Jafrez Menoe

Jafrez Menoe

den

Reizh pe jener	paotr
Bro ar geodedouriezh	Rouantelezh Saoz, Glywysing
Anv-bihan	Geoffrey
Deiziad ganedigezh	1100
Lec'h ganedigezh	Menoe
Deiziad ar marv	1155
Lec'h ar marv	Llandaff Cathedral
Yezhoù komzet pe skrivet	Medieval Latin
Yezh implijet dre skrid	Medieval Latin
Micher	barzh, istorour, skrivagner, beleg katolik, eskob katolik
Karg	Anglican Bishop of St Asaph, diocesan bishop
Bet war ar studi e	Skol-veur Oxford
Relijion	Iliz katolik roman
Consecrator	Theobald of Bec, William de Turbeville, Walter
Oberenn heverk	Historia Regum Britanniae, Prophetiae Merlini, Vita Merlini
Statud e wirioù aozer	Ar gwirioù aozer ne dalvezont ket ken

Jafrez Menoe a voe penn-kaoz da vrud ar Roue Arzhur dre Europa

Jafrez Menoe (Galfridus Monemutensis e latin) zo ur manac'h pe ur beleg eus Kembre an XII^vet kantved, eskobet e fin e vuhez, ganet war-dro ar bloavezh 1100, marvet war-dro 1155, ha brudet evel istorour. Brud en deus abalamour d'e levrioù skrivet e latin, meneg enno eus Merzhin hag ar roue Arzhur, ha dreist-holl d'an Historia Regum Britanniae, da lavarout eo Istor Roueed Breizh, a voe bras e levezon.

Gwelet eo evel unan eus tadoù mojenn ar roue Arzhur ha war un dro, a-wechoù, evel kentañ istorour Breizh-Veur, un titl a zerefe muioc'h ouzh Gweltaz ha Nennius.

E anv

Jafrez Menoe a vez graet anezhañ e brezhoneg^[1], ha Sieffre o Fynwy e kembraeg, Galfridus Monemutensis e latin, ha Geoffrey of Monmouth e saozneg.

E vuhez

Daoust ma n'ouzer ket pelec'h e oa ganet e kreder e oa e kêr Menoe e Kembre hag e oa deuet e dud eus Breizh. Gouzout a rae latin, galleg, saozneg ha brezhoneg^[2]. Anaout mat a rae ar c'hornad bepred, ha deskrivañ a ra Caerllion (nepell alese) en Historia Regum Britanniae.

Studioù a reas en Oxford, ma reas anaoudegezh gant an arc'hdiagon Walter a Oxford. E 1152 e voe anvet da eskob Llanelwy (en hanternoz Kembre), dek devezh goude bezañ bet beleget, met ne greder ket ez eas di biskoazh abalamour d'ar brezelioù a oa neuze etre ar roue Owain Gwynedd ha roue Bro-Saoz. Mervel a eure tri bloaz war-lerc'h.

E oberennoù (e latin)

• Prophetiae Merlini (Diouganoù Marzhin)
• Historia Regum Britanniae (Istor Roueed Breizh)
• Vita Merlini (Buhez Marzhin)

Diwar-benn e oberennoù

Prophetiae Merlini

Kentañ levr a skrivas Jafrez a voe Prophetiae Merlini a voe skrivet a-raok ar bloaz 1135. Hennezh eo a levr kentañ savet diwar-benn an hudour Merlin, rak a-raok n'anavezed nemet "Myrddin" el lennegezh kembraek^[3]. Kred a voe en diouganoù a oa el levr betek 300 vloaz war-lerc'h. ^[4]. Diwezhatoc'h e voe ebarzhet diouganoù all el levr^[5].

Historia Regum Britanniæ

Vita Merlini

Etre 1149 ha 1151 e voe skrivet Vita Merlini. Dastumet ez eus ennañ mojennoù diwar-benn Myrddin.

Notennoù ha daveennoù

1. Istor Burzudus hon Tadou, hervez "Historia" Jafrez Menoe, Gwalarn 87, 1936
2. Léon Fleuriot Histoire littéraire et culturelle de la Bretagne p. 25
3. Bromwich Rachel, Trioedd Ynys Prydein: The Welsh Triads, Cardiff, 1978, p. 472 n.1.
4. Parry y Caldwell. Arthurian Literature in the Middle Ages, p. 79.
5. Luis Alberto de Cuenca: Historia de los reyes de Britania, Madrid, 1984, p. XII.

Levrlennadur

• Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940 (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1953)
• Geoffrey of Monmouth. The History of the Kings of Britain. Translated, with introduction and index, by Lewis Thorpe. Penguin Books: London, 1966. ISBN 0-14-044170-0
• Brynley F. Roberts. "Geoffrey of Monmouth, Historia Regum Britanniae and Brut y Brenhinedd". e-barzh The Arthur of the Welsh: The Arthurian Legend in Medieval Welsh Literature gant R. Bromwich, A. O. H. Jarman ha Brynley F. Roberts, pp. 97–116. (Gwasg Prifysgol Cymru, 1991).
• John Jay Parry and Robert Caldwell. "Geoffrey of Monmouth" in Arthurian Literature in the Middle Ages, Roger S. Loomis (ed.). Clarendon Press: Oxford University. 1959. ISBN 0-19-811588-1
• John Morris. The Age of Arthur: A History of the British Isles from 350 to 650. Barnes & Noble Books: New York. 1996 (originally 1973). ISBN 1-84212-477-3