| Сексуальная арыентацыя |
|---|
| Агульнапрынятыя класіфікацыі |
| Іншыя класіфікацыі |
| Тэматычна звязаныя артыкулы |
Шкала Кінсі — спроба замерыць і ацаніць сексуальную арыентацыю, ад 0 (выключна гетэрасексуальная) да 6 (выключна гомасексуальная), адзін з метадаў сексалогіі для адлюстравання зменлівасці сексуальных паводзінаў.
Амерыканскі сацыёлаг Альфрэд Кінсі ў 1940—1950-я ўпершыню правёў буйныя сацыялагічныя апытанні датычна сексуальных перавагаў. У абагульняючых працах «Сексуальныя паводзіны самца чалавека» (Sexual Behavior in the Human Male) (1948) і «Сексуальныя паводзіны самкі чалавека» (Sexual Behavior in the Human Female) (1953), ён зрабіў выснову, што людзі не падзяляюцца аднастайным чынам на гетэрасексуалаў, бісексуалаў і гомасексуалаў, і што мяжа паміж гома-, бі- і гетэрасексуальнасцю дастаткова тонкая і ўмоўная і часцяком вельмі цяжка вызначыць яе.
Згодна дадзеным даследаванняў Кінсі, большасці людзей уласцівыя ў пэўнай ступені як гетэрасексуальныя, так і гомасексуальныя праявы (адпаведныя жаданні, эратычныя фантазіі, мроі з эратычным зместам ці беспасярэдне сексуальны досвед). Толькі 5-10 % апытаных можна кваліфікаваць як адносна, але ўсё-такі не стопрацэнтна, «чыстых» (умоўна кажучы, 99,9%-ых, але не 100%-ых) гетэрасексуалаў альбо гомасексуалаў.
Стопрацэнтна гомасексуальных альбо гетэрасексуальных людзей, згодна з Кінсі, увогуле няма, бо хаця б на эстэтычным узроўні і на ўзроўні сацыяльных зносінаў гомасексуалы могуць цаніць супрацьлеглы, а гетэрасексуалы — свой пол. Гэтаксама, згодна з Кінсі, няма «50 % на 50 %» бісексуалаў, у бісексуалаў заўжды ёсць тыя ці іншыя густы і перавагі, якія могуць у тым ліку і змяняцца з цягам часу, але ў кожны момант яны ёсць.
І метады даследавання, і высновы, якія зрабіў Кінсі, у далейшым не раз аспрэчваліся, але ўведзенае ім уяўленне аб тым, што сексуальная арыентацыя не носіць дыскрэтны характар (то бок не «гома» ці «гетэра», а шкала ад 100 % абсалютнай гетэрасексуальнасці да 100 % абсалютнай гомасексуальнасці, прычым, як відаць, з недасяжнымі ўскрайнімі канцамі спектра, і на гэтай шкале большасць людзей аказваюцца не на краях спектра, а бліжэй да цэнтру) дагэтуль застаецца ў навуковым абароце, і дастаткова шырока распаўсюджана ў побытавым разуменні.
Прадстаўляючы шкалу, Кінсі пісаў:
| Рэйтынг | Апісанне |
|---|---|
| 0 | выключна гетэрасексуальныя паводзіны |
| 1 | пераважна гетэрасексуальныя паводзіны з рэдкімі альбо адзінкавымі няўрочнымі праявамі гомасексуальнасці |
| 2 | пераважна гетэрасексуальныя паводзіны са значнай гомасексуальнай цягай |
| 3 | аднолькавая пацяга да абодвух палоў |
| 4 | пераважна гомасексуальныя паводзіны са значнай гетэрасексуальнай цягай |
| 5 | пераважна гомасексуальныя паводзіны з рэдкімі альбо адзінкавымі няўрочнымі праявамі гетэрасексуальнасці |
| 6 | выключна гомасексуальныя паводзіны |