][…] (73 гады)
Месца смерці
Пахаванне
Грамадзянства
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці акцёр, пісьменнік, сцэнарыст, паэт, раманіст, журналіст, аўтар, калумніст, аўтабіёграф, аўтар дзённіка
Гады творчасці з 1940
Кірунак брудны рэалізм[d], transgressive fiction[d], Разбітае пакаленне і Anti-poetry[d]
Мова твораў англійская
Дэбют Flower, Fist and Bestial Wail (1960)[5]
Подпіс Выява аўтографа
bukowski.net (англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку

Чарлз Букоўскі, сапр.: Генрых Карл Букоўскі (англ.: Charles Bukowski; 16 жніўня 1920, г. Андэрнах, Германія — 9 сакавіка 1994) — амерыканскі паэт і празаік.

Нарадзіўся ў сям’і амерыканскага вайскоўца польскага паходжання Генрыха Букоўскі і немкі Катарыны Фэт. У 1922 годзе сям’я з маленькім Генры, як пазней на амерыканскі манер пачалі яго называць бацькі, пераязджае ў ЗША і з 1926 года пасяляецца ў Лос-Анджэлесе, дзе Букоўскі пражыве амаль усё жыццё.

Пасля заканчэння сярэдняй школы Букоўскі год правучыўся ў гарадскім каледжы Лос-Анджэлеса на факультэце англійскай мовы і журналістыкі, спадзеючыся стаць пісьменнікам. У 1941 годзе Чарлз сыходзіць з дому, пасля таго, як бацька, прачытаўшы яго апавяданні, літаральна выкідвае рэчы сына на двор.

Першае апавяданне Букоўскі было надрукаванае ў 1944, праз два гады наступнае. Але Букоўскі расчароўваецца ў пісьменніцкай дзейнасці і амаль дзесяць гадоў нічога не піша. У 1955 Букоўскі трапляе ў клініку з дыягназам крываточная язва, прычына якой — празмернае ўжыванне алкаголю. Яго выратоўваюць ад смерці, але забараняюць піць. Забарону Букоўскі ігнаруе.

Пасля выпіскі з клінікі ён зноў пачынае пісаць, у асноўным вершы. Яго першы паэтычны зборнік «Кветка, кулак і пажадлівае выццё», накладам 200 асобнікаў, пабачыў свет у 1960 годзе, затым «Вершы на доўгую дыстанцыю для гульцоў, што прайграліся» — у 1962 г. Першы зборнік апавяданняў «Усе сракі ў свеце і мая» з’явіўся ў 1966 годзе.

Асноўныя паэтычныя зборнікі Букоўскі, якія зацікавілі яго крытыкаў і чытачоў, былі надрукаваныя ў выдавецтве Loujon Press. У пачатку 1960-х Loujon Press таксама выдаваў літаратурны часопіс The Outsider, дзе друкаваліся творы Джэка Керуака, Алена Гінзберга, Генры Мілера, Уільяма Бероуза і іншых. У першым нумары часопіса з’яўляецца падборка вершаў і Чарлза Букоўскі. У 1966 па выніках апытання часопіса «Бук» прызнаны «Аўтсайдарам года».

З 1967 года Букоўскі вядзе калонку «Нататкі старога распусніка» (Notes of A Dirty Old Man) у газеце Open Air, а затым у Los Angeles Free Press. Гэтыя тэксты былі выдадзеныя асобнай кнігай у 1969 годзе. У 1960-1970-х Чарлз Букоўскі робіцца надзвычай папулярным, асабліва ў Еўропе. Гэтым поспехам ён у вялікай ступені абавязаны свайму прыхільніку і выдаўцу Джону Марціну, які ў 1969 годзе прапануе выплочваць пісьменніку 100 долараў штомесяц, каб той мог увесь час прысвячаць творчасці. Букоўскі пагаджаецца і кідае працу на пошце. Менш чым праз месяц пасля звальнення ён піша свой першы раман «Пошта», які пабачыў свет у выдавецтве Марціна Black Sparrow Press.

Усе раманы Чарлза Букоўскі ў многім аўтабіяграфічныя. Яго альтэр эга, Генры Чынаскі, — алкаголік, валацуга і бабнік, які жыве сярод злачынцаў і адкідаў грамадства, але часам трапляе з дапамогай жанчынаў і ў высокія колы. Упершыню Чынаскі з’яўляецца ў аповесці «Прызнанні чалавека, звар’яцелага настолькі, каб жыць са звярамі», потым у раманах: вышэйзгаданая «Пошта», «Фактотум», «Жанчыны», «Хлеб з вяндлінай».

Апошні зборнік вершаў, які выходзіць пры жыцці паэта, — «Вершы апошняй ночы на Зямлі».

Чарлз Букоўскі памёр 9 сакавіка 1994 года ад лейкеміі, у хуткім часе пасля таго, як скончыў свой апошні раман «Макулатура». Цырымонію пахавання ажыццявілі будысцкія манахі. На яго магільнай пліце напісана «Не спрабуй» (Don’t try).

Зборнікі апавяданняў

Раманы

Беларускія пераклады

[правіць | правіць зыходнік]

Творы Ч. Букоўскі на беларускую пераклалі Н. Бінкевіч, Н. Гвоздзева, Г. Комар, І. Кулікоў, Ю. Цімафеева, М. Шчур, А. Явар.

  • Чарльз Букоўскі. Святло, і паветра, і месца, і час / Укл. і перакл. з англ. Ю. Цімафеева, Н. Бінкевіч, Г. Комар. — Мн.: Харвест, 2017.

Зноскі

  1. а б Charles Bukowski // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Charles Bukowski // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Deutsche Nationalbibliothek Record #11851735X // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
  4. Henry Charles Bukowski Праверана 10 сакавіка 2021.
  5. Першы паэтычны зборнік Букоўскі.