Harriet Quimby
 Harriet Quimby
| |
|---|---|
 E 1911 | |
| Ganedigezh | 11 Mae 1875 Coldwater  Michigan
|
| Marv | 1añ Gouere 1912 Squantum  Massachusetts
|
| Broadelezh |  Stadunanat
|
| Micher | Skrivagnerez Levierez Aktourez |
| Breved | 1añ Eost 1911 |
| Lesanvioù | ''Dresden China Aviatrix China Doll |
 |
H. Quimby eo al levierez, hervez liv he sae
Harriet Quimby, bet ganet d'an 11 a viz Mae 1875 e Coldwater (Michigan) hag aet da Anaon d'ar 1añ a viz Gouere 1912 e Squantum (Massachusetts), a voe ar c'hentañ maouez stadunanat brevetet en nijerezh, hag ar vaouez kentañ o leviañ dreist Mor Breizh, nebeut a-raok he marv en ur gwallzarvoud.
Buhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ganet e voe Harriet e 1875 da William hag Ursula Quimby e Coldwater (Michigan)[1]. War-dro 1890 ez eas an tiegezh da Galifornia da glask gwelloc'h buhez.
E deroù ar bloavezhioù 1900 ez eas da gazetennerez. E 1902 e krogas da skrivañ er San Francisco Dramatic Review ; evit ar San Francisco Chronicle hag ar San Francisco Call e labouras ivez. E 1903 e tilojas da Vanhattan e New York da vurutellañ pezhioù-c'hoari evit Leslie's Illustrated Weekly, ma embannas tremen 250 pennad betek 1912.[2]
E 1911 e skrivas seizh senario evit filmoù mut bet sevenet gant D. W. Griffith e Biograph Studios e New York[3].
Levierez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E 1910 e voe dedennet Harriet Quimby gant an nijerezh, goude bezañ bet en un nijadeg e Belmont Park en Elmont (New York). Eno e kejas ouzh an nijer meur John Moisant (1868–1910) hag e c'hoar Matilde (1878–1964).
Bloaz goude, d'ar 1añ a viz Eost 1911, e voe Harriet ar c'hentañ levierez brevedet e Stadoù-Unanet Amerika ; Matilde e voe an eil, d'ar 14 a viz Eost[4].
A-boan brevedet ez emezelas Harriet Quimby er strollad Moisant International Aviators, hag e tiskouezas he barregezh a-dreuz SUA. Buan e voe lesanvet Dresden China Aviatrix ("Levierez Porselen Dresden") ha China Doll ("Poupinell Borselen") abalamour d'he ment vihan, d'he c'hened ha d'he sae-leviañ a c'halle treiñ buan a vragoù da vrozh bet treset ha fardet ganti diwar gloan liv ar prun.[2]
D'ar 16 a viz Ebrel 1912 e tibradas eus Dover e Bro-Saoz, en he unan war bourzh ur Blériot XI kaset gant ur c'heflusker Gnome 50 marc'h-nerzh (37,3 kW), ha 59 munutenn diwezhatoc'h e pradas en Équihen-Plage e Bro-C'hall, goude bezañ leviet 610 m a-us ar mor gant un nadoz-vor hepken. Ar vaouez kentañ o leviañ dreist Mor Breizh e voe Harriet Quimby[5].
Ne voe ket gwall vrudet ar gur-se avat, dre ma oa aet al lestr RMS Titanic d'ar strad en derc'hent.
Pa voe distro d'ar gêr e voe gopret al levierez gant an embregerezh Armour Meat Packing eus Chicago evit brudañ e zied nevez Vin Fiz, a veze brudet gant an nijer Cal Rogers (1879-1912) a-c'houde e nijadenn a-dreuz SUA e 1911[6].
D'ar 1añ a viz Gouere 1912 e nijas Harriet Quimby e trede nijadeg Boston e Squantum, Massachusetts war bourzh he nijerez nevez, ur Blériot XI adarre, gant aozer an abadenn. Hiziv an deiz c'hoazh ne ouzer ket perak e tiskennas ar Blériot a-bik p'edo 300 m uhel en oabl a-us ar mor ; strinket e voe al levierez hag an treizhad a-ziwar o c'hadorioù, hag e kouezhjont war-du o marv. An ardivink a blavas hag a sankas er fank.
Unnek miz goude he breved e oa marvet Harriet Quimby, d'an oad a 37 vloaz. E bered Woodlawn e The Bronx e New York e voe beziet ; bloaz goude e voe treuzkaset da vered Kensico, e Valhalla e Stad New York, er biz da New York City.
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- (en) ERISMAN, Fred : From Birdwomen to Skygirls – American Girls' Aviation Stories, Texas Christian University Press, 2009 (ISBN 978-0-87565-397-6)
Liammoù diavaez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- (en) 'Federal Aviation Administration'. Kavet : 24 Mezheven 2019.
- (en) 'The National Aviation Hall of Fame'. Kavet : 24 Mezheven 2019.
- (en) 'U.S. Centennial of Flight Commission'. Kavet : 24 Mezheven 2019.
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Dre ma n'eus bet kavet skrid-ganedigezh ebet, meur a gêr o deus embannet bezañ lec'h ganedigezh Harriet Quimby abaoe he marv, Arcadia Township war ribl Lenn Michigan en o zouez. Coldwater eo al lec'h hervez ar Federal Aviation Administration.
- ↑ 2,0 ha2,1 (en) Jill W. Tallman : Thanks, Harriet, 02/08/2011. Kavet : 24 Mezheven 2019.
- ↑ (en)
- ↑ (en) 'The New York Times, 14/08/1911. Kavet : 24 Mezheven 2019.
- ↑ (en) 'Flightglobal, 20/04/1912. Kavet : 24 Mezheven 2019.
- ↑ (en) 'Airport Journals'. Kavet : 24 Mezheven 2019.
