Шалон-ан-Шампань

Пра аднайменны горад у Бургундыі гл. Шалон-сюр-Сон

Горад Шалон-ан-Шампань фр.: Châlons-en-Champagne Герб Нотр-Дам-дэ-Во Краіна  Францыя Рэгіён Гранд-Эст Дэпартамент Марна Акруга Шалон-ан-Шампань Каардынаты 48°57′27″ пн. ш. 04°21′54″ у. д.^HGЯO Унутраны падзел 8 кантонаў Мэр Бруна Бур-Бро Плошча 26,05 км² Вышыня цэнтра 83 м, 79 м[1] і 153 м[1] Водныя аб’екты Марна[2] Насельніцтва ▼43 877 чал. (1 студзеня 2021)[3] Шчыльнасць 1817 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Паштовы індэкс 51000 Код INSEE 51108 Афіцыйны сайт chalonsenchampagne.fr (фр.) Шалон-ан-Шампань на карце Францыі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шалон-ан-Шампань (фр.: Châlons-en-Champagne, былы Шалон-на-Марне^[4] фр.: Châlons-sur-Marne; лац.: Durocatalaunum) — горад і камуна на паўночным усходзе Францыі, на рацэ Марна, прэфектура (адміністрацыйны цэнтр) дэпартамента Марна. Насельніцтва — 47 339 чалавек (1999).

Пасля Вялікай Французскай рэвалюцыі горад быў пераназваны ў Шалон-на-Марне, але ў 1998 годзе афіцыйна вярнуў сваю гістарычную назву. Шалон з’яўляўся сталіцай рэгіёна Шампань — Ардэны, хоць ён у чатыры разы меншы за Рэймс у Ардэнах і саступае па насельніцтве традыцыйнай сталіцы Шампані, гораду Труа.

Гістарычная даведка

Да прыходу рымлян на месцы Шалона знаходзілася галоўнае паселішча гальскага племя каталаўнаў. У Рымскай імперыі горад зваўся Durocatalaunum. У 451 годзе дзесьці паблізу адбылася знакамітая бітва на Каталаўнскіх палях.

У Сярэднявеччы вялікую ролю ў кіраванні горадам адыгрывалі мясцовыя біскупы, найбольш вядомы сярод якіх Гільём з Шампо. У XV стагоддзі мясцовыя жыхары двойчы абаранялі горад ад англічан. У 1589 годзе кароль Генрых IV перавёў у Шалон парламент з варожага яму Парыжа.

У гады Другой імперыі пад Шалонам быў уладкованы найбуйнейшы ў краіне ваенны лагер, які дагэтуль не страціў свайго ваеннага значэння.

Падчас Другой сусветнай вайны (асабліва ў красавіку і ліпені 1944 года) гістарычныя помнікі Шалона моцна пацярпелі падчас бамбардзіровак здейсненных авіяцыяй саюзнікаў.

Помнікі даўніны

• Сабор Сент-Эцьен, пераважна XIII стагоддзя пабудовы, з фасадам XVII стагоддзя і сярэднявечнымі вітражамі найвышэйшай якасці, адрэстаўраваны ў паваенны час.
• Царква Нотр-Дам-дэ-Во знаходзіцца пад аховай ЮНЕСКА як адзін з паломніцкіх храмаў на шляху Св. Якава. Пілігрымаў у храм прыцягвала выключная рэліквія — пупавіна Хрыста. Царква будавалася з 1157—1217 гг., была часткова разбурана ў гады Рэвалюцыі, пазней рэстаўравалася.
• Царква Сен-Альпен — помнік ранняй готыкі, не раз перабудоўвалася, вядомая сваімі вітражамі.
• Царква Св. Яна Хрысціцеля — вынік рэстаўрацыі XIX стагоддзя; менавіта ў ёй быў хрышчоны вынаходнік Нікаля Апер.
• Побач з класіцыстычнай ратушай 1771 года ў сярэднявечным асабняку захоўваюцца старажытныя рукапісы і інкунабулы.

Гарады-пабрацімы

•  Ilkeston^[d], Вялікабрытанія
•  Бабо-Дыўласо^[d], Буркіна-Фасо
•  Вітэнбергэ^[d], Германія
•  Мірабель (горад), Канада
•  Нойс, Германія (1972)
•  Разград^[d], Балгарыя

Цэнтр Шалона

Зноскі

1. база даных аб французскіх камунах — Institut national de l'information géographique et forestière, 2015.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1665102"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20894925"></a>
2. Sandre
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1520862"></a>
3. Populations légales 2021 — Нацыянальны інстытут статыстыкі і эканамічных даследаванняў Францыі, 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q156616"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124036546"></a>
4. Шалон-на-Марне // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Літаратура

• Шалон-на-Марне // Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона. — СПб., 1908—1913.
• Châlons-sur-Marne (англ.)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Шалон-ан-Шампань
• Шалон-ан-Шампань у Брытанскай энцыклапедыі