Эрнеста Сабата

Эрнеста Сабата
Ernesto Sábato
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні ісп.: Ernesto Roque Sabato
Дата нараджэння 24 чэрвеня 1911(1911-06-24)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 30 красавіка 2011(2011-04-30)[1][2][…] (99 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Дзеці Mario Sábato[d] і Jorge Federico Sabato[d]
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік, эсэіст, мастак
Гады творчасці 1945 — сакавік 2004
Кірунак экзістэнцыялізм
Жанр раман, эсэ
Дэбют «Індывід і сусвет», (1945)
Грамадская дзейнасць
Член у
Прэміі Іерусалімская прэмія (1989)
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эрнеста Сабата (ісп.: Ernesto Sábato; 24 чэрвеня 1911 — 30 красавіка 2011) — аргенцінскі пісьменнік, эсэіст, мастак.

Біяграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў шматдзетнай сям'і (дзясяты з адзінаццаці дзяцей). Вучыўся на фізіка-матэматычным факультэце Нацыянальнага ўніверсітэта Ла-Платы, прымаў актыўны ўдзел у моладзевым камуністычным руху, быў дэлегатам Брусельскага антыфашысцкага кангрэса (1934).

У 1934—1935 спрабаваў пісаць у Парыжы раман «Бязгучная крыніца» (часткова апублікаваны).

У 1938 абараніў у Буэнас-Айрэсе доктарскую дысертацыю па касмічнай радыеактыўнасці, атрымаў стыпэндыю для працы ў Лабараторыі Жаліё-Кюры ў Парыжы, дзе, сярод іншага, зблізіўся з сюррэалістамі. У 1939 пераехаў з Францыі ў ЗША, дзе працаваў у тэхналагічным інстытуце Масачусетса, у 1940 вярнуўся ў Буэнас-Айрэс, выкладаў ва ўніверсітэце. У выніку вострага экзістэнцыяльнага крызісу ў 1943 адышоў ад навукі. Пасля газетных і часопісных выступаў супраць дыктатуры Хуана Перона быў вымушаны ў 1945 пакінуць выкладанне.

26 студзеня 2006 г., разам з Габрыэлем Гарсія Маркесам, Эдуарда Галеана, Пабла Міланесам, Фрэем Бэта і іншымі вядомымі дзеячамі культуры, выступіў з патрабаваннем пра падаванне незалежнасці Пуэрта-Рыка.

Творчасць

[правіць | правіць зыходнік]

З 1941 супрацоўнічаў з часопісам «Сур», блізкім Борхесу і яго кругу. Дэбютнай кнігай Сабата стала зборнік філасофскіх эсэ «Індывід і сусвет» (1945, першая прэмія горада Буэнас-Айрэс і ганаровая прэмія Саюза пісьменнікаў Аргенціны). У 1948 з'явіўся яго экзістэнцыялісткі раман «Тунэль», які выклікаў вялікую цікавасць у Аргенціне і за мяжой (ініцыятарам выдання ў Францыі быў Альбер Камю; кнігу тут жа перавялі больш на дзесятак моў, экранізаваная ў 1952, 1977 і 1987, спектакль Д.Грэма-Янга па ёй быў паказаны на Эдынбургскім тэатральным фестывалі ў 2004 годзе). Два іншых рамана — «Пра герояў і магілы» (1961, папулярнай стала кампазіцыя па яго матывах «Раманс пра смерць Хуана Лавалье» на музыку Эдуарда Фала; іншая частка рамана экранізаваная ў 1979 Марыа Сабата, сынам пісьменніка) і «Авадон-знішчальнік» (1974, Вялікая прэмія Саюза пісьменнікаў Аргенціны) — умацавалі славу Сабата як аднаго з найбуйнейшых раманістаў Лацінскай Амерыкі.

Сабата — мастак

[правіць | правіць зыходнік]

У апошнія гады з-за медыцынскай забароны пісаць і чытаць Сабата займаецца толькі жывапісам. Яго выстаўкі праходзілі ў Парыжы, Мадрыдзе, Сан-Паўлу.

Прызнанне

[правіць | правіць зыходнік]
  1. Прэмія Медычы (Італія, 1977).
  2. Прэмія «Мігель дэ Сервантэс» (Іспанія, 1984).
  3. Іерусалімская прэмія (1989, Ізраіль).
  4. Ганараваны член Ордэна французскага легіёна (1987)
  5. Ганаровы доктар універсітэта Мурсіі (Іспанія), Расарыа (Аргенціна), Турынскага ўніверсітэта (Італія) і інш.

У 1983—1984 па даручэнні прэзідэнта краіны Раўля Альфонсіну ён узначальваў Нацыянальную Камісію па справе пра масавае знікненне людзей пры ваеннай дыктатуры 1976—1983 (справаздача пра расследаванне «Ніколі больш» апублікаваны ў 1984).

Творы

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ а б Ernesto Sabato // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Ernesto Sabato // todotango.com Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ Otros ataques repudiables
  4. ↑ а б List of 2011 MLA Members / пад рэд. Асацыяцыя сучаснай мовы — Нью-Ёрк: 2011. — С. 150.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]