Dôn

Dôn eo mamm an doueed e mojennoù Kembre, ma'z eo anavezet evel mamm (pe tad) un niver bras a vugale, anvet "Bugale Dôn"[1].

Ar pezh a zo deuet betek ennomp eus lennegezh kozh Kembre ne gont ket ha tad pe mamm e oa d'ar vugale-mañ :

  1. Addien ("Kaer")
  2. Amaethon
  3. Arianrhod
  4. Cyman ("Klok", "Disi")
  5. Digant
  6. Elawg
  7. Elestron
  1. Gilfaethwy
  2. Gofannon
  3. Gwyddion
  4. Hedd ("Peoc'h")
  5. Hunog ("Hunek")
  6. Idwal
  7. Iedwydd

Ar skolveuriad kembreat John Rhys avat a lakaas Dôn da wregel, par d'an doueez iwerzhonat Danu, a zo mamm an Tuatha Dé Danann.[2] Ar braz eus ar ouizieien a savas a-du gantañ met klouaroc'h e voe an arbennigour war ar Mabinogi William J. Gruffydd (1981-1954) en e arnodskrid Math vab Mathonwy e 1928[3].

E pevare skourr ar Mabinogi, anvet Math fab Mathonwy end-eeun, ez eo Arianrhod, Gilfaethwy ha Gwydion bugale da c'hoar Math, ar pezh a laka Dôn da c'hoar Math ha merc'h Mathonwy.
"Merc'h Beli" a vez graet eus Arianrhod e Trioedd Ynys Prydein ; alese e lakaas J. Rhys e oa Dôn pried Beli Mawr,[4] ar pezh ne dalvez ket avat ez eo Dôn mamm da holl vugale Beli, pe ez eo Beli tad da holl vugale Dôn.

Er Grennamzer e soñje d'ar ouizieien e oa Dôn ur gwaz mab da Gonwy, Don ap Conwy en ul listenn eus bugale Don e 118vet dornskrid Peniarth[5]. ; ar stumm Don ap Conwy a c'hellfe dont eus ar werzenn Gwdion fab Don ar Gonwy a lenner en ur varzhoneg en dastumad Barddoniaeth a vez lakaet war anv Dafydd ap Gwilym.
E Levr Ruz Talgarth (dornskrid Llansteffan 27) e kaver Don ap Dygyn ferthyr o Arfon[6]. ; an "Dygyn ferther"-se a c'hellfe bezañ un distresadur eus ur werzenn e Levr Taliesin, Gwydyon ap Don dygynuertheu .

E Culhwch ac Olwen ez eo Dôn mamm da Amaethon ivez.

Gwezenn lignez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]






 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mathonwy
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dôn
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Math fab Mathonwy
 
Goewin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gwydion
 
 
 
Gilfaethwy
 
 
 
 
Arianrhod
 
 
 
Gofannon
 
 
 
Amaethon
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dylan ail Don
 
 
 
 
 
 
 
Lleu Llaw Gyffes
 
Blodeuwedd
 

Levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • Maier,Bernhard (1994). Dictionary of Celtic Religion and Culture. Martlesham : The Boydell Press, 2000 (ISBN 978-0-85115-660-6)
  1. (en) 'A Welsh Classical Dictionary – National Library of Wales. Kavet : 12 Genver 2022.
  2. (en) Rhys, John. Lectures on the origin and growth of religion as illustrated by Celtic heathendom. London : William & Norgate, 1888, pp. 89-92
  3. (en) Enkargañ Math vab Mathonwy
  4. J. Rhys 1888, p. 90.
  5. (cy) (en) Llyfrgell Genedlaethol Cymru / The National Library of Wales
  6. (cy) (en) LGC / NLW